De vraag

Hoe help ik mijn hoogbegaafde dochter met autisme?

Geachte heer Vermeulen,
Gaarne zou ik willen weten hoe ik mijn 20-jarige dochter kan helpen. Haar handicap is nooit herkend, terwijl ik in haar kleuterjaren al zag dat ze anders was. Ze is nooit gepest, omdat ze zo ontzettend veel weet en daarmee de nieuwsgierigheid van andere kinderen afdwong. Echter, ze hield iedereen op afstand. Aangezien haar (honger naar) kennis zo groot was, maar haar bewegingen houterig waren, werd ze op 7-jarige leeftijd het pestobject van haar onderwijzer. Ik heb haar laten observeren door een kinderpsychologe, die concludeerde dat ze geestelijk op 12-jarige leeftijd en lichamelijk op 4-jarige leeftijd functioneerde. Om haar beter in haar lijfje te krijgen, heb ik haar Cesar-therapie laten doen en op een antroposofische school gedaan. Dit ging enkele jaren redelijk.

Op 11-jarige leeftijd liep ze weer vast en heb ik haar laten testen door een orthopedagoog. Resultaat: dubbel hoogbegaafd, doch een ernstige persoonlijkheidsstoornis. Wederom ben ik naar een kinderpsycholoog gegaan. Deze meldde mij na vier behandelsessies, dat hij geen toegang tot haar kon krijgen. Hij stelde gezinstherapie voor. Dit hebben wij twee keer gedaan, daarna weigerde mijn dochter hier langer aan deel te nemen, met de opmerking ‘Ik ben niet gek en weet niet wat ik hier nog doe.’

Mijn dochter heeft altijd teruggetrokken geleefd en het leek altijd of ze geen deel van ons gezin uitmaakte. Lichamelijk heeft ze een extreem hoge pijngrens en voelt geen warmte of koude. Haar relatie met mij is opportunistisch en het ontbreekt haar aan empathische gevoelens. Ze heeft van jongs af aan iedere vorm van autoriteit naast zich neergelegd.

Op de middelbare school ging ze onderpresteren en werd door haar leraren min of meer gehaat om haar verbale kracht en respectloze houding. Ze is op 16-jarige leeftijd de punkbeweging ingedoken, heeft school losgelaten en is in een kraakpand gaan wonen. Dit is een harde, gevoelloze wereld waarin ze zich kennelijk op haar gemak voelt. Ze begreep niet dat ik bezorgd was en kwam alleen naar huis als ze doodziek was om weer een beetje bij te komen.

Mijn familie en vrienden lachen me uit als ik zeg dat ze hoogbegaafd is. Ze vinden haar eerder dom en kortzichtig. Men begrijpt niet dat ik zoveel geduld met haar heb. Maar ik heb altijd gezien dat er iets anders aan de hand was. Nu ik over hoogbegaafde autisten heb gelezen, durf ik bijna met zekerheid te zeggen dat dit mijn dochters handicap is. Als moeder zou ik zo graag willen dat mijn kind zich gelukkig voelt.

Astrid de Jong

Het advies

Expert

Peter Vermeulen

autisme

Beste Astrid,
Alleen jouw dochter kan aangeven of ze gelukkig is. Als ze autisme heeft, zal een vage vraag als ‘Ben je gelukkig?’ wellicht alleen maar tot een korte ‘Ja!’ leiden. De kans is groot dat ze zich goed voelt in een omgeving die excentriciteit hoog aanschrijft en weinig sociale eisen en normen kent. Je zou met haar, als ze tot een gesprek bereid is, eventueel een gestructureerd gesprek over haar toekomstdromen kunnen houden. Daarin stel je haar zeer concrete vragen en – als ze autisme heeft – het liefst ook schriftelijk, zodat ze de tijd krijgt om de antwoorden voor te bereiden. Mijn ervaringen zijn namelijk dat schriftelijke communicatie beter aanslaat bij mensen met autisme dan praten, zeker als het communicatie over henzelf en hun eigen gevoelens betreft.

Ik vermoed dat haar leven in het kraakpand niet echt rooskleurige perspectieven biedt en vermoedelijk is hulpverlening noodzakelijk om haar levenskwaliteit in de toekomst te verhogen. Als je hulpverlening inschakelt (en als zij dat ook wil), doe je er goed aan te praten over je vermoedens omtrent autisme en geef je de hulpverleners het advies om haar niet op de gewone manier te begeleiden, maar heel concreet en gestructureerd te werken met visuele ondersteuning, concrete plannen enzovoort. Om haar te motiveren tot hulpverlening, kun je het best uitgaan van haar concrete wensen voor de toekomst (vandaar mijn suggestie om over haar toekomst te praten), zodat de hulpverlening niet opgelegd hoeft te worden. Haar motiveren zal niet gemakkelijk zijn en dat begrijp ik, gezien haar frustraties met eerdere hulpverlening.
Veel sterkte!

Peter Vermeulen

Meer weten over dit thema? Bekijk Autisme
Training Eerste hulp bij borderline
Training

Training Eerste hulp bij borderline

  • Leer borderline beter begrijpen
  • Ontdek hoe je beter kunt leven met borderline
  • Met inspirerende video's en artikelen
Bekijk de training
Nu maar
45,-
Deel dit artikel:
28 mei 2008 | Laatst gewijzigd op 17 juni 2020

Lees ook deze artikelen

Is het ADHD, autisme of hoogsensitiviteit? Dit zijn de verschillen volgens experts
Artikel

Is het ADHD, autisme of hoogsensitiviteit? Dit zijn de verschillen volgens experts

Prikkelgevoeligheid is hét kenmerk van hoogsensitiviteit, maar hoort ook bij autisme, ADHD en hoogbegaafdheid. En zo is er nog me...
Waarom wandelen je dichter bij elkaar brengt
Branded content

Waarom wandelen je dichter bij elkaar brengt

Wandelen helpt tegen depressieve gevoelens. En samen wandelen is als ‘sociale lijm’: je voelt meer aansluiting en verbondenhei...
Psycholoog organiseert herdenking koloniaal verleden: ‘Ik weet wat de helende kracht is van erkenning’
Artikel

Psycholoog organiseert herdenking koloniaal verleden: ‘Ik weet wat de helende kracht is van er...

Stichting 3 mei, een liefdevol verzoek, organiseert op 3 mei op de Dam in Amsterdam een herdenking van het Nederlandse koloniale v...
Psycholoog organiseert herdenking koloniaal verleden: ‘Ik weet wat de helende kracht is van erkenning’
Artikel

Psycholoog organiseert herdenking koloniaal verleden: ‘Ik weet wat de helende kracht is van er...

Stichting 3 mei, een liefdevol verzoek, organiseert op 3 mei op de Dam in Amsterdam een herdenking van het Nederlandse koloniale v...
Een robot als maatje, waarom niet?
Artikel

Een robot als maatje, waarom niet?

Kinderen met autisme blijken bepaalde dingen beter te leren wanneer een robot het met hen oefent. En eenzame bejaarden praten soms...
Column Marieke de Wit: Diagnose
Artikel

Column Marieke de Wit: Diagnose

‘Je hoeft het natuurlijk niet aan iedereen te vertellen,’ zei ik tegen mijn 20-jarige dochter toen ze na een uitgebreid test- ...
Ik zoek een relatiepsycholoog met verstand van asperger
Advies

Ik zoek een relatiepsycholoog met verstand van asperger

Ik ben op zoek naar een (relatie)psycholoog met verstand van Asperger. Mijn man heeft (nog) geen diagnose. Omdat wij zelf niet in ...
Wat minder empathie mag best
Artikel

Wat minder empathie mag best

Empathie maakt ons vriendelijk, begripvol en behulpzaam – toch? Nee, zegt psycholoog Paul Bloom: het maakt ons impulsiever en ha...
Hoogbegaafd én hooggevoelig
Advies

Hoogbegaafd én hooggevoelig

Mijn zoon (12) is getest op hoogbegaafdheid. Daaruit bleek dat hij dat inderdaad is. Eerder had een psycholoog al geconstateerd da...
Waarom veranderen zo moeilijk is
Artikel

Waarom veranderen zo moeilijk is

Ieder jaar nemen we ons voor ons leven te beteren. Gezonder te leven, meer te genieten, te breken met vastgeroeste gewoontes. Toch...
7411