Herken de boosaardige trekjes in anderen

Zwelgen in eigenliefde, gemene grappen maken, manipuleren om je zin te krijgen. Het zijn de zwarte randjes van onze persoonlijkheid. Maar bij sommige mensen hebben die nare karaktertrekken de overhand. Maak kennis met de narcist, de machiavellist en de psychopaat. Plus: wat hebben deze duistere types met elkaar gemeen?

De machiavellist, de narcist en de psychopaat: wat hebben ze met elkaar gemeen?

Training Bescherm jezelf tegen narcisme
Training

Training Bescherm jezelf tegen narcisme

  • Leer omgaan met een narcistische ex, ouder of baas
  • Ontdek de belangrijkste kenmerken van narcisme
  • Inspirerende sessies met video en achtergrondartikelen
Bekijk de training
Nu maar
45,-

‘Ze hebben iets gemeen, namelijk een gebrek aan empathie,‘ licht Delroy Paulhus van de universiteit van British Columbia desgevraagd toe. Er is nog een overeenkomst: ‘Ze hebben alle drie dezelfde uitbuitende sociale strategie,’ zegt onderzoeker Peter Jonason van de universiteit van South Alabama. Volgens hem is dat de fast life strategy, een levensstrategie die vooral op de korte termijn is gericht.

Wie hoog scoort op deze duistere eigenschappen is erg op zichzelf gericht, competitief en opportunistisch, en houdt weinig rekening met anderen. Zulke eigenschappen zijn in de loop van de evolutie nuttig gebleken, vermoedt Jonason, waardoor ze nu nog steeds bestaan. ‘In sommige situaties werken ze goed, bijvoorbeeld barre en grillige omstandigheden.

Dit soort eigenschappen maakt het mogelijk om snel bronnen te verwerven, bijvoorbeeld voedsel,’ schrijft Jonason in een e-mail. Inderdaad: als je vooral uit bent op je eigen gerief en je weinig van anderen aantrekt, zul je er minder moeite mee hebben anderen te benadelen om zelf vooruit te komen. Die strategie werkt goed op korte termijn, maar natuurlijk niet in langetermijnrelaties, waarin wederkerigheid belangrijk is en andere mensen afhaken als ze weten wat voor vlees ze in de kuip hebben.

Ook in de liefde hebben de duistere drie een snelle levensstijl: volgens Jonason zijn ze vooral geïnteresseerd in en geschikt voor kortetermijnrelaties. Uit zijn onderzoek blijkt dat mannen die veel trekjes vertonen van de duistere drie een groter aantal sekspartners prefereren dan mannen die minder hoog scoren op deze karaktereigenschappen.

Duistere mannen wíllen niet alleen liever seks met meer mensen, ze hébben het ook, zo laat het onderzoek zien. Het zijn dus echte casanova’s. Wat maakt deze mannen zo aantrekkelijk voor sommige vrouwen? Jonason: ‘Vrouwen voelen zich vooral tot hen aangetrokken als kortetermijnpartners. Ze vinden zulke bad boys spannend, en ze weten dat deze mannen vandaag bij hen zijn maar morgen ergens anders.’ Bovendien vinden sommige vrouwen het interessant om een bad boy te hebben die tegen iedereen onaardig is behalve tegen hen, zegt Jonason in een interview met het Engelse blad Psychologies. ‘Maar dat is net zoiets als verwachten dat een leeuw je niet opeet.’

En hoe zit het met duistere vrouwen en de liefde? Duistere vrouwen zijn er zeker ook, maar mannen scoren op alle drie de persoonlijkheidskenmerken hoger dan vrouwen, zegt Jonason. Hij is nog bezig met zijn onderzoek, maar licht een tipje van de sluier op: ‘We verwachten dat vrouwen die hoog scoren op de duistere drie op zoek gaan naar mannen die ze aan het lijntje kunnen houden voor cadeautjes en bescherming.’

Ziet u nu plotseling overal duistere types om u heen opduiken? De kans dat u iemand tegen het lijf loopt die extreem slecht is, is waarschijnlijk heel klein; net zo gering als de kans dat u zelf hoog scoort op de schaal van deze duistere eigenschappen. Maar besef wel dat iedereen de drie onaangename karaktertrekjes in een bepaalde mate in zich heeft. Dus de kans dat u helemaal nul scoort, is al net zo klein.

Lees hier verder over de verschillende types:

auteur

Marloes Zevenhuizen

Mensen inwijden in de wondere wereld van de psychologie – niets vind ik leuker dan dat. En waar kan dat beter dan bij Psychologie Magazine?

» profiel van Marloes Zevenhuizen

Lees ook deze artikelen

Het EQ van Gerard Spong: ‘Ik ben een gelukkige schizo’
Artikel

Het EQ van Gerard Spong: ‘Ik ben een gelukkige schizo’

Een topadvocaat kan niet zonder emotionele intelligentie. Hij moet rechters kunnen inschatten, zijn argumenten op een goudschaal w...
Dit doet het weer met je gemoed
Branded content

Dit doet het weer met je gemoed

Vrolijk als de zon schijnt, moe en somber als het regent? Héél normaal, want het weer heeft wel degelijk invloed op hoe je je vo...
Wat je voelt bij het wereldnieuws heeft nu een naam: hypernormalisatie
Artikel

Wat je voelt bij het wereldnieuws heeft nu een naam: hypernormalisatie

Je ziet een overstroming op het nieuws, hoort over oorlogen en woningnood, en toch ga je verder met je dag alsof er niets aan de h...
Wat je voelt bij het wereldnieuws heeft nu een naam: hypernormalisatie
Artikel

Wat je voelt bij het wereldnieuws heeft nu een naam: hypernormalisatie

Je ziet een overstroming op het nieuws, hoort over oorlogen en woningnood, en toch ga je verder met je dag alsof er niets aan de h...
Van welke narcist is die selfie?
Kort

Van welke narcist is die selfie?

Dat er twee soorten narcisten bestaan, was al bekend. Nieuw onderzoek suggereert dat die twee typen heel verschillend omgaan met s...
‘Elke leider is een narcist’
Interview

‘Elke leider is een narcist’

De rol van leiders is de afgelopen tien jaar veel ingewikkelder geworden, vindt Manfred Kets de Vries, econoom en psychoanalyticus...
Narcistisch maar toch empathisch?
Advies

Narcistisch maar toch empathisch?

Ik heb narcistische trekjes en voel geen empathie voor anderen. Kan ik leren om empathisch te zijn?
Narcist op het werk neemt (en krijgt) sneller de macht
Kort

Narcist op het werk neemt (en krijgt) sneller de macht

Narcisten overschatten zichzelf op alle fronten. Wees niet verbaasd als een narcistische collega binnenkort aangeeft een leidingge...
‘Mijn ex gaat mij vermoorden’
Interview

‘Mijn ex gaat mij vermoorden’

Mariëtte Frericks (49) werd gestalkt, gewurgd en neergeschoten door haar ex-man. Hij komt in september vrij, maar vanaf juni mag ...
Magneettherapie voor psychopaten
Artikel

Magneettherapie voor psychopaten

Psychopaten zijn ongevoelig voor standaardtherapie. Psychiater Frank Koerselman van de Universiteit Utrecht heeft nu echter iets n...
1302