Toolkit: zo kijk je met milde blik naar jezelf
Als we moe en uitgeblust zijn, raken we het contact met onze behoeften kwijt, aldus zelfcompassie-expert Elke Smeets. Daarbovenop maken we onszelf verwijten ̶ waardoor we ons nog slechter voelen. Grote kans dat jij ook niet altijd even zachtzinnig met jezelf omgaat. Denk eens terug aan zo’n moment waarop je uitgeblust was en beantwoord de volgende vragen.
Wat was de situatie?
Bijvoorbeeld: Op zaterdagmiddag stortte ik in van de drukke week / Ik ben deze week voor de derde week op rij niet naar yoga geweest omdat ik te moe was.
Aan wiens behoeften wilde je voldoen waardoor het zo ver is gekomen?
Kruis alles aan wat van toepassing is. van mezelf van mijn collega’s / baas van mijn partner van mijn kind(eren) van mijn familie of vriend(inn)en anders, namelijk…
Welke kritiek had je op jezelf?
Bijvoorbeeld: Zie je wel dat je niet kunt plannen / Leer nou eindelijk toch eens ‘nee’ zeggen!
Wat voor gevoel geeft het je om zo kritisch op jezelf te zijn?
Bijvoorbeeld: Ik heb een hekel aan mezelf / Ik word er moedeloos van / Ik voel mezelf minderwaardig.
De 2 vragen
In plaats van kritisch zijn op jezelf, kun je beter proberen een veilige haven voor jezelf te creëren. Dat doe je door op moeilijke momenten de vragen hieronder aan jezelf te stellen. Hiermee geef je jezelf toestemming om je minder goed te voelen. Maak een foto van de vragen als reminder op moeilijke momenten.
- Wat leeft er op dit moment in mezelf?
- Hoe is het voor mij om dit te dragen?
Een troostend gebaar
Met een troostend gebaar kun je jezelf een veilig gevoel geven. Denk bijvoorbeeld aan een hand op je eigen schouder leggen, jezelf even ‘knuffelen’, een hand op je hart of buik leggen.
Goede raad
Veel mensen vinden het makkelijker om vriendelijk te zijn voor anderen dan voor zichzelf. Lees je antwoorden bij oefening 1 nog eens door en stel je voor dat het niet om jou gaat, maar om een goede vriend(in).
Oordeel je dan net zo streng? Of milder? Je kunt jezelf met net zoveel compassie en begrip toespreken als je bij een vriendin zou doen.
Wat zou je tegen jezelf kunnen zeggen?
Hoe voelt dat?
Bijvoorbeeld: Er valt een spanning van me af / Dat voelt hoopgevend / Het geeft rust en zelfvertrouwen.
Zeg de volgende keer dat het niet zo lekker met je gaat dat hardop tegen jezelf. Hoe vaker je dat doet, hoe vanzelfsprekender het wordt om jezelf geruststellend toe te spreken in plaats van kritisch.
Het beste voor jou
Wat heb je – naast positieve gedachten en een zelf-troostend gebaar – verder nodig als je moe of uitgeteld bent? Wat zou je willen op zulke momenten, wat helpt jou om weer op krachten te komen en wat kun je misschien beter laten? Daarover gaan de volgende vragen.
Wat kan je helpen als je de volgende keer moe of opgebrand bent?
Welke bezigheden kosten je veel energie en kun je (tijdelijk) laten vallen of minderen?
Bijvoorbeeld: De kinderen elke dag in bad doen / Elk weekend vrienden op bezoek / Strijken.
Hoe kunnen anderen (je partner, je familie, je vrienden) je (tijdelijk) helpen?
Vat nu wat je hebt ingevuld samen in 3 korte punten.
Neem ook hiervan een foto met je telefoon en kijk ernaar op momenten dat je moe of uitgeblust bent.
Meer zelfcompassie leren voelen?
Milder zijn voor jezelf kun je leren, bijvoorbeeld met de online training ‘Minder zelfkritiek, meer zelfcompassie’. Dat levert je veel op, want uit onderzoek is gebleken dat we van zelfcompassie minder gestrest, minder angstig en minder neerslachtig worden. De training is ontwikkeld in samenwerking met psycholoog Elke Smeets en hoogleraar Kristin Neff.
