Ik (37) kamp al lang met een minderwaardigheidsgevoel. Ik ben heel onzeker in het contact met anderen. Inmiddels is het ietsje verbeterd, maar in spannende situaties val ik regelmatig terug. Is er een behandeling tegen een minderwaardigheidscomplex?
Binnen de psychologie bestaat onenigheid over de aard van een minderwaardigheidscomplex, en daarmee ook over eventuele oorzaken én oplossingen.
Sommige experts menen dat een minderwaardigheidscomplex het gevolg is van een negatief zelfbeeld. Deze negatieve beoordeling van jezelf kan voortkomen uit je karakter, maar ook zijn ontstaan doordat je bent opgevoed door veeleisende, perfectionistische ouders, of door concrete zaken als overgewicht of moeite met leren, waardoor je kritiek te verduren hebt gehad.
Therapieën zoals cognitieve gedragstherapie zijn erop gericht om je zelfbeeld en zelfvertrouwen te verbeteren en te vergroten.
Andere experts menen dat het juist deze westerse focus op zelfvertrouwen is, die ons massaal een minderwaardigheidscomplex bezorgt. Om je zelfbeeld te verbeteren, moet je je immers gaan vergelijken met anderen en je gedrag, je prestaties, maar ook je ‘zijn’ als mens in zijn totaliteit beoordelen en waarderen.
De beroemde Amerikaanse psycholoog Albert Ellis (1913-2007) noemde het concept ‘zelfbeeld’ dan ook destructief (het vergelijken en oordelen leidt altijd tot een verliezer, als jij dat zelf niet bent is het de ander) en bovendien irreëel (je kunt nooit een correct zelfbeeld hebben).
Veel belangrijker dan streven naar zelfwaardering vond Ellis dan ook het streven naar zelfacceptatie. Wanneer deze zienswijze je aanspreekt, is de door Ellis ontwikkelde rationeel-emotieve therapie wellicht iets voor jou. Of kijk eens naar Acceptance and Commitment Therapy (ACT).
