De vraag

Autistisch en hoogbegaafd

Beste Peter,
Bij mij zijn onder andere de diagnoses depersonalisatie en derealisatie gesteld. Wat is het verschil tussen een hoogbegaafde autist en mij? Ik ben gedepersonaliseerd vanaf mijn vroegste jeugd; zo lang ik mij kan herinneren. Ik ben sociaal zeer onhandig en werd daardoor altijd gepest. Ik heb het boek van Sascha van Rood gelezen over autisme, depersonalisatie en derealisatie en ik herken niet alleen veel in depersonalisatie en derealisatie maar ook in autisme.

Ik ben hoogbegaafd en heb het idee dat dat mij mijn hele leven lang gered heeft uit moeilijke situaties. Ik praat makkelijk, maar puur door rationalisatie. Mijn psychiater gelooft niet in autisme en wil mij niet doorsturen naar een autismeteam. Maar ik herken zo veel. Lijken depersonalisatie, derealisatie  en autisme op elkaar qua verschijnselen? Wat is uw mening? Zou ik een niet onderkende autist kunnen zijn?

Groetjes, Brigitte.

Het advies

Expert

Peter Vermeulen

autisme

Beste Brigitte,
of jij autisme hebt kan ik niet beantwoorden. Dat vraagt uitgebreid en deskundig onderzoek. Belangrijk in het verschil tussen autisme en allerlei persoonlijkheidsstoornissen (dus ruimer dan depersonalisatie en derealisatie) is het gegeven dat er bij autisme altijd sprake is van een ’triade’ van stoornissen. Die triade verwijst naar stoornissen op ‘drie’ vlakken: het sociale, de communicatie en de verbeelding. Daarnaast is autisme per definitie aanwezig van op heel jonge leeftijd, terwijl persoonlijkheidsstoornissen pas ontstaan op latere leeftijd (voor dp en dr is de gemiddelde gerapporteerde ontstaansleeftijd bijvoorbeeld 16 jaar).

Indien jij al op het vlak van communicatie, verbeelding (in je spel) en de omgang met anderen problemen had op jonge leeftijd, dan zijn de symptomen die mogelijks wijzen op dp en dr onderdeel van een autistische stoornis. Ook mensen met autisme kunnen het gevoel hebben van vervreemd te zijn van zichzelf omdat ze vanuit hun autistische denkstijl te weinig samenhang ervaren bij zichzelf. De sensatie van een soort buitenstaander te zijn van jezelf, typerend voor dp, is echter geen kenmerk van autisme.

Mensen met autisme vinden het net moeilijk om over zichzelf te reflecteren. De
verschillende gevoelsdrempels bij mensen met autisme (hypo- en hypersensitiviteit) kunnen makkelijk verward worden met de ongevoeligheid bij dp, maar zijn van een totaal andere aard (geen psychologisch gegeven, maar puur sensorisch). In tegenstelling tot de derealisatie zijn mensen met autisme net hyperrealistisch. Ik ken geen mensen met autisme die het gevoel hebben in een droom te leven.

Voor mensen met autisme is de wereld ook vreemd, maar dat is geen derealisatie of vervreemding van de wereld, maar een gevolg van het feit dat ze veel zaken zuiver cognitief niet begrijpen. Kortom, oppervlakkig zijn er een aantal gelijkenissen (maar dat geldt voor heel wat persoonlijkheidsstoornissen), maar fundamenteel gaat het om verschillende stoornissen. Goed kijken naar de volledige triade, een grondig onderzoek van je denkstijl en een grondige anamnese (bevraging van je voorgeschiedenis) zouden een uitsluitsel moeten bieden.

Met vriendelijke groeten, Peter Vermeulen

Peter Vermeulen is pedagoog en als autismedeskundige werkzaam bij Autisme Centraal in België. Onderkenning van autisme bij normaal tot hoogbegaafde personen, is zijn specialisme. Hij schreef verschillende boeken over autisme. Plusabonnees stelden in de zomer van 2002 vragen vaan Peter Vermeulen.

Meer weten over dit thema? Bekijk Autisme
Training Eerste hulp bij borderline
Training

Training Eerste hulp bij borderline

  • Leer borderline beter begrijpen
  • Ontdek hoe je beter kunt leven met borderline
  • Met inspirerende video's en artikelen
Bekijk de training
Nu maar
45,-
Deel dit artikel:
28 mei 2008 | Laatst gewijzigd op 18 maart 2020

Lees ook deze artikelen

18 en aan de top
Artikel

18 en aan de top

De meeste van hun leeftijdgenoten vullen de dagen met studeren en stappen, chatten en chillen; zo ontdekken ze hoe ze hun toekomst...
Dit is waarom stilte goed is voor je brein
Branded content

Dit is waarom stilte goed is voor je brein

Sluit je ogen, spits je oren. Wat hoor je? Dikke kans dat het om je heen verre van stil is. En laat stilte nou net goed zijn voor ...
Zo worden de feestdagen geen stressdagen: adviezen van een psycholoog
Artikel

Zo worden de feestdagen geen stressdagen: adviezen van een psycholoog

Wil je dit jaar écht een ontspannen feestmaand met je gezin? Zo wordt december volgens deze psycholoog voor iedereen leuk.
Zo worden de feestdagen geen stressdagen: adviezen van een psycholoog
Artikel

Zo worden de feestdagen geen stressdagen: adviezen van een psycholoog

Wil je dit jaar écht een ontspannen feestmaand met je gezin? Zo wordt december volgens deze psycholoog voor iedereen leuk.
Ronald Plasterk: ‘Er zit wel iets manisch in mij’
Interview

Ronald Plasterk: ‘Er zit wel iets manisch in mij’

Als wetenschapper moet hij zijn team onderzoekers stimuleren en motiveren. Als columnist kan hij op felle toon misstanden aan de k...
Een geniale vader is niet alles – boeken
Recensie

Een geniale vader is niet alles – boeken

Eind vorige eeuw werden 217 kinderen geboren uit heel bijzonder donorzaad: dat van Nobelprijswinnaars. David Plotz zocht uit hoe h...
Bevestiging diagnose autisme en hoogbegaafd
Advies

Bevestiging diagnose autisme en hoogbegaafd

Beste heer, Waar kan mijn man zich laten diagnosticeren in Nederland? Wij zijn er nu zeker van dat hij een hoogbegaafde autist is,...
Is het ADHD, autisme of hoogsensitiviteit? Dit zijn de verschillen volgens experts
Artikel

Is het ADHD, autisme of hoogsensitiviteit? Dit zijn de verschillen volgens experts

Prikkelgevoeligheid is hét kenmerk van hoogsensitiviteit, maar hoort ook bij autisme, ADHD en hoogbegaafdheid. En zo is er nog me...
Het defect van een genie – brein
Artikel

Het defect van een genie – brein

Waarom kunnen sommige autisten zo goed rekenen, en ontwikkelen dementerende patiënten soms opeens een tekentalent? Doordat er iet...
Eenzaam in een vreemde wereld – denken als een computer
Artikel

Eenzaam in een vreemde wereld – denken als een computer

Dominique is autistisch en hoogbegaafd. Pas op haar 24ste kreeg ze de diagnose. Niemand had het tot dan toe herkend. 'Ik gebruik m...
7409