Creatiever en relaxter: dit doen bomen voor je brein

 
Dit artikel wordt je aangeboden in samenwerking met Vakantieland Duitsland
 

Wandelen in de natuur werkt niet alleen stressverlagend, bomen zouden ook nog eens ontstekingsremmende stofjes uitscheiden. Over de heilzame werking van groen.

Om te floreren hebben mensen de natuur nodig. Dat was de afgelopen decennia keer op keer de uitkomst van wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van een groene omgeving op ons welzijn.

Zo knappen mensen met een burn-out eerder op wanneer ze tijd in de natuur doorbrengen. Werknemers voelen zich prettiger op een werkplek waar planten staan; ze zouden daar zelfs creatiever van worden. En patiënten die vanuit hun ziekenhuisbed bomen kunnen zien, blijken sneller beter te worden.

Enorme impact

Dat een groene omgeving goed voor je is, voelden mensen eigenlijk altijd wel aan. De invloedrijke Duitse natuurgeneeskundige Sebastian Kneipp schreef halverwege de negentiende eeuw bijvoorbeeld al dat buiten wandelen een enorme impact op onze gezondheid heeft: ‘Alles wat we nodig hebben om gezond te blijven, geeft de natuur ons in overvloed.’ Duitsland telt vandaag de dag dan ook talloze zogeheten ‘Kneipp-wanderwege’; prachtige wandelroutes door de groene omgeving van kuuroorden.

Vaststellen dat het werkt is één ding, aantonen waaróm is wat anders. De afgelopen decennia zijn er echter ook de nodige mogelijke verklaringen aangedragen. Ze sluiten elkaar overigens geen van alle uit. Het heilzame effect van groen lijkt dus via verschillende routes tot stand te komen.

Aandacht die geen moeite kost

Zo formuleerde het Amerikaanse psychologenechtpaar Rachel en Stephen Kaplan in de jaren zeventig de attention restoration theory. Deze theorie stelt dat de natuur bij uitstek de plek is waar je geestelijk tot rust komt, omdat ze geen aanhoudende aandacht van je vraagt.

Ons werk doet dat vaak wel – je moet je concentreren om niets te missen van wat er wordt gezegd tijdens een vergadering of om een lastige procedure foutenvrij uit te voeren. Dat lukt alleen als je afleidende zintuiglijke input weet weg te drukken, en dat is zowel mentaal als fysiek uitputtend.

De natuur daarentegen biedt eindeloos mogelijkheden tot ‘indirect attention’: aandacht die geen moeite kost. ‘Zachte fascinatie’ noemen de Kaplans het ook wel. We kunnen zonder probleem eindeloos toekijken hoe een eekhoorntje van boom naar boom springt, hoe varens zich in een zacht ruisend beekje spiegelen. En terwijl we dat doen, komt onze geest helemaal tot rust.

Iets recenter is de verklaring dat ons stressniveau daalt door een boswandeling. Onderzoekers stelden vast dat zelfs een korte boswandeling al voor een lagere cortisolspiegel zorgt. Ook het populaire bosbaden stoelt op dit principe.

Het enige wat je hoeft te doen, is de atmosfeer onder de bomen heel bewust binnen laten komen via de vijf zintuigen. Dat is dus niet hetzelfde als gewoon wandelen, hardlopen of sporten; waar het bij bosbaden om gaat is mindfulness en dat je echt verbinding zoekt met de natuur.

Ontstekingsremmende stofjes

Een van de jongste loten aan de stam is de verklaring dat bossen zo’n geweldige uitwerking op ons hebben doordat de lucht er vol heilzame stofjes zit. Zo zou je er in aanraking komen met microben die gunstig zijn voor onze gezondheid.

Ook scheiden bomen bepaalde stofjes – phytonciden – uit die bij ons, als we ze inademen, ontstekingsremmend lijken te werken. Volgens Japans onderzoek zouden ze zelfs het ontstaan van kanker remmen.

Hier is het laatste woord nog niet over gezegd, maar het kan sowieso nooit kwaad eens extra diep in te ademen als je in een heerlijk geurend bos of park bent.

Beeld: DZT/Jan Lauer en DZT/Günter Standl

Ontspannen in het groen


Ben je wel toe aan een paar dagen in de natuur? In Duitsland vind je talloze kuuroorden die in een prachtig groene omgeving liggen. Bad Driburg ligt bijvoorbeeld in een nationaal park waarin veel wandelroutes zijn uitgezet. Willingen en Winterberg liggen in het bergachtige Sauerland, dat meerdere natuurparken telt.

Andere kuuroorden zijn opvallend rijk aan prachtige parken. Zo ligt midden in Bad Homburg vor der Höhe het monumentale ‘Kurpark’ uit 1854. Baden-Baden, een mondain kuuroord midden in het Zwarte Woud, telt maar liefst tien prachtig onderhouden parken, voor korte én lange wandelingen in het groen.

auteur

Anne Pek

Anne Pek is (wetenschaps)journalist en eindredacteur.

» profiel van Anne Pek

Lees ook deze artikelen

Column Roos Schlikker: Uit één stuk
Artikel

Column Roos Schlikker: Uit één stuk

Roos Schlikker is schrijver, presentator, podcastmaker en vertelt in elk nummer over haar leven.
Coaching en je zorgverzekering: hoe zit het?
Branded content

Coaching en je zorgverzekering: hoe zit het?

Je zou wel wat meer zelfvertrouwen willen hebben. Of advies over omgaan met veel prikkels. Of iemand die met je meedenkt over je r...
Kan mijn kind oudjaar met vrienden vieren?
Advies

Kan mijn kind oudjaar met vrienden vieren?

Mijn zoon van 14 wil dit jaar voor het eerst oudjaar met zijn vrienden vieren. Ik vind dat lastig. Niet omdat ik hem en zijn vrien...
Kan mijn kind oudjaar met vrienden vieren?
Advies

Kan mijn kind oudjaar met vrienden vieren?

Mijn zoon van 14 wil dit jaar voor het eerst oudjaar met zijn vrienden vieren. Ik vind dat lastig. Niet omdat ik hem en zijn vrien...
5 mensen over hun aseksualiteit – ‘Seks? Nee, bedankt’
Artikel

5 mensen over hun aseksualiteit – ‘Seks? Nee, bedankt’

Mensen met een aseksuele geaardheid moeten dat vaak uitleggen. Want dat je geen erotische en misschien zelfs geen romantische gevo...
Zo voorkom je toxic positivity
Artikel

Zo voorkom je toxic positivity

Wie doet het niet, tegen iemand die in de piepzak zit dingen roepen als: ga hardlopen/taart eten/iets leuks doen? Heb vertrouwen, ...
Deze huisarts werd ongeneeslijk ziek: ´Het moeilijkst vond ik de onmacht´
Artikel

Deze huisarts werd ongeneeslijk ziek: ´Het moeilijkst vond ik de onmacht´

Als huisarts wist Mirjam Willemsen maar al te goed wat haar te wachten stond toen ze ongeneeslijke longkanker bleek te hebben. Ze ...
Kan mijn kind oudjaar met vrienden vieren?
Advies

Kan mijn kind oudjaar met vrienden vieren?

Mijn zoon van 14 wil dit jaar voor het eerst oudjaar met zijn vrienden vieren. Ik vind dat lastig. Niet omdat ik hem en zijn vrien...
Vrijen helpt tegen virussen en 4 andere dingen die je niet wist over seks
Artikel

Vrijen helpt tegen virussen en 4 andere dingen die je niet wist over seks

Natuurlijk is seks het goed voor de band met je partner, maar óók je zelfliefde leeft ervan op. 5 dingen die je moet weten over ...
Het is nooit te laat: op latere leeftijd in therapie
Artikel

Het is nooit te laat: op latere leeftijd in therapie

We worden steeds ouder, maar op latere leeftijd hulp zoeken voor mentale klachten is nog lang geen vanzelfsprekendheid. Terwijl st...
198059