De vraag

Mijn zoon van vijf schrijft in spiegelbeeld

Beste Ewald,
Mijn zoon (5) is spelenderwijs bezig met het leren schrijven van cijfers en letters. Nu krijgt hij op school (Montessori) ook ‘cijferwerkjes’, waarbij hij een lijst met cijfers overschrijft van een blaadje. Dat doet hij consequent in spiegelbeeld. Grappig genoeg heeft hij zijn naam er ook in spiegelbeeld boven geschreven, hoewel hij het woordbeeld daarvan heel goed kent en ‘m al heel lang overal opschrijft. Gaat de impliciete regel ‘alles dezelfde kant op’ boven: ‘zo ziet mijn naam eruit’? Leert een kind dat de afspraak is dat wij in het westen van links naar rechts lezen en schrijven, of verwerft het die kennis via herkenning van woordbeelden?

Sterre

Het advies

Beste Sterre,
Schrijven in spiegelbeeld rond 5, 6 jaar is een veel voorkomend verschijnsel, dat ik heel interessant vind. Het heeft te maken met de onomkeerbaarheid van de psychologische operaties in de kleuterleeftijd. Pas rond 7, 8 jaar worden die omkeerbaar. En voor het vatten van de stelregel dat links-rechts en rechts-links niet gelijk zijn aan elkaar zijn omkeerbare denkoperaties een noodzakelijke voorwaarde, hoe raar dat misschien ook klinkt.

Bijna alle kleuters schrijven ook letters omgekeerd, vooral bij de S, de N, de Z, de b, de d, de p en (maar die komt nauwelijks voor in het Nederlands) de q is dat goed te zien. Er is daarom geen enkel bezwaar tegen spelenderwijs leren schrijven en lezen in de kleuterleeftijd – dan bepaalt je zoon immers zelf wanneer ie ermee wil ophouden. Ik maak me echter grote zorgen over het vele schoolse, zogeheten ‘voorbereidende’, leren schrijven en lezen van kleuters in Nederland.
Laat je zoon eens enkele twee of drie regels overschrijven. Dikke kans dat ie dat slingerend zal doen, bijvoorbeeld eerst van rechts naar links en dan meteen op de regel eronder van links naar rechts. Dat heet boustrofedon – ‘op de wijze van een ploegende boer’.

Schrijf je observaties gerust aan de webredactie – die stuurt ze me dan wel door.

Succes en groeten,
Ewald

Meer weten over dit thema? Bekijk Opvoeden
Deel dit artikel:
25 maart 2006 | Laatst gewijzigd op 12 maart 2020

Lees ook deze artikelen

Waarom peuters ‘heel sterk’ zijn en pubers tobben
Artikel

Waarom peuters ‘heel sterk’ zijn en pubers tobben

Het zelfinzicht van kinderen ontwikkelt zich met sprongen – van het herkennen van je spiegelbeeld tot het ontwikkelen van persoo...
Je eigen pad kiezen: zo overwin je (samen) de obstakels
Branded content

Je eigen pad kiezen: zo overwin je (samen) de obstakels

Een nieuwe weg inslaan gaat vaak niet zonder slag of stoot. Ook al heb je helemaal helder wat je wilt, je komt obstakels tegen. Va...
Sunny Bergman over seksueel geweld: ‘Mijn boosheid wil ik omzetten in een krachtig statement’
Artikel

Sunny Bergman over seksueel geweld: ‘Mijn boosheid wil ik omzetten in een krachtig statement’

Ook in haar nieuwe documentaire, over seksueel geweld, heeft filmmaker Sunny Bergman persoonlijke ervaringen verwerkt. ‘Achteraf...
Sunny Bergman over seksueel geweld: ‘Mijn boosheid wil ik omzetten in een krachtig statement’
Artikel

Sunny Bergman over seksueel geweld: ‘Mijn boosheid wil ik omzetten in een krachtig statement’

Ook in haar nieuwe documentaire, over seksueel geweld, heeft filmmaker Sunny Bergman persoonlijke ervaringen verwerkt. ‘Achteraf...
De 5 levensfasen van je kind
Artikel

De 5 levensfasen van je kind

Elk kind maakt bepaalde ontwikkelingsfasen met bijbehorende uitdagingen door. In elke fase lost het een vraagstuk op met een nieuw...
Boek van de maand: Iedereen kan landen op de maan
Recensie

Boek van de maand: Iedereen kan landen op de maan

De Engelse psycholoog Richard Wiseman schreef een boek over succes, dat leest als een spannend jongensboek.
Als ik groot ben, word ik…
Kort

Als ik groot ben, word ik…

Werk Tieners die een goede band hebben met hun ouders, weten beter wat ze later willen worden. Dat ontdekte de Parijse psychologe ...
Duistere trekken beinvloeden studiekeuze
Kort

Duistere trekken beinvloeden studiekeuze

'Duistere’ karaktertrekken kunnen de keuze voor een bepaalde studie beïnvloeden. Dat suggereert Deens onderzoek onder mensen aa...
Hoe krijg ik die hond nou mee?
Artikel

Hoe krijg ik die hond nou mee?

Bij de cursus persoonlijke ontwikkeling doen we oefeningen met een hond, om op die manier inzicht te krijgen in ons eigen function...
Waarom kijken baby’s je altijd in de ogen?
Artikel

Waarom kijken baby’s je altijd in de ogen?

Breinjournalist Mark Mieras geeft antwoord op lezersvragen. Deze keer: waarom kijken baby's je altijd in de ogen?
8969