De vraag

Mijn moeder en ik zitten in een vertrouwenscrisis

Ik ben nu tien jaar mantelzorger voor mijn moeder van 75 die bij mij in huis woont. Sinds twee jaar is er vertrouwenscrisis tussen ons. Alles wat ik zeg, gelooft ze niet meer. We ondernemen niets meer samen. Ik herken signalen van depressie, dementie en narcisme. Daarnaast heeft ze een suïcidepoging gedaan en verschillende lichamelijke klachten. Ondanks dat ze veel thuis is, wil ze niemand zien, vooral geen familie. Ook wil ze geen contact met de huisarts. Ik heb wel contact met hem, hij zou een keer langskomen om met haar te praten zodat ze naar de geriater kan. Dat is mislukt omdat mijn moeder het doorzag.

Ze is heeft geregeld woede-uitbarstingen, vloekt en bedreigt mij. Tot op heden is er geen reden geweest om de crisisdienst te bellen. Hoewel het met mij redelijk goed gaat, is de hele situatie een zware belasting. Wat kan ik doen om haar de zorg te geven die zij nodig heeft en verdient?

Het advies

Uw moeder is een kwetsbare oudere met een verminderde regie over haar eigen leven. Bij mensen met meerdere ziektebeelden is het belangrijk om de situatie goed in beeld te brengen voordat er acties ondernomen wordt. Bij uw moeder is dit momenteel niet mogelijk, ze laat de huisarts niet toe. Maar hij is de poortwachter omtrent de zorg en begeleiding van uw moeder.

U heeft voor uw moeder een hele tijd een veilige en vertrouwde omgeving gecreëerd, met handvatten die u uzelf aangeleerd heeft. Iets waar u trots op mag zijn. Echter, gezien toename in achteruitgang, stemmingsverandering, de achterdocht naar haar omgeving die ze niet meer vertrouwt, is zij voor u minder bereikbaar. Om de situatie bespreekbaar te maken, lijkt professionele hulpverlening nodig.

Cognitieve achteruitgang

Veel van de verschijnselen zijn terug te brengen op beginnende cognitieve achteruitgang, die het effect van de stemmingsverandering en haar persoonlijkheid versterkt. Het probleem van cognitieve achteruitgang begint vaak met een faalgevoel, waarna iemand recalcitrant, opstandig, achterdochtig, boos of agressief wordt. Het besef van de achteruitgang en controleverlies verstoort de stemming en wordt vaak afgereageerd op de directe omgeving. Gezien het zorgmijdende gedrag van uw moeder is er wel sprake van een ernstig probleem. Het is voor u en uw moeder niet makkelijk en mogelijk lijdt zij onder de situatie.

Wellicht vindt u het fijn om via het RIAGG en Sociaal Psychiatrische verpleegkunde (SPV) in te schakelen. Deze adviseert hoe u goed voor uw moeder én voor uzelf zorgt. Een SPV weet ook de wegen om uw moeder te observeren en vertrouwen te winnen. Ook kan tegenwoordig de huisarts er voor kiezen om een behandelteam in te zetten. Het is de moeite waard om eerst de thuissituatie leefbaar te maken voor u beiden. Uw moeder heeft geen neiging tot weglopen wat mogelijk betekent dat ze zich ‘thuis’ voelt

Realistisch zijn

Probeer stil te staan bij de positieve contactmomenten met uw moeder, en voorkom een negatieve spiraal.  Schrijf voor uzelf op wat de realistische verwachtingen in jullie (zorg)relatie zijn. Herhaal zo nodig afspraken met uw moeder.

Wellicht kunt u een afspraak maken met een woon-zorgvoorziening voor ouderen die mogelijk geschikt is voor uw moeder, om eens een bezoek te brengen. Mogelijk een instelling waar u samen kunt binnen lopen, herkend wordt en een kop koffie kan drinken of een activiteit bijwonen.

Algemene aandachtspunten:

– Kwetsbare ouderen; met veel lichamelijke klachten en cognitieve problemen hebben structuur en sturing nodig om te kunnen functioneren. Wees niet bang ze die te geven. Deze mensen hebben een vriendelijke maar besliste leiding nodig.

– Zorg voor een veilige en ontspannen sfeer. Dwing niet. Vermijd het woord ‘moeten’, dat roept alleen maar weerstand op. Gebruik de kunst van het verleiden.

– ‘Belonen’ werkt veel beter dan ‘straffen’. Beter een compliment dan een correctie.

– Soms is het liefdevol stellen van duidelijke grenzen noodzakelijk. Wees daar niet bang voor.

– Wees consequent en stem af met andere betrokken mantelzorgers en met professionals.

– Ga systematisch te werk. Maak een stappenplan.

Meer weten over dit thema? Bekijk Dementie
Deel dit artikel:
18 mei 2017 | Laatst gewijzigd op 7 april 2020

Lees ook deze artikelen

Mijn moeder heeft alzheimer
Video

Mijn moeder heeft alzheimer

Wat doet het met een gezin als een van de ouders begint te dementeren? Anna Myrte Korteweg interviewde haar eigen moeder en vader,...
Waarom échte aandacht zo belangrijk is voor je kind
Branded content

Waarom échte aandacht zo belangrijk is voor je kind

‘Kijk mam, dit heb ik gemaakt op school.’ Je werpt een blik op het knutselwerk van je kind, zegt dat je het prachtig vindt, en...
Hoe goed zorg jij voor jezelf? Doe de selfcare-test
Artikel

Hoe goed zorg jij voor jezelf? Doe de selfcare-test

Goed voor jezelf zorgen is belangrijk en toch schiet het er vaak bij in. Welke gebieden verdienen meer aandacht bij jou? Je ontdek...
Hoe goed zorg jij voor jezelf? Doe de selfcare-test
Artikel

Hoe goed zorg jij voor jezelf? Doe de selfcare-test

Goed voor jezelf zorgen is belangrijk en toch schiet het er vaak bij in. Welke gebieden verdienen meer aandacht bij jou? Je ontdek...
Cynthia: ‘Mijn man is 39 en heeft erfelijke dementie’
Interview

Cynthia: ‘Mijn man is 39 en heeft erfelijke dementie’

Aan kleine dingen merkte Cynthia dat haar man begon te veranderen. Een jaar geleden kwam de klap: Michel, pas 39, blijkt te lijden...
5 onvergetelijke moederdagcadeau’s
Kort

5 onvergetelijke moederdagcadeau’s

Geschenken geven we om onze waardering, dankbaarheid en interesse te tonen. Maar wat als je moeder alles al heeft? Met deze cadea...
Mijn ouders zijn veeleisend en onaardig
Advies

Mijn ouders zijn veeleisend en onaardig

Ik help mijn ouders dagelijks op alle fronten. Ze zijn oud en gaan fysiek enorm achteruit. Daarnaast heb ik ook gewoon een baan. L...
Bemoeizuchtige ma
Kort

Bemoeizuchtige ma

Als moeder kun je je studerende kind beter loslaten; blijven controleren en verzorgen doet hem of haar geen goed. Dat concluderen ...
Het gevaar van te zorgzame kinderen
Artikel

Het gevaar van te zorgzame kinderen

‘Mam, zal ik de tafel afruimen zodat jij kunt uitrusten?’ Kinderen kunnen heel zorgzaam zijn. Een mooie karaktereigenschap, di...
De eenzaamheidvan de mantelzorger
Artikel

De eenzaamheidvan de mantelzorger

10 November is de dag van de Mantelzorg, bedoeld om al die anderhalf miljoen mensen in het zonnetje te zetten die soms jarenlang z...
21683