Ik ben kampleider voor kinderen van 7 tot 14 jaar en vraag me af hoe we op kamp het beste kunnen omgaan met heimwee. Juist wel over thuis praten of niet? Wel of niet het kind de ouders laten bellen? Ik kijk uit naar het antwoord, zodat kinderen ook als ze naar bed gaan geen vervelende ervaringen zullen hebben.
Miranda Tong Sang, klinisch psycholoog/psychotherapeut: ‘Heimwee is een ontregeling van het stresssysteem. Het is een gemis van het vertrouwde, van bepaalde geuren en patronen, van de ouders, en kan gepaard gaan met een gevoel van angst, somberheid of lichamelijke klachten.
Als kampleider begin je op momenten van heimwee met het bieden van een luisterend oor. Je benoemt dat het logisch is dat het kind dit gevoel op dit moment heeft, nu het een tijdje van huis is. Daarna kun je het afleiden met leuke, ontspannende activiteiten.
Mensen zijn gewoontedieren, we houden van rituelen. Tijdens het kamp kun je bijvoorbeeld een bedtijdritueel uitvoeren. Elke dag hetzelfde, als een ankerpunt. Zo weten kinderen waar ze aan toe zijn en kan hun stresssysteem wat kalmeren.
Bespreek vooraf met de ouders of er heimwee speelt. En zo ja, wat hun kind dan helpt, zoals een knuffeldier of ander voorwerp van thuis meenemen. De een heeft baat bij kort bellen met de ouders, mits die hun kind op die manier goed geruststellen. Als ze het zelf emotioneel lastig vinden om dat op afstand te doen, dan werkt bellen averechts.’
Manon Borst, orthopedagoog: ‘Elk kind heeft in meer of mindere mate last van heimwee. Bagatelliseer of negeer het niet en zeg nooit iets als: ‘Het gaat wel weer over.’
Laat kinderen ook niet zonder structuur naar bed gaan – vaste rituelen geven houvast. Als leider is het rond bedtijd extra belangrijk om aanwezig te zijn, denk aan toedekken, een knuffel geven of een gesprekje voeren.
Een knuffel of foto van thuis kan troost bieden als het gemis optreedt. Praten over thuis mag, maar blijf er niet te lang in hangen. Vraag niet steeds of ze hun ouders missen, maar help om de aandacht te verleggen. Een vraag stellen zoals: ‘Wat heeft jou een andere keer geholpen toen je thuis miste?’ helpt het kind nadenken in oplossingen.
Als een kind erg van streek is, kun je even naar huis laten bellen, maar niet te lang of herhaald. Voorkom dat ouders zeggen: ‘We komen je wel halen.’ Dat ondermijnt het zelfvertrouwen. Beter is: ‘Je kunt dit! We kijken uit naar je verhalen.’
Kortom: wees nabij, bied structuur en steun, en versterk het vertrouwen. Want juist dat helpt kinderen omgaan met heimwee.’
