Herken de boosaardige trekjes in anderen

Zwelgen in eigenliefde, gemene grappen maken, manipuleren om je zin te krijgen. Het zijn de zwarte randjes van onze persoonlijkheid. Maar bij sommige mensen hebben die nare karaktertrekken de overhand. Maak kennis met de narcist, de machiavellist en de psychopaat. Plus: wat hebben deze duistere types met elkaar gemeen?

De machiavellist, de narcist en de psychopaat: wat hebben ze met elkaar gemeen?

Training Bescherm jezelf tegen narcisme
Training

Training Bescherm jezelf tegen narcisme

  • Leer omgaan met een narcistische ex, ouder of baas
  • Ontdek de belangrijkste kenmerken van narcisme
  • Inspirerende sessies met video en achtergrondartikelen
Bekijk de training
Nu maar
45,-

‘Ze hebben iets gemeen, namelijk een gebrek aan empathie,‘ licht Delroy Paulhus van de universiteit van British Columbia desgevraagd toe. Er is nog een overeenkomst: ‘Ze hebben alle drie dezelfde uitbuitende sociale strategie,’ zegt onderzoeker Peter Jonason van de universiteit van South Alabama. Volgens hem is dat de fast life strategy, een levensstrategie die vooral op de korte termijn is gericht.

Wie hoog scoort op deze duistere eigenschappen is erg op zichzelf gericht, competitief en opportunistisch, en houdt weinig rekening met anderen. Zulke eigenschappen zijn in de loop van de evolutie nuttig gebleken, vermoedt Jonason, waardoor ze nu nog steeds bestaan. ‘In sommige situaties werken ze goed, bijvoorbeeld barre en grillige omstandigheden.

Dit soort eigenschappen maakt het mogelijk om snel bronnen te verwerven, bijvoorbeeld voedsel,’ schrijft Jonason in een e-mail. Inderdaad: als je vooral uit bent op je eigen gerief en je weinig van anderen aantrekt, zul je er minder moeite mee hebben anderen te benadelen om zelf vooruit te komen. Die strategie werkt goed op korte termijn, maar natuurlijk niet in langetermijnrelaties, waarin wederkerigheid belangrijk is en andere mensen afhaken als ze weten wat voor vlees ze in de kuip hebben.

Ook in de liefde hebben de duistere drie een snelle levensstijl: volgens Jonason zijn ze vooral geïnteresseerd in en geschikt voor kortetermijnrelaties. Uit zijn onderzoek blijkt dat mannen die veel trekjes vertonen van de duistere drie een groter aantal sekspartners prefereren dan mannen die minder hoog scoren op deze karaktereigenschappen.

Duistere mannen wíllen niet alleen liever seks met meer mensen, ze hébben het ook, zo laat het onderzoek zien. Het zijn dus echte casanova’s. Wat maakt deze mannen zo aantrekkelijk voor sommige vrouwen? Jonason: ‘Vrouwen voelen zich vooral tot hen aangetrokken als kortetermijnpartners. Ze vinden zulke bad boys spannend, en ze weten dat deze mannen vandaag bij hen zijn maar morgen ergens anders.’ Bovendien vinden sommige vrouwen het interessant om een bad boy te hebben die tegen iedereen onaardig is behalve tegen hen, zegt Jonason in een interview met het Engelse blad Psychologies. ‘Maar dat is net zoiets als verwachten dat een leeuw je niet opeet.’

En hoe zit het met duistere vrouwen en de liefde? Duistere vrouwen zijn er zeker ook, maar mannen scoren op alle drie de persoonlijkheidskenmerken hoger dan vrouwen, zegt Jonason. Hij is nog bezig met zijn onderzoek, maar licht een tipje van de sluier op: ‘We verwachten dat vrouwen die hoog scoren op de duistere drie op zoek gaan naar mannen die ze aan het lijntje kunnen houden voor cadeautjes en bescherming.’

Ziet u nu plotseling overal duistere types om u heen opduiken? De kans dat u iemand tegen het lijf loopt die extreem slecht is, is waarschijnlijk heel klein; net zo gering als de kans dat u zelf hoog scoort op de schaal van deze duistere eigenschappen. Maar besef wel dat iedereen de drie onaangename karaktertrekjes in een bepaalde mate in zich heeft. Dus de kans dat u helemaal nul scoort, is al net zo klein.

Lees hier verder over de verschillende types:

auteur

Marloes Zevenhuizen

Mensen inwijden in de wondere wereld van de psychologie – niets vind ik leuker dan dat. En waar kan dat beter dan bij Psychologie Magazine?

» profiel van Marloes Zevenhuizen

Lees ook deze artikelen

Hoe bescherm ik mijn kinderen tegen hun narcistische vader?
Advies

Hoe bescherm ik mijn kinderen tegen hun narcistische vader?

Hoe bescherm je een kind tegen zijn narcistische vader? De biologische vader van mijn kinderen is narcistisch. Hij handelt altijd ...
Kinderverdriet: zo kun je het beste troosten
Branded content

Kinderverdriet: zo kun je het beste troosten

Groter worden gaat met vallen en opstaan. Dus ja, daar hoort ook af en toe een geschaafde knie én een traan bij. Een ‘kusje ero...
Wél iets zeggen van ongepast gedrag? Dit is wat ons tegenhoudt
Artikel

Wél iets zeggen van ongepast gedrag? Dit is wat ons tegenhoudt

Hoewel er meer bewustzijn is over grensoverschrijdend gedrag, vinden we het lastiger dan voorheen om daders - vaak leidinggevenden...
Wél iets zeggen van ongepast gedrag? Dit is wat ons tegenhoudt
Artikel

Wél iets zeggen van ongepast gedrag? Dit is wat ons tegenhoudt

Hoewel er meer bewustzijn is over grensoverschrijdend gedrag, vinden we het lastiger dan voorheen om daders - vaak leidinggevenden...
Column Jean-Pierre van de Ven: ‘Ik weet nooit hoe je eraan toe bent als ik thuiskom,’ zegt Claire. ‘Eigenlijk loop ik altijd op eieren’
Column

Column Jean-Pierre van de Ven: ‘Ik weet nooit hoe je eraan toe bent als ik thuiskom,’ zegt Clair...

Relatie-therapeut Jean-Pierre van de Ven geeft elke maand een inkijkje in zijn praktijk.
Heb je te maken met narcisme? 4 signalen om alert op te zijn
Artikel

Heb je te maken met narcisme? 4 signalen om alert op te zijn

Amy Brunell, hoogleraar psychologie aan de Ohio State University, doet al meer dan twintig jaar onderzoek naar narcisme. Dit zijn ...
‘Elke leider is een narcist’
Interview

‘Elke leider is een narcist’

De rol van leiders is de afgelopen tien jaar veel ingewikkelder geworden, vindt Manfred Kets de Vries, econoom en psychoanalyticus...
Kijk naar mij!
Artikel

Kijk naar mij!

We schreeuwen het steeds harder, op tv, op internet: zie nou wat ik kan! Omdat we beroemd willen worden, luidt vaak de verklaring....
Pas op voor perverse narcisten
Recensie

Pas op voor perverse narcisten

Pesten en treiteren in relaties komt vaak voor. Het lastige is dat het meestal verborgen blijft, want de treiteraars spelen naar b...
Het EQ van Gerard Spong: ‘Ik ben een gelukkige schizo’
Artikel

Het EQ van Gerard Spong: ‘Ik ben een gelukkige schizo’

Een topadvocaat kan niet zonder emotionele intelligentie. Hij moet rechters kunnen inschatten, zijn argumenten op een goudschaal w...
1302