De vraag

Zit alzheimer in de familie?

Ik ben benieuwd of je kunt voorspellen dat je een verhoogde kans hebt op alzheimer. Mijn opa van moeders kant is dement overleden, net als de oudere broer en zus van mijn moeder. Ze zijn alledrie wel (ruim) tachtig geworden. Mijn moeder (bijna 85) dementeert ook licht. Maar gezien hun leeftijd is dat allemaal misschien wel heel normaal? En klopt het dat mensen die dement worden minder vaak kanker krijgen – en andersom?

Het advies

Wiesje van der Flier

Dementie- en alzheimerexpert

‘Zit alzheimer in de familie?’ Dit is een van de meestgestelde vragen over alzheimer. En deze vraag is niet zo eenvoudig te beantwoorden. We besteden er daarom in ons boek het Alzheimermysterie een heel hoofdstuk aan. Alzheimer als familiaire ziekte betekent dat de ziekte wordt veroorzaakt door één gen en als één van de ouders het heeft, krijgt de helft van de kinderen het ook. Dit komt wel voor, maar zeer zelden. Het gaat om zo’n één procent van de patiĂ«nten met dementie, en in deze vorm komt de ziekte altijd op jonge leeftijd tot uiting, dat wil zeggen: (ruim) voor het 65e levensjaar. In het overgrote andere gedeelte van de alzheimer-patiĂ«nten spreken we van “sporadische alzheimer”. Maar ook hier speelt aanleg een rol. Het gaat hier echter om een combinatie van (vele) risicogenen, die ieder voor zich het risico op de ziekte een heel klein beetje verhogen. Intussen zijn zo’n 25 risicogenen voor alzheimer ontdekt; men denkt dat er in de komende jaren nog vele bij zullen komen.
Daarnaast spelen ook omgevingsfactoren een rol. En vermoedelijk spelen genetische aanleg en omgeving ook nog op elkaar in. Uitvinden hoe dat precies werkt, is een vraag die onderzoekers dagelijks bezig houdt. Voor uw specifieke vraag geldt: de belangrijkste risicofactor voor alzheimer is een hoge leeftijd. Boven de 85 lijdt zo’n één op de drie ouderen aan een vorm van dementie, het komt dus heel veel voor. Als het in de familie voor komt, is het risico iets hoger. Maar net zo goed kan het zo zijn dat alzheimer bij andere familieleden nĂ­et ontstaat. Op dit moment kunnen we dat nog niet goed voorspellen.

Het antwoord op de laatste vraag: ‘klopt het dat mensen die dement worden minder vaak kanker krijgen?’. Dit zou te maken hebben met een overactief immuunsysteem, dat zou kanker helpen voorkomen, maar alzheimer juist bevorderen.

Meer weten over dit thema? Bekijk Dementie
Deel dit artikel:
4 oktober 2017 | Laatst gewijzigd op 7 april 2020

Lees ook deze artikelen

Dilemma: Overlevingskans of moederschap
Advies

Dilemma: Overlevingskans of moederschap

Beste Jolet Na anderhalf jaar zware behandelingen tegen kanker sta ik voor de keuze om door te gaan met de kuren of niet. Als ik d...
5 tips om je brein te prikkelen met water
Branded content

5 tips om je brein te prikkelen met water

In, op of bij het water zijn heeft een heilzaam effect op ons. Het nodigt uit tot actie én ontspanning. En dat is precies waarnaa...
Smartphonevrij opvoeden: ‘Schermtijd gaat ten koste van spelen en fouten maken’
Artikel

Smartphonevrij opvoeden: ‘Schermtijd gaat ten koste van spelen en fouten maken’

Kinderen krijgen al jong een telefoon en besteden daar uren per dag aan. De sluipmoordenaar van een zorgeloze jeugd, vindt ouderin...
Smartphonevrij opvoeden: ‘Schermtijd gaat ten koste van spelen en fouten maken’
Artikel

Smartphonevrij opvoeden: ‘Schermtijd gaat ten koste van spelen en fouten maken’

Kinderen krijgen al jong een telefoon en besteden daar uren per dag aan. De sluipmoordenaar van een zorgeloze jeugd, vindt ouderin...
‘Nu ik verliefd ben, wil ik verder leven’
Interview

‘Nu ik verliefd ben, wil ik verder leven’

Op haar 36ste kreeg Joyce (44) een verschrikkelijk vonnis: ze heeft huntington, een dodelijke ziekte waarbij mensen fysiek ernstig...
Niet chemo, maar kanker tast brein aan
Kort

Niet chemo, maar kanker tast brein aan

Sinds m’n chemo vergeet ik alles en kan ik me niet meer concentreren’: vrouwen met borstkanker worstelen vaak met wat in het E...
Woonwijk voor ouderen met dementie: Net als thuis
Verhaal

Woonwijk voor ouderen met dementie: Net als thuis

In het ‘Gooise’ huis tinkelen kroonluchters, in het ‘Indische’ huis wordt wat warmer gestookt. Voor de dementerende bewone...
Als mama kanker heeft
Kort

Als mama kanker heeft

Wanneer een ouder aan kanker lijdt, raakt dat het hele gezin. Toch blijven de problemen van de kinderen vaak onzichtbaar voor hulp...
Zo voelt het om dementie te hebben
Artikel

Zo voelt het om dementie te hebben

Om de naasten van mensen met dementie beter te laten begrijpen wat er aan de hand is, is er een speciale training in een simulator...
Mijn vriendin heeft haar man verloren aan kanker
Advies

Mijn vriendin heeft haar man verloren aan kanker

Beste Anette, Een goede vriendin van mij heeft net haar man verloren aan kanker. Ze heeft twee jonge kinderen van 4 en 6 jaar. Op ...
28124