Fear of missing oud en nieuw? Zo ga je om met FOMO als je alleen bent op oudejaarsavond

Ondanks dat oudejaarsavond ook maar gewoon een avond in het jaar is, voelt het toch anders. FOMO kan met oud en nieuw extra op de loer liggen, zelfs als je er bewust voor kiest om alleen te zijn. Waarom voelen we die angst om iets te missen?

Het is 31 december, 23.45 uur. Je zit thuis op de bank met een glas wijn en scrolt door Instagram. Je ziet de ene na de andere foto van champagneglazen voorbij komen. Je koos er zelf voor om thuis te blijven op oudejaarsavond en tóch voel je dat kleine steekje: dat ziet er gezellig uit. Waarom was ik daar niet bij?

Waarom zijn we bang om leuke ervaringen te missen?

Fear of missing out – de angst om iets spannends te missen – is niet zomaar voorbijgaand ongemak. De Oxford Learner’s Dictionaries omschrijft het als ‘de angst dat iets interessants op dit moment ergens anders plaatsvindt’.

Vaak worden die gevoelens aangewakkerd door posts op sociale media, maar volgens psycholoog Andrew Przybylski is FOMO meer dan alleen socialmediagerelateerde onrust. Ook vroeger waren mensen bang om iets interessants of leuks te missen, alleen konden ze toen niet verder kijken dan het gras bij de buren. Ze waren simpelweg niet in staat om zoveel levens tegelijkertijd in de gaten te houden.

Mensen die hoog scoren op FOMO willen overal over kunnen meepraten

Przybylski ontwikkelde een test om FOMO-gevoelens in kaart te brengen. Mensen die hoog scoren op deze test vrezen dat anderen meer lonende ervaringen en plezier hebben zonder hen. Ze willen overal over kunnen meepraten, voelen zich nerveus als ze niet weten wat vrienden van plan zijn en delen ook graag hun eigen leuke momenten online.

Alleen zijn met oud en nieuw

Niet iedereen is even gevoelig voor FOMO, concludeert Przybylski aan de hand van zijn onderzoek. Bepaalde persoonlijke factoren verhogen de gevoeligheid. Zo blijkt dat mensen die hoog scoren op FOMO over het algemeen minder tevreden zijn over hun leven en zich minder gelukkig voelen. Ook missen ze verbondenheid met anderen en het gevoel van controle.

Met oud en nieuw kunnen deze gevoelens wel sneller opkomen. Net als Koningsdag voelt oudejaarsavond als een moment waarop je leuke dingen met anderen moet doen. Als je de avond alleen doorbrengt, lijkt het alsof iedereen dat moment beter weet in te vullen dan jij. Althans, zo voelt dat. Sociaal psycholoog Dan Ariely wees erop dat vergelijking de gevoelens versterken. ‘Als je niet wist dat er een leuk feestje was, dan is er niets aan de hand.’

Lees ook: Hoe volg je je eigen verlangens?

Hebben we te veel opties?

Ook keuzestress kan een rol spelen bij het ontstaan van FOMO, vertelde psycholoog en loopbaanadviseur Nienke Wijnants eerder aan Psychologie Magazine. Volgens haar zoeken we voortdurend naar het perfecte plaatje, maar zijn er op elk vlak keuzes bij gekomen. ‘Hoe meer opties we hebben, hoe lastiger we kunnen kiezen. En dat gaat niet alleen over een pak melk, maar ook over de grote levensvragen, zoals wat we belangrijk vinden in het leven.’ En wat je ook kiest, er zijn altijd mensen die het beter lijken te doen.

De crux, denkt Wijnants, zit hem in existentiële twijfel. ‘Mensen die aangeven dat ze op zoek zijn naar de zin van het leven, scoren hoger op keuzestress en dus op FOMO. Ze vragen zichzelf af: wat is het nut, waar doe ik het voor, hoe moet je je leven leiden? Fear of missing out is eigenlijk zoeken naar een pot met goud. Je weet niet waar hij is, dus moet je hem overal zoeken. Maar als je in de basis weet wat je aan het doen bent, dan volgt al het andere vanzelf.’

Hoe ga je ermee om?

Omdat sociale media niet de oorzaak van FOMO zijn, bieden ze volgens Ariely en Przybylski dus ook niet de oplossing. Je telefoon wegleggen en niet door sociale media scrollen, kan slechts een tijdelijk lapmiddel zijn als je een avond alleen bent met oud en nieuw.

Volgens Wijnants kun je dan ook beter beginnen bij de wortels van het probleem: je levensvragen onderzoeken. ‘Het maakt niet uit wat het is, en je hoeft ook geen specifieke weg in te slaan. Het helpt om jezelf hierover vragen te stellen: waar sta ik voor? Van waaruit wil ik leven en handelen? Wat is werkelijk belangrijk voor mij? Als je op die vragen voor jezelf een antwoord hebt, geef je jezelf een reden om iets te missen.’

Uiteindelijk is oud en nieuw ook maar gewoon een avond of nacht – ondanks alle peer pressure – waarop je kunt doen wat je zelf fijn vindt. Als je je tijd doorbrengt op een manier die jou gelukkig maakt, ben je minder ontvankelijk voor FOMO.

Lees ook: Jezelf vergelijken met anderen: zo doe je dat op een positieve manier