1. Hoe kan zelfcompassie helpen als je uitgeblust bent?
Psycholoog Elke Smeets: ‘Zelfcompassie is een sterke manier om je emotionele draagkracht en veerkracht te vergroten. Anders gezegd: je kunt meer aan. Je creëert een veilige haven in jezelf die je beschermt tegen de buitenwereld; in deze onvoorspelbare en onveilige tijden extra belangrijk. Want we zien veel veranderingen en onzekerheid om ons heen. We zijn veel met die buitenwereld bezig, onze voelsprieten staan continu uit.
Zelfcompassietest: hoe mild ben je voor jezelf?
Daardoor raken we het contact met onszelf makkelijk kwijt. Met zelfcompassie richt je je juist op je binnenwereld.Zelfcompassie is trouwens iets anders dan zelfzorg. Het gaat niet enkel om gezond leven – ook belangrijk – maar om het respecteren van je behoeften en emoties, zodat je niet zo makkelijk over je eigen grenzen gaat.’
2. Krijg je zo niet te veel zelfmedelijden?
‘Dat hoeft zeker niet. Stel, je bent vanavond te moe om naar de sportschool te gaan en blijft thuis. Vervolgens voel je je daarover slecht en je denkt: iedereen doet dit toch, waarom lukt het mij dan niet?
Dan ben je jezelf aan het vergelijken met anderen; je voelsprieten staan naar buiten. Zelfcompassie houdt in dat je dan beseft dat het begrijpelijk is dat je niet naar de sportschool gaat als je doodmoe bent. En dat je naar je behoefte aan rust mag luisteren. Dat is iets anders dan het goedpraten of zelfmedelijden hebben.
Het gaat erom dat je uiteindelijk de balans vindt tussen je behoeften en wat op lange termijn goed voor je is. Dus misschien ben je morgenavond uitgerust en kun je, door “liefdevol streng” voor jezelf te zijn, wél sporten? Je hebt dan oog gehouden voor jezelf en respecteert je grenzen – zonder de lange termijn uit het oog te verliezen.’
3. Waarom is zelfcompassie vaak moeilijk op te brengen?
‘Als we vermoeid zijn, staan we in de overlevingsstand. We zijn heel hard aan het voldoen aan wat ánderen van ons verwachten: collega’s, ons gezin, onze sociale omgeving. Daardoor verliezen we de connectie met onze eigen behoeften en gaan we bijvoorbeeld maaltijden overslaan en te laat naar bed.
Zelfcompassie-expert Kristin Neff: ‘We behandelen niemand zo slecht als onszelf’
We moeten slim én succesvol én knap én interessant zijn. Lukt dat niet, dan zijn we niet mals voo...
Wat je op die momenten kunt doen, is naar binnen keren door jezelf twee vragen te stellen: wat leeft er op dit moment in mij? En: hoe is het voor mij om dit te dragen? Met die tweede, essentiële vraag geef jezelf toestemming aan jezelf om kwetsbaar of feilbaar te zijn; het mág te zwaar of te veel voor je zijn.’
Dr. Elke Smeets is psycholoog en zelfcompassie-expert. Ze droeg bij aan de online training ‘Minder zelfkritiek, meer zelfcompassie’ van Psychologie Academy, die je helpt om milder voor jezelf zijn. Juist op momenten dat je faalt of tekortschiet.
