De vraag

Hoe kom ik in het reine met mijn narcistische vader?

Beste heer Schalkwijk,

Ik ben een vijftigjarige dochter van een openlijk narcistische vader. Sinds het ziekbed en overlijden van mijn moeder drie jaar geleden, ben ik in psychotherapie om mijn gevoelens van boosheid, onmacht en depressiviteit te hanteren en om te buigen. Ik denk dat ik een flinke dosis verborgen narcisme heb ontwikkeld, en behoor tot de categorie ‘thin-skinned‘.

Nu kom ik in mijn driewekelijkse therapie niet verder dan het telkens opnieuw oproepen van situaties in mijn jeugd. Situaties die mij vreselijk aan het huilen brengen (iets wat vroeger thuis niet mocht) door het gevoel van niet-gezien zijn, er als kind niet toe doen behalve voorzover ik een kunstje kon ter meerdere glorie van mijn ouders. Zo’n therapiesessie en huilbui lucht elke keer wel even op, maar ik raak mijn boosheid jegens mijn narcistische vader niet kwijt.

In één van uw antwoorden lees ik dat u bij de therapie van een verborgen narcist op zoek gaat naar verborgen grootheidsfantasieën. Zou dat een sleutel kunnen zijn om mijn boosheid kwijt te raken? Die boosheid bepaalt mijn denken veel te vaak. Ik kan me er niet van losmaken, en zou er toch graag vanaf willen.

Anderzijds lees ik uit uw reacties wel dat het eigenlijk onbegonnen werk is om in het reine te komen met een narcistische vader. Het beeld verandert niet, dus de enige oplossing zou zijn: zo min mogelijk confrontaties. Maar zelfs als ik het contact zou verbreken, zou ik blijven zitten met die boosheid. Kunt u mij inzicht geven in de aard van mijn boosheid? Heeft u een ‘truc’ om daarmee om te gaan?

Vanessa

Het advies

Expert

Frans Schalkwijk

Psychoanalyse

Beste Vanessa,

Ik vrees dat uw laatste vraag het meest eenduidig te beantwoorden is: ‘nee’. Er bestaan bij mijn weten geen eenvoudige handreikingen die als een soort truc uw boosheid jegens uw narcistische vader zouden doen verdwijnen. Ik ken ze in ieder geval niet. Ook over uw woede kan ik niet veel zeggen, dan zou ik er meer over moeten weten.

Een narcistische vader: verdriet, woede en rouw

Wel kan het zo zijn, en dat is dan meer in het algemeen, dat verdriet en woede samengaan in zo’n situatie. Verdriet en woede gaan beiden over hoe het was, en over hoe je het graag gehad zou hebben – maar hoe het niet geworden is. Nu zijn verdriet en woede ook zeer kenmerkende elementen van een rouwproces. In een therapie, zoals u dat beschrijft over uzelf, ‘moet’ het dan gaan over rouw over beide situaties.

Onvervulde verlangens

In het algemeen gaan de grootheidsfantasieën over ‘onbewuste, heftige verlangens’. Over wat het aanpassen zou moeten opleveren rond het thema ‘Maar ooit zal ik beloond worden voor mijn lijden nu, zal de ander inzien dat hij mij tekort heeft gedaan. Eigenlijk bouw ik door mijzelf weg te cijferen een levensverzekering op, die ooit in bakken liefde uitgekeerd zal worden.’ Kijk, daarover is nu rouw nodig: dat dat nooit zal gebeuren. Veel verlangen naar zo’n uitkering wordt gevoed door een verongelijkte, wrokkige woede.

De verandering zit in jezelf

Dergelijke woede kan pas verdwijnen als het verlangen wordt opgegeven en veel mensen willen die prijs niet betalen: ‘Heb ik dan al die aanpassing, al die investering voor niks gedaan?’ Ja. Breken met een ouder is soms een oplossing, maar veel beter is in mijn ervaring de verandering in jezelf te zoeken, in het opgeven van het verlangen. Hoe het contact met de ouder er daarna gaat uitzien, blijkt dan vanzelf. Ik hoop dat u met deze gedachten verder aan de slag kunt.

Vriendelijke groet,
Frans Schalkwijk

In dit artikel vind je meer tips over omgaan met narcistische ouders

Meer weten over dit thema? Bekijk Familie
Bevrijd jezelf van oude pijn
Training

Bevrijd jezelf van oude pijn

  • Ontdek hoe oude ervaringen nu nog meespelen in je keuzes en gedrag
  • Verwerk je mentale pijn met bewezen effectieve technieken
  • Ervaar meer innerlijke rust, zelfvertrouwen en vrijheid
Bekijk de training
Nu maar
69,-
Deel dit artikel:
14 december 2002 | Laatst gewijzigd op 29 juli 2020

Lees ook deze artikelen

Mijn vader was agressief, mijn moeder passief
Advies

Mijn vader was agressief, mijn moeder passief

Beste mevrouw van Genderen, Ik ben 50, heb een zus van 41 en een broer van 53. Binnen het gezin was er vaak een gespannen sfeer. M...
Deze self-nudges maken het je makkelijk om gezond(er) te eten
Branded content

Deze self-nudges maken het je makkelijk om gezond(er) te eten

Kun je vaak de zoete verleiding niet weerstaan? Dan zijn ‘self-nudges’ voor jou misschien wel de truc om vaker voor gezond te ...
Waarom fan zijn goed voor je is (en wanneer het doorslaat)
Artikel

Waarom fan zijn goed voor je is (en wanneer het doorslaat)

Van persoonlijke inspiratie tot steun in moeilijke tijden: dit is wat fandom voor je kan betekenen – en dit is wanneer het omsla...
Waarom fan zijn goed voor je is (en wanneer het doorslaat)
Artikel

Waarom fan zijn goed voor je is (en wanneer het doorslaat)

Van persoonlijke inspiratie tot steun in moeilijke tijden: dit is wat fandom voor je kan betekenen – en dit is wanneer het omsla...
Ik word snel boos
Advies

Ik word snel boos

Ik (vrouw, 32) merk dat ik soms erg heftig reageer op kleine, onbelangrijke dingen. Achteraf bedenk ik dan dat ik tot tien had mo...
Een obsessie voor geld
Advies

Een obsessie voor geld

Beste Jolet Ik heb een obsessie voor geld. Ik heb dwanggedachten over de vraag: ‘Hoe kan ik geld verdienen?’ Ik heb hier last ...
Hoe train ik mezelf om weer te durven vliegen?
Advies

Hoe train ik mezelf om weer te durven vliegen?

Hallo meneer Van Gerwen, Sinds een aantal jaren heb ik sterke vliegangst. Ik heb eerst twee maal gevlogen zonder angst, maar ben d...
Zit er angst achter zijn boosheid?
Advies

Zit er angst achter zijn boosheid?

Ik verbaas me erover hoe boos mijn vriend kan worden. Hij schreeuwt soms als mensen een foutje maken (bijvoorbeeld in het verkeer)...
Drie belangrijk inzichten dankzij Sigmund Freud
Artikel

Drie belangrijk inzichten dankzij Sigmund Freud

Hij was de eerste arts die intensief luisterde naar patiënten en psychische oorzaken vond voor fysieke problemen. Sigmund Freud, ...
Zo redde elektroshock-therapie haar leven
Artikel

Zo redde elektroshock-therapie haar leven

Het klinkt doodeng en nogal ouderwets bovendien. Maar ECT, zoals elektroshock-therapie tegenwoordig heet, kan voor depressieve men...
10571