Creatiever en relaxter: dit doen bomen voor je brein

 
Dit artikel wordt je aangeboden in samenwerking met Vakantieland Duitsland
 

Wandelen in de natuur werkt niet alleen stressverlagend, bomen zouden ook nog eens ontstekingsremmende stofjes uitscheiden. Over de heilzame werking van groen.

Om te floreren hebben mensen de natuur nodig. Dat was de afgelopen decennia keer op keer de uitkomst van wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van een groene omgeving op ons welzijn.

Zo knappen mensen met een burn-out eerder op wanneer ze tijd in de natuur doorbrengen. Werknemers voelen zich prettiger op een werkplek waar planten staan; ze zouden daar zelfs creatiever van worden. En patiënten die vanuit hun ziekenhuisbed bomen kunnen zien, blijken sneller beter te worden.

Enorme impact

Dat een groene omgeving goed voor je is, voelden mensen eigenlijk altijd wel aan. De invloedrijke Duitse natuurgeneeskundige Sebastian Kneipp schreef halverwege de negentiende eeuw bijvoorbeeld al dat buiten wandelen een enorme impact op onze gezondheid heeft: ‘Alles wat we nodig hebben om gezond te blijven, geeft de natuur ons in overvloed.’ Duitsland telt vandaag de dag dan ook talloze zogeheten ‘Kneipp-wanderwege’; prachtige wandelroutes door de groene omgeving van kuuroorden.

Vaststellen dat het werkt is één ding, aantonen waaróm is wat anders. De afgelopen decennia zijn er echter ook de nodige mogelijke verklaringen aangedragen. Ze sluiten elkaar overigens geen van alle uit. Het heilzame effect van groen lijkt dus via verschillende routes tot stand te komen.

Aandacht die geen moeite kost

Zo formuleerde het Amerikaanse psychologenechtpaar Rachel en Stephen Kaplan in de jaren zeventig de attention restoration theory. Deze theorie stelt dat de natuur bij uitstek de plek is waar je geestelijk tot rust komt, omdat ze geen aanhoudende aandacht van je vraagt.

Ons werk doet dat vaak wel – je moet je concentreren om niets te missen van wat er wordt gezegd tijdens een vergadering of om een lastige procedure foutenvrij uit te voeren. Dat lukt alleen als je afleidende zintuiglijke input weet weg te drukken, en dat is zowel mentaal als fysiek uitputtend.

De natuur daarentegen biedt eindeloos mogelijkheden tot ‘indirect attention’: aandacht die geen moeite kost. ‘Zachte fascinatie’ noemen de Kaplans het ook wel. We kunnen zonder probleem eindeloos toekijken hoe een eekhoorntje van boom naar boom springt, hoe varens zich in een zacht ruisend beekje spiegelen. En terwijl we dat doen, komt onze geest helemaal tot rust.

Iets recenter is de verklaring dat ons stressniveau daalt door een boswandeling. Onderzoekers stelden vast dat zelfs een korte boswandeling al voor een lagere cortisolspiegel zorgt. Ook het populaire bosbaden stoelt op dit principe.

Het enige wat je hoeft te doen, is de atmosfeer onder de bomen heel bewust binnen laten komen via de vijf zintuigen. Dat is dus niet hetzelfde als gewoon wandelen, hardlopen of sporten; waar het bij bosbaden om gaat is mindfulness en dat je echt verbinding zoekt met de natuur.

Ontstekingsremmende stofjes

Een van de jongste loten aan de stam is de verklaring dat bossen zo’n geweldige uitwerking op ons hebben doordat de lucht er vol heilzame stofjes zit. Zo zou je er in aanraking komen met microben die gunstig zijn voor onze gezondheid.

Ook scheiden bomen bepaalde stofjes – phytonciden – uit die bij ons, als we ze inademen, ontstekingsremmend lijken te werken. Volgens Japans onderzoek zouden ze zelfs het ontstaan van kanker remmen.

Hier is het laatste woord nog niet over gezegd, maar het kan sowieso nooit kwaad eens extra diep in te ademen als je in een heerlijk geurend bos of park bent.

Beeld: DZT/Jan Lauer en DZT/Günter Standl

Ontspannen in het groen


Ben je wel toe aan een paar dagen in de natuur? In Duitsland vind je talloze kuuroorden die in een prachtig groene omgeving liggen. Bad Driburg ligt bijvoorbeeld in een nationaal park waarin veel wandelroutes zijn uitgezet. Willingen en Winterberg liggen in het bergachtige Sauerland, dat meerdere natuurparken telt.

Andere kuuroorden zijn opvallend rijk aan prachtige parken. Zo ligt midden in Bad Homburg vor der Höhe het monumentale ‘Kurpark’ uit 1854. Baden-Baden, een mondain kuuroord midden in het Zwarte Woud, telt maar liefst tien prachtig onderhouden parken, voor korte én lange wandelingen in het groen.

auteur

Anne Pek

Anne Pek is (wetenschaps)journalist en eindredacteur.

» profiel van Anne Pek

Lees ook deze artikelen

Wil je écht opladen op vakantie? Kies dan juist niet voor die luie strandstoel (maar doe liever dit)
Artikel

Wil je écht opladen op vakantie? Kies dan juist niet voor die luie strandstoel (maar doe liever dit...

Een ontspannen houding, rust in je hoofd: met deze tips profiteer je drie weken tot anderhalve maand na thuiskomst nóg van je vak...
Waarom wandelen je dichter bij elkaar brengt
Branded content

Waarom wandelen je dichter bij elkaar brengt

Wandelen helpt tegen depressieve gevoelens. En samen wandelen is als ‘sociale lijm’: je voelt meer aansluiting en verbondenhei...
Gatekeeping: we maken ons er allemaal weleens schuldig aan
Artikel

Gatekeeping: we maken ons er allemaal weleens schuldig aan

Iedereen maakt zich er weleens schuldig aan: informatie over spullen, plekken en ervaringen bewust voor jezelf houden. Over de red...
Gatekeeping: we maken ons er allemaal weleens schuldig aan
Artikel

Gatekeeping: we maken ons er allemaal weleens schuldig aan

Iedereen maakt zich er weleens schuldig aan: informatie over spullen, plekken en ervaringen bewust voor jezelf houden. Over de red...
Minder vermoeid en angstig? Dit helpt (en je krijgt het waarschijnlijk al dagelijks binnen)
Artikel

Minder vermoeid en angstig? Dit helpt (en je krijgt het waarschijnlijk al dagelijks binnen)

Probiotica kunnen niet alleen je darmgezondheid verbeteren, maar ook je mentale gezondheid. Dat toonden Leidse onderzoekers onlang...
De ‘liking gap’: waarom anderen je blijkbaar leuker vinden dan je denkt
Artikel

De ‘liking gap’: waarom anderen je blijkbaar leuker vinden dan je denkt

Je denkt misschien dat anderen jou minder aardig vinden dan jij hén. Maar dat klopt vaak niet, ontdekten psychologen. Die twijfel...
Als de zomer je somber maakt (en wat je hiertegen kunt doen)
Artikel

Als de zomer je somber maakt (en wat je hiertegen kunt doen)

Zon, strand, festivals, ijsjes, zwoele zomeravonden en gezellig borrelen op het terras met de warme, goudkleurige gloed van de ond...
Seks voor het slapengaan? Dit doet het met je nachtrust
Artikel

Seks voor het slapengaan? Dit doet het met je nachtrust

Seks voor het slapengaan blijkt niet alleen goed voor je relatie, maar ook voor je nachtrust. Uit Austrialisch onderzoek blijkt da...
Spreek je meerdere talen? 5 mentale voordelen volgens psychologen
Artikel

Spreek je meerdere talen? 5 mentale voordelen volgens psychologen

Meerdere talen kunnen spreken is niet alleen handig op vakantie, het doet wonderen voor je brein, verruimt de blik en geeft creati...
Hoe vertel ik mijn kinderen over mijn pijn rondom de scheiding van hun vader?
Advies

Hoe vertel ik mijn kinderen over mijn pijn rondom de scheiding van hun vader?

Hoe kan ik op een gezonde manier mijn ervaringen over de scheiding, alweer acht jaar geleden, bespreken met mijn kinderen (14, 17 ...
198059