Herken de boosaardige trekjes in anderen

Zwelgen in eigenliefde, gemene grappen maken, manipuleren om je zin te krijgen. Het zijn de zwarte randjes van onze persoonlijkheid. Maar bij sommige mensen hebben die nare karaktertrekken de overhand. Maak kennis met de narcist, de machiavellist en de psychopaat. Plus: wat hebben deze duistere types met elkaar gemeen?

De machiavellist, de narcist en de psychopaat: wat hebben ze met elkaar gemeen?

Training Bescherm jezelf tegen narcisme
Training

Training Bescherm jezelf tegen narcisme

  • Leer omgaan met een narcistische ex, ouder of baas
  • Ontdek de belangrijkste kenmerken van narcisme
  • Inspirerende sessies met video en achtergrondartikelen
Bekijk de training
Nu maar
45,-

‘Ze hebben iets gemeen, namelijk een gebrek aan empathie,‘ licht Delroy Paulhus van de universiteit van British Columbia desgevraagd toe. Er is nog een overeenkomst: ‘Ze hebben alle drie dezelfde uitbuitende sociale strategie,’ zegt onderzoeker Peter Jonason van de universiteit van South Alabama. Volgens hem is dat de fast life strategy, een levensstrategie die vooral op de korte termijn is gericht.

Wie hoog scoort op deze duistere eigenschappen is erg op zichzelf gericht, competitief en opportunistisch, en houdt weinig rekening met anderen. Zulke eigenschappen zijn in de loop van de evolutie nuttig gebleken, vermoedt Jonason, waardoor ze nu nog steeds bestaan. ‘In sommige situaties werken ze goed, bijvoorbeeld barre en grillige omstandigheden.

Dit soort eigenschappen maakt het mogelijk om snel bronnen te verwerven, bijvoorbeeld voedsel,’ schrijft Jonason in een e-mail. Inderdaad: als je vooral uit bent op je eigen gerief en je weinig van anderen aantrekt, zul je er minder moeite mee hebben anderen te benadelen om zelf vooruit te komen. Die strategie werkt goed op korte termijn, maar natuurlijk niet in langetermijnrelaties, waarin wederkerigheid belangrijk is en andere mensen afhaken als ze weten wat voor vlees ze in de kuip hebben.

Ook in de liefde hebben de duistere drie een snelle levensstijl: volgens Jonason zijn ze vooral geïnteresseerd in en geschikt voor kortetermijnrelaties. Uit zijn onderzoek blijkt dat mannen die veel trekjes vertonen van de duistere drie een groter aantal sekspartners prefereren dan mannen die minder hoog scoren op deze karaktereigenschappen.

Duistere mannen wíllen niet alleen liever seks met meer mensen, ze hébben het ook, zo laat het onderzoek zien. Het zijn dus echte casanova’s. Wat maakt deze mannen zo aantrekkelijk voor sommige vrouwen? Jonason: ‘Vrouwen voelen zich vooral tot hen aangetrokken als kortetermijnpartners. Ze vinden zulke bad boys spannend, en ze weten dat deze mannen vandaag bij hen zijn maar morgen ergens anders.’ Bovendien vinden sommige vrouwen het interessant om een bad boy te hebben die tegen iedereen onaardig is behalve tegen hen, zegt Jonason in een interview met het Engelse blad Psychologies. ‘Maar dat is net zoiets als verwachten dat een leeuw je niet opeet.’

En hoe zit het met duistere vrouwen en de liefde? Duistere vrouwen zijn er zeker ook, maar mannen scoren op alle drie de persoonlijkheidskenmerken hoger dan vrouwen, zegt Jonason. Hij is nog bezig met zijn onderzoek, maar licht een tipje van de sluier op: ‘We verwachten dat vrouwen die hoog scoren op de duistere drie op zoek gaan naar mannen die ze aan het lijntje kunnen houden voor cadeautjes en bescherming.’

Ziet u nu plotseling overal duistere types om u heen opduiken? De kans dat u iemand tegen het lijf loopt die extreem slecht is, is waarschijnlijk heel klein; net zo gering als de kans dat u zelf hoog scoort op de schaal van deze duistere eigenschappen. Maar besef wel dat iedereen de drie onaangename karaktertrekjes in een bepaalde mate in zich heeft. Dus de kans dat u helemaal nul scoort, is al net zo klein.

Lees hier verder over de verschillende types:

auteur

Marloes Zevenhuizen

Mensen inwijden in de wondere wereld van de psychologie – niets vind ik leuker dan dat. En waar kan dat beter dan bij Psychologie Magazine?

» profiel van Marloes Zevenhuizen

Lees ook deze artikelen

Hoe narcisten het ver weten te schoppen in politiek, kunsten en zaken
Artikel

Hoe narcisten het ver weten te schoppen in politiek, kunsten en zaken

Sommige narcisten weten het ver te schoppen. Niet gehinderd door enige terughoudendheid of bescheidenheid, kunnen ze alle middelen...
Waarom échte aandacht zo belangrijk is voor je kind
Branded content

Waarom échte aandacht zo belangrijk is voor je kind

‘Kijk mam, dit heb ik gemaakt op school.’ Je werpt een blik op het knutselwerk van je kind, zegt dat je het prachtig vindt, en...
Hoe krijg ik ons seksleven terug? Mijn man zoent als een vis op het droge
Advies

Hoe krijg ik ons seksleven terug? Mijn man zoent als een vis op het droge

Mijn man wil vrijwel geen seks meer. Ik wel, maar niet met hem. We zijn al bij een seksuoloog geweest, maar zonder resultaat. Onze...
Hoe krijg ik ons seksleven terug? Mijn man zoent als een vis op het droge
Advies

Hoe krijg ik ons seksleven terug? Mijn man zoent als een vis op het droge

Mijn man wil vrijwel geen seks meer. Ik wel, maar niet met hem. We zijn al bij een seksuoloog geweest, maar zonder resultaat. Onze...
‘Mijn ex gaat mij vermoorden’
Interview

‘Mijn ex gaat mij vermoorden’

Mariëtte Frericks (49) werd gestalkt, gewurgd en neergeschoten door haar ex-man. Hij komt in september vrij, maar vanaf juni mag ...
Kijk naar mij!
Artikel

Kijk naar mij!

We schreeuwen het steeds harder, op tv, op internet: zie nou wat ik kan! Omdat we beroemd willen worden, luidt vaak de verklaring....
Overdreven lof maakt kinderen onzeker
Kort

Overdreven lof maakt kinderen onzeker

Je kunt je kind niet genoeg de hemel in prijzen, toch?
Stiefzoon (14) moet kiezen tussen moeder en vader
Advies

Stiefzoon (14) moet kiezen tussen moeder en vader

Beste mevrouw Windmeijer, Mijn man heeft twee zonen van 14 en 12, die bij hun moeder wonen. De moeder heeft een narcistische perso...
Ik geef onvoorwaardelijke liefde aan een narcist
Advies

Ik geef onvoorwaardelijke liefde aan een narcist

Ik heb besloten een narcist in mijn naaste omgeving onvoorwaardelijk lief te hebben. Hierbij bewaak ik vurig mijn grenzen en ga di...
Ben ik een narcist?
Advies

Ben ik een narcist?

Ik (vrouw, 38) kan niet echt van een man houden. En ik herken meer narcistische trekken in mezelf. Ben ik een narcist?
1302