Hoe kom ik van mijn faalangst af?
Beste Arjan van Dam,
Ik ben bijna 50 jaar en ik kamp mijn hele leven al met faalangst. Het weerhoudt me ervan om cursussen en opleidingen te doen. Pas geleden ben ik erachter gekomen dat ik het syndroom van Klinefelter en waarschijnlijk ook ADD (aandachtstekort stoornis) heb, wat het een en ander verklaart.
Ik heb mijn hele leven al concentratie- en studieproblemen. Als ik aan iets nieuws begin, iets moeilijks moet doen of er onverwacht iets van mij verwacht word slaat het toe. Ik blokkeer dan volledig en vaak krijg ik een black-out. Ik heb al van alles geprobeerd. Tot nu toe zonder resultaat.
Weet jij raad?
Alvast bedankt!
Groeten van feestvarken
- Syndroom van Klinefelter. Klinefelter (spreek uit: Klainefelter) is een aangeboren afwijking die alleen bij mannen voorkomt. Waar mannen normaal gesproken in elke geslachtscel een X- en een Y-chromosoom hebben, hebben Klinefelter-mannen een vrouwelijk X-chromosoom extra (XXY). Door dat extra vrouwelijke chromosoom blijven de zaadballen klein, soms maar het formaat van een erwt. Omdat het mannelijk hormoon testosteron in de testikels wordt aangemaakt, hebben mannen met Klinefelter meestal minder testosteron. Daardoor zijn ze bijna altijd onvruchtbaar en zijn hun mannelijke geslachtskenmerken, zoals baardgroei en zwaardere stem, minder goed ontwikkeld.
Testosteron heeft ook invloed op de ontwikkeling van de hersenen. Mannen en jongens met Klinefelter hebben soms problemen met taalgebruik (zeggen wat ze bedoelen), het herkennen van emoties, hun geheugen en hun concentratie. Hoe je kunt merken dat een man een X-chromosoom te veel heeft, verschilt erg per persoon en per levensfase. Sommige Klinefelter-mannen merken er hun hele leven niets van. Anderen hebben fysieke kenmerken zoals borsten en lange dunne ledematen, en er zijn ook ‘Klinefelters’ met leerproblemen of moeite met sociale contacten. [Redactie Psychologie Magazine, oktober 2009, p.44]
Best Feestvarken,
Volledig blokkeren en een black-out zijn vervelende uitwassen van faalangst. Als je ergens moeite mee hebt, zoals studeren en concentreren, voel je je onzeker over deze vaardigheden. Op het moment dat je dan iets (onverwachts, moeilijks of nieuws) moet gaan doen weet je niet hoe het zal verlopen. De paniek die toeslaat is eigenlijk anticipatieangst. Je anticipeert op een slechte uitkomst; je gaat ervan uit dat het mogelijk niet goed zal aflopen en dit wil je voorkomen. Dit doe je om je eigenwaarde te beschermen.
Waarschijnlijk heb je je hele leven gemerkt dat een belangrijke bron van eigenwaarde, het behalen van goede resultaten, jou minder makkelijk afgaat dan anderen. Zoals bijvoorbeeld op school goede cijfers halen. Hierdoor heb je misschien nog wel meer nadruk gelegd op het behalen van goede resultaten. Goede resultaten laten zien dat je iets goed kan.
Hiermee ben je in een beroemde valkuil gevallen. Als je je meer richt op prestaties, heb je je ook vaker de onderliggende theorie eigen gemaakt, de entiteitstheorie. Hierbij denk je dat je intelligentie en vaardigheden min of meer vastliggen. Elke keer dat je een slecht resultaat haalt wordt het bewijs geleverd dat je het niet kan en daar niet zoveel meer aan te doen is; je intelligentie en vaardigheden staan namelijk min of meer vast.
De andere theorie, de groeitheorie, gaat ervan uit dat je intelligentie en vaardigheden wel kunnen veranderen. Een belangrijke voorwaarde hiervoor is dat je veel inspanning levert, de verandering komt niet vanzelf. Op zo’n moment zie je iets nieuws, onverwachts of moeilijk als een uitdaging. Het kan je meer over jezelf leren en je helpen om je verder te ontwikkelen.
Een moment waarop je wordt geconfronteerd met iets nieuws, moeilijks of onverwachts is geen dag des oordeels, maar een mogelijkheid om iets te leren. Als je dit voor ogen houdt zou je faalangst ook minder moeten worden.
“Ever tried. Ever failed. No matter. Try again. Fail again. Fail better.” Samuel Beckett (1906 – 1989)
vriendelijke groet,
Arjan van Dam
- Arjan van Dam (1970) is psycholoog/trainer. Een thema wat hem erg boeit is dat mensen die willen leren beter presteren dan mensen die alleen willen presteren. Een belangrijke sleutel blijkt te liggen in hoe we tegen fouten aankijken. Zien we die als falen of als een leermoment? Hij geeft trainingen op het gebied van motivatie en doceert psychologie.
Neem een kijk op zijn website: www.fidare.nl, hier kun je ook artikelen over zijn boek vinden: Arjan van Dam, De kunst van het falen, Ambo
