De vraag

Mijn moeder en ik zitten in een vertrouwenscrisis

Ik ben nu tien jaar mantelzorger voor mijn moeder van 75 die bij mij in huis woont. Sinds twee jaar is er vertrouwenscrisis tussen ons. Alles wat ik zeg, gelooft ze niet meer. We ondernemen niets meer samen. Ik herken signalen van depressie, dementie en narcisme. Daarnaast heeft ze een suïcidepoging gedaan en verschillende lichamelijke klachten. Ondanks dat ze veel thuis is, wil ze niemand zien, vooral geen familie. Ook wil ze geen contact met de huisarts. Ik heb wel contact met hem, hij zou een keer langskomen om met haar te praten zodat ze naar de geriater kan. Dat is mislukt omdat mijn moeder het doorzag.

Ze is heeft geregeld woede-uitbarstingen, vloekt en bedreigt mij. Tot op heden is er geen reden geweest om de crisisdienst te bellen. Hoewel het met mij redelijk goed gaat, is de hele situatie een zware belasting. Wat kan ik doen om haar de zorg te geven die zij nodig heeft en verdient?

Het advies

Uw moeder is een kwetsbare oudere met een verminderde regie over haar eigen leven. Bij mensen met meerdere ziektebeelden is het belangrijk om de situatie goed in beeld te brengen voordat er acties ondernomen wordt. Bij uw moeder is dit momenteel niet mogelijk, ze laat de huisarts niet toe. Maar hij is de poortwachter omtrent de zorg en begeleiding van uw moeder.

U heeft voor uw moeder een hele tijd een veilige en vertrouwde omgeving gecreëerd, met handvatten die u uzelf aangeleerd heeft. Iets waar u trots op mag zijn. Echter, gezien toename in achteruitgang, stemmingsverandering, de achterdocht naar haar omgeving die ze niet meer vertrouwt, is zij voor u minder bereikbaar. Om de situatie bespreekbaar te maken, lijkt professionele hulpverlening nodig.

Cognitieve achteruitgang

Veel van de verschijnselen zijn terug te brengen op beginnende cognitieve achteruitgang, die het effect van de stemmingsverandering en haar persoonlijkheid versterkt. Het probleem van cognitieve achteruitgang begint vaak met een faalgevoel, waarna iemand recalcitrant, opstandig, achterdochtig, boos of agressief wordt. Het besef van de achteruitgang en controleverlies verstoort de stemming en wordt vaak afgereageerd op de directe omgeving. Gezien het zorgmijdende gedrag van uw moeder is er wel sprake van een ernstig probleem. Het is voor u en uw moeder niet makkelijk en mogelijk lijdt zij onder de situatie.

Wellicht vindt u het fijn om via het RIAGG en Sociaal Psychiatrische verpleegkunde (SPV) in te schakelen. Deze adviseert hoe u goed voor uw moeder én voor uzelf zorgt. Een SPV weet ook de wegen om uw moeder te observeren en vertrouwen te winnen. Ook kan tegenwoordig de huisarts er voor kiezen om een behandelteam in te zetten. Het is de moeite waard om eerst de thuissituatie leefbaar te maken voor u beiden. Uw moeder heeft geen neiging tot weglopen wat mogelijk betekent dat ze zich ‘thuis’ voelt

Realistisch zijn

Probeer stil te staan bij de positieve contactmomenten met uw moeder, en voorkom een negatieve spiraal.  Schrijf voor uzelf op wat de realistische verwachtingen in jullie (zorg)relatie zijn. Herhaal zo nodig afspraken met uw moeder.

Wellicht kunt u een afspraak maken met een woon-zorgvoorziening voor ouderen die mogelijk geschikt is voor uw moeder, om eens een bezoek te brengen. Mogelijk een instelling waar u samen kunt binnen lopen, herkend wordt en een kop koffie kan drinken of een activiteit bijwonen.

Algemene aandachtspunten:

– Kwetsbare ouderen; met veel lichamelijke klachten en cognitieve problemen hebben structuur en sturing nodig om te kunnen functioneren. Wees niet bang ze die te geven. Deze mensen hebben een vriendelijke maar besliste leiding nodig.

– Zorg voor een veilige en ontspannen sfeer. Dwing niet. Vermijd het woord ‘moeten’, dat roept alleen maar weerstand op. Gebruik de kunst van het verleiden.

– ‘Belonen’ werkt veel beter dan ‘straffen’. Beter een compliment dan een correctie.

– Soms is het liefdevol stellen van duidelijke grenzen noodzakelijk. Wees daar niet bang voor.

– Wees consequent en stem af met andere betrokken mantelzorgers en met professionals.

– Ga systematisch te werk. Maak een stappenplan.

Meer weten over dit thema? Bekijk Dementie
Deel dit artikel:
18 mei 2017 | Laatst gewijzigd op 7 april 2020

Lees ook deze artikelen

Hoe word ik een leuke moeder voor mijn puberzoon?
Advies

Hoe word ik een leuke moeder voor mijn puberzoon?

Beste Lieve, Wij hebben een zoon van 15 (naast een dochter (17) en zoon (11). Onze 15-jarige vertoont zo ongeveer sinds de brugkla...
‘We bieden een luisterend oor, dat is vaak al genoeg’
Branded content

‘We bieden een luisterend oor, dat is vaak al genoeg’

Gaat het even niet zo lekker? Dan kun je als jongvolwassene bellen of chatten met de Alles Oké? Supportlijn. Geen onderwerp is te...
Problematisch pleasegedrag: hieraan herken je fawning
Artikel

Problematisch pleasegedrag: hieraan herken je fawning

Fawning, een diepgewortelde neiging tot pleasen, kan uiterst effectief zijn als overlevingsstrategie. In het dagelijks leven kan h...
Problematisch pleasegedrag: hieraan herken je fawning
Artikel

Problematisch pleasegedrag: hieraan herken je fawning

Fawning, een diepgewortelde neiging tot pleasen, kan uiterst effectief zijn als overlevingsstrategie. In het dagelijks leven kan h...
Als je partner ernstig ziek is
Artikel

Als je partner ernstig ziek is

Een ernstige ziekte verandert alles. Niet alleen het leven van de patiënt, ook dat van diens geliefde. Wat gebeurt er als beiden ...
Ik ben vaak woedend op mezelf
Advies

Ik ben vaak woedend op mezelf

Een parkeerboete, een afwijzing voor een sollicitatie… Negatieve dingen die me overkomen, kan ik niet loslaten. Ik ben dan woede...
De moeder van Rosita Vis (42) is verstandelijk beperkt
Video

De moeder van Rosita Vis (42) is verstandelijk beperkt

'Ik stond in de overlevingsstand.' ‘Als mijn moeder iets niet kon, deed ik het’
Actrice Romana Vrede: ‘Op het toneel kan ik meer mezelf zijn dan daarbuiten’
Interview

Actrice Romana Vrede: ‘Op het toneel kan ik meer mezelf zijn dan daarbuiten’

Mensen vinden haar best druk en overweldigend. Maar actrice Romana Vrede (46) raakte deze zomer ieders hart toen ze in Zomergasten...
Schrijver Saskia de Coster: ‘Mijn ontrouw is een enorme fout geweest’
Interview

Schrijver Saskia de Coster: ‘Mijn ontrouw is een enorme fout geweest’

Als niet-biologische moeder voelde de Vlaamse schrijfster Saskia De Coster (43) zich de mindere, een buitenstaander. Het deed haar...
Allemaal stofjes
Column

Allemaal stofjes

Ik ben geen ruziemaker. Ik hou van harmonie. Natuurlijk kan ik boos worden – alles van licht ontvlambare irritatie tot écht, é...
21683