Weet jij welke richting je op wilt in je leven? Doe de test

Weten wat je je doel is in het leven heeft tal van voordelen, zoals een gevoel van hoop en weerbaarheid – en een langer leven. Ontdek met deze test in hoeverre je leeft met een sterk gevoel van richting.

Purpose is typisch zo’n Engelse psychologische term die zich lastig in één woord laat vertalen. Het komt erop neer dat je een goed afgesteld toekomstgericht kompas hebt, waarbij je onderweg naar je eindbestemming een positief verschil probeert te maken in de wereld.

Het omvat drie componenten, vertelt ontwikkelingspsycholoog William Damon in The psychology podcast. Het is een langetermijndoel dat toewijding vergt, het vormt een belangrijk onderdeel van wie jij bent en waar je voor staat, en het draait om meer dan je eigen geluk: je streeft naar iets dat ook andere mensen raakt.

Dat laatste, het ‘wereldverbeterende’ aspect, kan iets altruïstisch zijn, zoals wekelijks een kopje theedrinken met je dementerende buurvrouw. Maar het hoeft niet per se iets te zijn waarbij je anderen ­tevredenstelt, benadrukt Damon in de podcast Meaningful work matters. Het kan ook gaan om bijdragen aan kennis, kunst of de samenleving in zijn geheel; het gaat om ertoe doen, iets achter­laten in de wereld. Om iemand te worden op wie je trots kunt zijn.

Lees ook: Wat kan ik? Wat wil ik?

Test: weet jij wat je wilt in het leven?

Ontdek met deze test in welke mate je leeft met een bepaald doel voor ogen – en in hoeverre je je daarbij bekommert om anderen, de wereld. Geef aan in hoeverre je het eens bent met de volgende uitspraken, op een schaal van 1 (sterk mee oneens) tot 7 (sterk mee eens) en tel je scores bij elkaar op:

• Ik doe mijn best het welzijn van anderen te vergroten
• Activiteiten die ik onlangs heb ondernomen, helpen me om me bewust te worden van het doel in mijn leven
• Mijn doel in het leven is duidelijk
• Ik wil mijn leven besteden aan het hebben van een positieve invloed op anderen
• Ik krijg het doel van mijn leven steeds helderder voor ogen
• Ik kan beschrijven wat het doel is in mijn leven
• Ik voel me zeker over het doel in mijn leven
• Ik streef ernaar een positief verschil te maken in de gemeenschap
• Ik begrijp goed wat het doel van mijn leven is
• Ik krijg meer begrip over het dieperliggende doel van mijn leven
• Ik probeer anderen te helpen
• Ik word me bewust van het ultieme doel in mijn leven
• Ik probeer op veel manieren een bijdrage te leveren aan de samenleving – of dat nu groot of klein is
• Ik ben zeker over het doel in mijn leven

Wat vertelt jouw uitslag je?

De minimumscore op deze test is 14 punten, de maximumscore is 98 punten. Hoe meer punten je hebt, hoe meer je leeft met een sterk gevoel van richting.

Heb je een hoge score?

Weten waar je heenkoerst in het leven heeft allerlei positieve effecten, blijkt uit onderzoek. Dat zit ’m in het vooruitblikken, meent William Damon: toegewijd zijn aan iets in de toekomst geeft energie, motivatie, hoop, en weerbaarheid.

Heb je een hoge score, dan is de kans groot dat je ook vaker hoop en levenstevredenheid ervaart, en minder vaak stress, angst en depressie. Een duidelijke levensrichting hebben lijkt zelfs, nog meer dan tevredenheid, het recept te zijn voor een láng leven, suggereert recent Fins onderzoek. Daarin werden sterftecijfers opgevraagd van ruim 6.000 Amerikanen die 23 jaar eerder waren ondervraagd over hun levensdoelen en -tevredenheid.

Ook als je pas later in je leven beter weet wat je wilt, heeft dat gunstige effecten

Een doel hebben, bleek een robuuste voorspeller te zijn van een langer leven – en dat effect hield stand wanneer werd gecontroleerd voor gezondheidsvariabelen zoals roken, drinken en BMI. Ook als je pas later in je leven beter weet wat je wilt bereiken, heeft dat nog gunstige effecten op je persoonlijkheid, suggereert recent grootschalig onderzoek onder ruim 11.000 Amerikanen van gemiddeld 63 jaar.

Over een periode van 13 jaar vulden zij viermaal vragenlijsten in over hun persoonlijkheid en doel in hun leven. Meer doelgerichtheid hing samen met hogere scores op de Big Five-persoonlijkheidstrekken openheid, vriendelijkheid, zorgvuldigheid en extraversie, en met lagere scores op neuroticisme.

Heb je een lage score?

Heb je een lage score, dan ben je niet de enige. Zo’n 20 tot 25 procent van de volwassenen is hierin zoekende. 40 tot 50 procent heeft deels een gevoel voor richting, en slechts een derde van de volwassenen leeft met een sterk gevoel voor richting, aldus Damon.

Bij veel mensen neemt deze zoektocht hun hele leven in beslag en gaat dikwijls gepaard met valse starten. En dat is prima, zolang je na zo’n trial and error maar vooruit blijft bewegen. In de loop van je leven kun je op zoek moeten naar nieuwe doelen, als bijvoorbeeld je kinderen uit huis gaan, of je vanwege gezondheidsproblemen je huidige werk niet meer kunt doen.

Overigens hoeft het niet perse een negatief effect op je te hebben als je geen sterke richting hebt in het leven – dat hangt deels samen met je leeftijd, impliceert onderzoek van Patrick Hill, docent psychologie aan Washington University.

Hill ondervroeg ruim 800 Amerikaanse adolescenten, jongvolwassenen en volwassenen over (het zoeken naar) hun doel, en hun hoop en levenstevredenheid. Bij de adolescenten en jongvolwassenen ging ook het zoeken al gepaard met meer levenstevredenheid.

Een doel hebben in je leven kan zich ook aandienen in de vorm van een gewoonte

Dat dit bij volwassenen niet zo was, verklaart Hill deels vanuit sociale en culturele normen; van volwassenen wordt vaak min of meer verwacht dat ze weten welke koers ze willen varen. Die druk kan behoorlijk verlammend werken, maar het door Hill ontwikkelde PATHS to purpose-model (Purpose As Trait, Habit, and State) biedt uitkomst. Een doel hebben in je leven kan zich volgens dat model ook eerst aandienen in de vorm van een gewoonte, of nog kleiner, een gevoel van dat moment.

Weet je niet waar je over vijf jaar wilt zijn? Richt je dan eens op de komende week: probeer daarin dingen te doen die jij als zingevend ervaart, of dat nu tuinieren is of Nederlandse les geven aan nieuwkomers. Die ervaringen kunnen namelijk uitmonden in een zingevende routine en dat kan weer helpen bij het herkennen van je doel in het leven. Anders gezegd: momenten van zingeving kun je zien als bouwstenen van je doel op de langere termijn.

Nog een advies van Damon: als je je in een zoekende levensfase bevindt, kijk dan naar mensen die je bewondert. Je hoeft het niet allemaal zelf uit te vinden, misschien doen zij wel dingen waarin jij, heel concreet, ook tijd zou kunnen steken.

Vind je levenspad: Het is nooit te laat om een andere weg in te slaan

Hoe scoor je op de 3 sub-­onderdelen?

Doelgerichtheid wordt bepaald door drie dimensies, aldus Mariya Yukhymenko-Lescroart, onderzoeker aan California State ­University en maker van deze vragenlijst. Bereken hieronder je scores op die drie dimensies en of dat relatief laag, gemiddeld of hoog is.

1. Bewustwording van je doel: De mate waarin je bewust probeert te ontdekken wat je zou willen bereiken in je leven. (Tel je punten bij vragen 2, 5, 10, en 12 bij elkaar op. Deel je totaalscore door 4.)
2. Bewustzijn van je doel: De mate waarin je dat al weet en actieve stappen zet om het te behalen. (Tel je punten bij vragen 3, 6, 7, 9, en 14 bij elkaar op. Deel je totaalscore door 5.)
3. Altruïstisch doel: In hoeverre die beoogde richting ook anderen, de wereld dient. (Tel je punten bij vragen 1, 4, 8, 11, en 13 bij elkaar op. Deel je totaalscore door 5.)

Ook interessant: Met de WOOP-methode worden je doelen voor het nieuwe jaar haalbaar

Bronnen, o.a.: M. Joshanloo, Increases in sense of purpose predict future positive changes in personality traits, British Journal of Psychology, 202 / K. Cotton Bronk e.a., Purpose, hope, and life satisfaction in three age groups, The Journal of Positive Psychology, 2009 / W. Damon, J. Menon & Bronk, K., The development of purpose during adolescence, Applied Developmental Science, 2003.