De vraag

Mijn zoon van vijf schrijft in spiegelbeeld

Beste Ewald,
Mijn zoon (5) is spelenderwijs bezig met het leren schrijven van cijfers en letters. Nu krijgt hij op school (Montessori) ook ‘cijferwerkjes’, waarbij hij een lijst met cijfers overschrijft van een blaadje. Dat doet hij consequent in spiegelbeeld. Grappig genoeg heeft hij zijn naam er ook in spiegelbeeld boven geschreven, hoewel hij het woordbeeld daarvan heel goed kent en ‘m al heel lang overal opschrijft. Gaat de impliciete regel ‘alles dezelfde kant op’ boven: ‘zo ziet mijn naam eruit’? Leert een kind dat de afspraak is dat wij in het westen van links naar rechts lezen en schrijven, of verwerft het die kennis via herkenning van woordbeelden?

Sterre

Het advies

Beste Sterre,
Schrijven in spiegelbeeld rond 5, 6 jaar is een veel voorkomend verschijnsel, dat ik heel interessant vind. Het heeft te maken met de onomkeerbaarheid van de psychologische operaties in de kleuterleeftijd. Pas rond 7, 8 jaar worden die omkeerbaar. En voor het vatten van de stelregel dat links-rechts en rechts-links niet gelijk zijn aan elkaar zijn omkeerbare denkoperaties een noodzakelijke voorwaarde, hoe raar dat misschien ook klinkt.

Bijna alle kleuters schrijven ook letters omgekeerd, vooral bij de S, de N, de Z, de b, de d, de p en (maar die komt nauwelijks voor in het Nederlands) de q is dat goed te zien. Er is daarom geen enkel bezwaar tegen spelenderwijs leren schrijven en lezen in de kleuterleeftijd – dan bepaalt je zoon immers zelf wanneer ie ermee wil ophouden. Ik maak me echter grote zorgen over het vele schoolse, zogeheten ‘voorbereidende’, leren schrijven en lezen van kleuters in Nederland.
Laat je zoon eens enkele twee of drie regels overschrijven. Dikke kans dat ie dat slingerend zal doen, bijvoorbeeld eerst van rechts naar links en dan meteen op de regel eronder van links naar rechts. Dat heet boustrofedon – ‘op de wijze van een ploegende boer’.

Schrijf je observaties gerust aan de webredactie – die stuurt ze me dan wel door.

Succes en groeten,
Ewald

Meer weten over dit thema? Bekijk Opvoeden
Deel dit artikel:
25 maart 2006 | Laatst gewijzigd op 12 maart 2020

Lees ook deze artikelen

Amber heeft een disharmonisch intelligentieprofiel: ‘Ik word vaak overschat’
Artikel

Amber heeft een disharmonisch intelligentieprofiel: ‘Ik word vaak overschat’

Door haar vroeggeboorte heeft Amber (27) een disharmonisch intelligentieprofiel: verbaal sterk, plannen en overzicht houden is las...
Zó creëer je een kledingkast die bij je past
Branded content

Zó creëer je een kledingkast die bij je past

‘Oh, die blouse met bloemen.’ Je zag ‘m hangen, en was meteen verkocht. Inmiddels hangt hij nog steeds in je kast, nooit ged...
Column Anaïs van Ertvelde: ‘Hoe vertel ik aan mijn nieuwe partner dat ik een onzichtbare beperking heb?’
Column

Column Anaïs van Ertvelde: ‘Hoe vertel ik aan mijn nieuwe partner dat ik een onzichtbare beperkin...

Anaïs van Ertvelde is een Vlaamse schrijver, ­historicus, podcast­maker en columnist, en vertelt in elk nummer over haar leven.
Column Anaïs van Ertvelde: ‘Hoe vertel ik aan mijn nieuwe partner dat ik een onzichtbare beperking heb?’
Column

Column Anaïs van Ertvelde: ‘Hoe vertel ik aan mijn nieuwe partner dat ik een onzichtbare beperkin...

Anaïs van Ertvelde is een Vlaamse schrijver, ­historicus, podcast­maker en columnist, en vertelt in elk nummer over haar leven.
Expert Esther Bergsma over gevoelige kinderen
Artikel

Expert Esther Bergsma over gevoelige kinderen

In een wereld bomvol prikkels raakt een hoogsensitief kind snel overweldigd. Hooggevoeligheid expert Esther Bergsma beantwoordt de...
Een leven lang seks
Artikel

Een leven lang seks

Over seks bestaan veel misverstanden: jongeren zijn massaal losgeslagen, ouderen vrijen helemaal niet, en als het vlammetje eenmaa...
Hoe maak je kinderen weerbaar?
Artikel

Hoe maak je kinderen weerbaar?

De wereld is vol gevaren, maar binnenzitten is ook niet gezond voor een kind. Hoe leer je kinderen zichzelf te beschermen – tege...
James Pennebaker: ‘Je woordgebruik voorspelt je gedrag’
Interview

James Pennebaker: ‘Je woordgebruik voorspelt je gedrag’

Hij onderzocht de helende kracht van schrijven en analyseerde het woordgebruik van Obama en Bush. Psycholoog James Pennebaker is g...
Hoe je ongewenst gedrag kunt corrigeren
Verhaal

Hoe je ongewenst gedrag kunt corrigeren

Je zoontje van 4 slaat met een hamer op de verwarming – voor de derde keer. Je pakt hem bij zijn arm en zet hem in de gang op zi...
Mijn dochter wordt uitgelachen
Advies

Mijn dochter wordt uitgelachen

Beste Jolet Mijn dochtertje van zeseneenhalf is van jongs af aan een stoere meid. Prinsessenjurken en lakschoentjes hebben haar no...
8969