Creatiever en relaxter: dit doen bomen voor je brein

 
Dit artikel wordt je aangeboden in samenwerking met Vakantieland Duitsland
 

Wandelen in de natuur werkt niet alleen stressverlagend, bomen zouden ook nog eens ontstekingsremmende stofjes uitscheiden. Over de heilzame werking van groen.

Om te floreren hebben mensen de natuur nodig. Dat was de afgelopen decennia keer op keer de uitkomst van wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van een groene omgeving op ons welzijn.

Zo knappen mensen met een burn-out eerder op wanneer ze tijd in de natuur doorbrengen. Werknemers voelen zich prettiger op een werkplek waar planten staan; ze zouden daar zelfs creatiever van worden. En patiënten die vanuit hun ziekenhuisbed bomen kunnen zien, blijken sneller beter te worden.

Enorme impact

Dat een groene omgeving goed voor je is, voelden mensen eigenlijk altijd wel aan. De invloedrijke Duitse natuurgeneeskundige Sebastian Kneipp schreef halverwege de negentiende eeuw bijvoorbeeld al dat buiten wandelen een enorme impact op onze gezondheid heeft: ‘Alles wat we nodig hebben om gezond te blijven, geeft de natuur ons in overvloed.’ Duitsland telt vandaag de dag dan ook talloze zogeheten ‘Kneipp-wanderwege’; prachtige wandelroutes door de groene omgeving van kuuroorden.

Vaststellen dat het werkt is één ding, aantonen waaróm is wat anders. De afgelopen decennia zijn er echter ook de nodige mogelijke verklaringen aangedragen. Ze sluiten elkaar overigens geen van alle uit. Het heilzame effect van groen lijkt dus via verschillende routes tot stand te komen.

Aandacht die geen moeite kost

Zo formuleerde het Amerikaanse psychologenechtpaar Rachel en Stephen Kaplan in de jaren zeventig de attention restoration theory. Deze theorie stelt dat de natuur bij uitstek de plek is waar je geestelijk tot rust komt, omdat ze geen aanhoudende aandacht van je vraagt.

Ons werk doet dat vaak wel – je moet je concentreren om niets te missen van wat er wordt gezegd tijdens een vergadering of om een lastige procedure foutenvrij uit te voeren. Dat lukt alleen als je afleidende zintuiglijke input weet weg te drukken, en dat is zowel mentaal als fysiek uitputtend.

De natuur daarentegen biedt eindeloos mogelijkheden tot ‘indirect attention’: aandacht die geen moeite kost. ‘Zachte fascinatie’ noemen de Kaplans het ook wel. We kunnen zonder probleem eindeloos toekijken hoe een eekhoorntje van boom naar boom springt, hoe varens zich in een zacht ruisend beekje spiegelen. En terwijl we dat doen, komt onze geest helemaal tot rust.

Iets recenter is de verklaring dat ons stressniveau daalt door een boswandeling. Onderzoekers stelden vast dat zelfs een korte boswandeling al voor een lagere cortisolspiegel zorgt. Ook het populaire bosbaden stoelt op dit principe.

Het enige wat je hoeft te doen, is de atmosfeer onder de bomen heel bewust binnen laten komen via de vijf zintuigen. Dat is dus niet hetzelfde als gewoon wandelen, hardlopen of sporten; waar het bij bosbaden om gaat is mindfulness en dat je echt verbinding zoekt met de natuur.

Ontstekingsremmende stofjes

Een van de jongste loten aan de stam is de verklaring dat bossen zo’n geweldige uitwerking op ons hebben doordat de lucht er vol heilzame stofjes zit. Zo zou je er in aanraking komen met microben die gunstig zijn voor onze gezondheid.

Ook scheiden bomen bepaalde stofjes – phytonciden – uit die bij ons, als we ze inademen, ontstekingsremmend lijken te werken. Volgens Japans onderzoek zouden ze zelfs het ontstaan van kanker remmen.

Hier is het laatste woord nog niet over gezegd, maar het kan sowieso nooit kwaad eens extra diep in te ademen als je in een heerlijk geurend bos of park bent.

Beeld: DZT/Jan Lauer en DZT/Günter Standl

Ontspannen in het groen


Ben je wel toe aan een paar dagen in de natuur? In Duitsland vind je talloze kuuroorden die in een prachtig groene omgeving liggen. Bad Driburg ligt bijvoorbeeld in een nationaal park waarin veel wandelroutes zijn uitgezet. Willingen en Winterberg liggen in het bergachtige Sauerland, dat meerdere natuurparken telt.

Andere kuuroorden zijn opvallend rijk aan prachtige parken. Zo ligt midden in Bad Homburg vor der Höhe het monumentale ‘Kurpark’ uit 1854. Baden-Baden, een mondain kuuroord midden in het Zwarte Woud, telt maar liefst tien prachtig onderhouden parken, voor korte én lange wandelingen in het groen.

auteur

Anne Pek

Anne Pek is (wetenschaps)journalist en eindredacteur.

» profiel van Anne Pek

Lees ook deze artikelen

Wél iets zeggen van ongepast gedrag? Dit is wat ons tegenhoudt
Artikel

Wél iets zeggen van ongepast gedrag? Dit is wat ons tegenhoudt

Hoewel er meer bewustzijn is over grensoverschrijdend gedrag, vinden we het lastiger dan voorheen om daders - vaak leidinggevenden...
Coaching en je zorgverzekering: hoe zit het?
Branded content

Coaching en je zorgverzekering: hoe zit het?

Je zou wel wat meer zelfvertrouwen willen hebben. Of advies over omgaan met veel prikkels. Of iemand die met je meedenkt over je r...
Minder vermoeid en angstig? Dit helpt (en je krijgt het waarschijnlijk al dagelijks binnen)
Artikel

Minder vermoeid en angstig? Dit helpt (en je krijgt het waarschijnlijk al dagelijks binnen)

Probiotica kunnen niet alleen je darmgezondheid verbeteren, maar ook je mentale gezondheid. Dat toonden Leidse onderzoekers onlang...
Minder vermoeid en angstig? Dit helpt (en je krijgt het waarschijnlijk al dagelijks binnen)
Artikel

Minder vermoeid en angstig? Dit helpt (en je krijgt het waarschijnlijk al dagelijks binnen)

Probiotica kunnen niet alleen je darmgezondheid verbeteren, maar ook je mentale gezondheid. Dat toonden Leidse onderzoekers onlang...
Waarom fan zijn goed voor je is (en wanneer het doorslaat)
Artikel

Waarom fan zijn goed voor je is (en wanneer het doorslaat)

Van persoonlijke inspiratie tot steun in moeilijke tijden: dit is wat fandom voor je kan betekenen – en dit is wanneer het omsla...
Vanlife: wat fulltime leven in een camper je kan brengen én wat het je kost
Artikel

Vanlife: wat fulltime leven in een camper je kan brengen én wat het je kost

Wat ooit begon als een alternatief bestaan voor een handjevol avonturiers, groeide uit tot een populaire manier van leven. Inmidde...
Zo helpen tatoeages ons bij verlies en verandering
Artikel

Zo helpen tatoeages ons bij verlies en verandering

Wat kunnen tattoos betekenen bij grote levensveranderingen? Dat onderzocht informatiewetenschapper Maja Krtalić uit Nieuw-Zeeland...
Voor deze dingen kun je ChatGPT beter vermijden (vertrouw liever op je eigen brein)
Artikel

Voor deze dingen kun je ChatGPT beter vermijden (vertrouw liever op je eigen brein)

Superhandig, AI. Bijvoorbeeld om even de belangrijkste bevindingen uit een onderzoek te halen of om een essay te schijven – zou ...
Column Anaïs van Ertvelde: ‘Hoe vertel ik aan mijn nieuwe partner dat ik een onzichtbare beperking heb?’
Column

Column Anaïs van Ertvelde: ‘Hoe vertel ik aan mijn nieuwe partner dat ik een onzichtbare beperkin...

Anaïs van Ertvelde is een Vlaamse schrijver, ­historicus, podcast­maker en columnist, en vertelt in elk nummer over haar leven.
Narcisme lijkt overal: dit moet je weten
Artikel

Narcisme lijkt overal: dit moet je weten

Mensen met narcisme kunnen heel charmant, welbespraakt en extravert zijn, maar hebben vaak geen oog voor de behoeften van de ander...
198059