De vraag

Hoe kom ik in het reine met mijn narcistische vader?

Beste heer Schalkwijk,

Ik ben een vijftigjarige dochter van een openlijk narcistische vader. Sinds het ziekbed en overlijden van mijn moeder drie jaar geleden, ben ik in psychotherapie om mijn gevoelens van boosheid, onmacht en depressiviteit te hanteren en om te buigen. Ik denk dat ik een flinke dosis verborgen narcisme heb ontwikkeld, en behoor tot de categorie ‘thin-skinned‘.

Nu kom ik in mijn driewekelijkse therapie niet verder dan het telkens opnieuw oproepen van situaties in mijn jeugd. Situaties die mij vreselijk aan het huilen brengen (iets wat vroeger thuis niet mocht) door het gevoel van niet-gezien zijn, er als kind niet toe doen behalve voorzover ik een kunstje kon ter meerdere glorie van mijn ouders. Zo’n therapiesessie en huilbui lucht elke keer wel even op, maar ik raak mijn boosheid jegens mijn narcistische vader niet kwijt.

In één van uw antwoorden lees ik dat u bij de therapie van een verborgen narcist op zoek gaat naar verborgen grootheidsfantasieën. Zou dat een sleutel kunnen zijn om mijn boosheid kwijt te raken? Die boosheid bepaalt mijn denken veel te vaak. Ik kan me er niet van losmaken, en zou er toch graag vanaf willen.

Anderzijds lees ik uit uw reacties wel dat het eigenlijk onbegonnen werk is om in het reine te komen met een narcistische vader. Het beeld verandert niet, dus de enige oplossing zou zijn: zo min mogelijk confrontaties. Maar zelfs als ik het contact zou verbreken, zou ik blijven zitten met die boosheid. Kunt u mij inzicht geven in de aard van mijn boosheid? Heeft u een ’truc’ om daarmee om te gaan?

Vanessa

Het advies

Expert

Frans Schalkwijk

Psychoanalyse

Beste Vanessa,

Ik vrees dat uw laatste vraag het meest eenduidig te beantwoorden is: ‘nee’. Er bestaan bij mijn weten geen eenvoudige handreikingen die als een soort truc uw boosheid jegens uw narcistische vader zouden doen verdwijnen. Ik ken ze in ieder geval niet. Ook over uw woede kan ik niet veel zeggen, dan zou ik er meer over moeten weten.

Een narcistische vader: verdriet, woede en rouw

Wel kan het zo zijn, en dat is dan meer in het algemeen, dat verdriet en woede samengaan in zo’n situatie. Verdriet en woede gaan beiden over hoe het was, en over hoe je het graag gehad zou hebben – maar hoe het niet geworden is. Nu zijn verdriet en woede ook zeer kenmerkende elementen van een rouwproces. In een therapie, zoals u dat beschrijft over uzelf, ‘moet’ het dan gaan over rouw over beide situaties.

Onvervulde verlangens

In het algemeen gaan de grootheidsfantasieën over ‘onbewuste, heftige verlangens’. Over wat het aanpassen zou moeten opleveren rond het thema ‘Maar ooit zal ik beloond worden voor mijn lijden nu, zal de ander inzien dat hij mij tekort heeft gedaan. Eigenlijk bouw ik door mijzelf weg te cijferen een levensverzekering op, die ooit in bakken liefde uitgekeerd zal worden.’ Kijk, daarover is nu rouw nodig: dat dat nooit zal gebeuren. Veel verlangen naar zo’n uitkering wordt gevoed door een verongelijkte, wrokkige woede.

De verandering zit in jezelf

Dergelijke woede kan pas verdwijnen als het verlangen wordt opgegeven en veel mensen willen die prijs niet betalen: ‘Heb ik dan al die aanpassing, al die investering voor niks gedaan?’ Ja. Breken met een ouder is soms een oplossing, maar veel beter is in mijn ervaring de verandering in jezelf te zoeken, in het opgeven van het verlangen. Hoe het contact met de ouder er daarna gaat uitzien, blijkt dan vanzelf. Ik hoop dat u met deze gedachten verder aan de slag kunt.

Vriendelijke groet,
Frans Schalkwijk

In dit artikel vind je meer tips over omgaan met narcistische ouders

Meer weten over dit thema? Bekijk Familie
Bevrijd jezelf van oude pijn
Training

Bevrijd jezelf van oude pijn

  • Ontdek hoe oude ervaringen nu nog meespelen in je keuzes en gedrag
  • Verwerk je mentale pijn met bewezen effectieve technieken
  • Ervaar meer innerlijke rust, zelfvertrouwen en vrijheid
Bekijk de training
Nu maar
69,-
Deel dit artikel:
14 december 2002 | Laatst gewijzigd op 29 juli 2020

Lees ook deze artikelen

Razendsnelle traumatherapie
Kort

Razendsnelle traumatherapie

8 dagen kost het soms maar om van een ernstig trauma af te komen met behulp van een nieuwe, intensieve behandeling die therapievor...
Je eigen pad kiezen: zo overwin je (samen) de obstakels
Branded content

Je eigen pad kiezen: zo overwin je (samen) de obstakels

Een nieuwe weg inslaan gaat vaak niet zonder slag of stoot. Ook al heb je helemaal helder wat je wilt, je komt obstakels tegen. Va...
‘Het gedrag van mijn narcistische ex dreunt nog steeds na’
Advies

‘Het gedrag van mijn narcistische ex dreunt nog steeds na’

Ik ben veertig jaar getrouwd geweest met – denk ik achteraf – een narcist. Vier jaar geleden ben ik gescheiden, ik kon er niet...
‘Het gedrag van mijn narcistische ex dreunt nog steeds na’
Advies

‘Het gedrag van mijn narcistische ex dreunt nog steeds na’

Ik ben veertig jaar getrouwd geweest met – denk ik achteraf – een narcist. Vier jaar geleden ben ik gescheiden, ik kon er niet...
Baby in therapie
Artikel

Baby in therapie

Een baby in therapie? Het klinkt onzinnig en bovendien kan het ukkie nog niet eens praten. Toch is er wetenschappelijk bewijs dat ...
Zo vader, zo dochter
Artikel

Zo vader, zo dochter

Een dochter in de voetsporen van haar vader. Is dat toeval of keuze? Twee briefwisselingen.
Niccolò Ammaniti: ‘Ik zoek altijd naar het slechtste in de mens’
Interview

Niccolò Ammaniti: ‘Ik zoek altijd naar het slechtste in de mens’

Hij is liever niet onder de mensen, maar kijkt wel graag in hun hoofden om te zien wat daar voor gruwelijks zit. De Italiaanse bes...
Daniel Amen: de breinverbeteraar
Interview

Daniel Amen: de breinverbeteraar

Veel psychiaters hanteren antieke methoden, vindt hun Amerikaanse vakgenoot Daniel Amen. Zijn ­onorthodoxe – en dus omstreden â...
Ik heb geen positieve herinneringen
Advies

Ik heb geen positieve herinneringen

Beste Ernst, Ik heb meerdere malen geprobeerd mijn levensverhaal op te schrijven maar dat mislukt steeds. Ik heb een traumatische ...
Ongeremde sensatiezucht
Kort

Ongeremde sensatiezucht

Op ons 19de zijn we het meest sensatiebelust. Onze zelfcontrole blijft daarbij achter; die piekt pas een jaar of vier later.
10571