Beste Jolet,
Mijn moeder (70) heeft haar hele leven al woede-uitbarstingen. Ze vindt zelf dat er niets aan de hand is, maar ze herkent zich wel in mijn kinderen die – net als ik – adhd hebben. We werken hard aan onze ‘afwijking’. Volgens mijn moeder zei haar psycholoog dat ze te oud is om te veranderen. Terwijl zoveel mensen last hebben van haar gedrag! Ik denk dat ze gewoon bang is. Heeft mijn moeder gelijk? Of ben je nooit te oud om te leren?
Antwoord van Jolet Plomp:
Het is mogelijk dat uw moeder niet verder kan veranderen; dat komt op alle leeftijden voor. Angst kan daarbij een rol spelen, maar denk daar niet te licht over: angst kan iemand totaal blokkeren. Om echt te veranderen is verder het vermogen tot zelfreflectie belangrijk. Niet iedereen kan objectief naar zichzelf kijken. Een andere rem op veranderen is dat je ook aan je problemen in zekere zin gehecht raakt, ze worden onderdeel van je identiteit. En het voelt heel eng als er een vertrouwd stuk van je ‘zelf’ wegvalt.
U heeft gelijk: iedereen kan tot op hoge leeftijd iets nieuws leren. Maar dat geldt meer voor kennis en vaardigheden dan voor een verandering van de persoonlijkheid. Uw moeder zal haar woedeaanvallen dus waarschijnlijk niet kwijtraken. Misschien kan ze er wel anders mee omgaan, bijvoorbeeld door een gesprek af te breken als het uit de hand begint te lopen. Maar als u anders reageert op uw moeder zal dat vast ook helpen. Het is heel goed dat u zo hard werkt aan uw adhd-gedrag, ook voor uw kinderen.
Vriendelijke groet,
Jolet Plomp
