Informatiewetenschapper Maja Krtalić uit Nieuw-Zeeland deed onderzoek naar de betekenis van tatoeages bij grote levensveranderingen, zoals het overlijden van een dierbare of het aangaan van een liefdesrelatie.
Als alles verandert – 6 audiowandelingen die je op weg helpen
- Leer voelen wat je nodig hebt als je leven ingrijpend verandert
- Ontdek hoe symbolen en rituelen helpend en helend kunnen werken
- Ontwikkel vertrouwen in jezelf, en ruimte voor een nieuw begin
49,-
Wanneer we een belangrijke levenstransitie doormaken, betekent dit vaak dat onze huidige omstandigheden veranderen. Zo’n periode wordt gekenmerkt door iets wat eindigt en iets nieuws dat begint, met daartussenin een periode van verwarring en gewenning aan alles wat verandert (ook wel de liminale fase genoemd).
In haar onderzoek laat Krtalić zien hoe tatoeages kunnen helpen om zulke overgangen te begrijpen, te verwerken en te delen met anderen.
Ze interviewde 23 volwassenen, van twintigers tot zestigers, en ontdekte drie functies:
- Tattoos helpen bij verandering
Een tattoo helpt om actief onderscheid te maken tussen ‘ervoor’ en ‘erna’. Door het proces – van ontwerp tot het daadwerkelijke zetten – kunnen mensen betekenis geven aan wat er gebeurd is en zichzelf positioneren in een nieuw hoofdstuk. - Tattoos helpen bij zelfonderzoek
Soms volgt een tattoo niet op een specifieke gebeurtenis, maar is het zetten juist het begin van een verandering. De tattoo maakt zichtbaar wie iemand aan het worden is — bijvoorbeeld een volwassen individu, vrouw of lid van de queer gemeenschap. Hiermee helpt de tattoo om een nieuwe plek te vinden binnen de eigen omgeving en sociale netwerk. - Tattoos helpen bij verwerking en afsluiting
Een tattoo helpt mensen om een ingrijpende gebeurtenis vast te leggen en zo beter te verwerken. Door het moment op de huid te zetten, wordt het een tastbare herinnering die helpt bij afsluiting en heling. Soms veranderen tattoos ook hoe iemand naar een bepaald lichaamsdeel kijkt, vooral als die plek eerder negatieve gevoelens opriep.
Tattoos zijn dus meer dan versiering; ze kunnen mensen helpen veranderingen te verwerken, hun identiteit te verkennen en bepaalde ervaringen een plek te geven. Ze zijn een levende tekening die onderdeel uitmaakt van een persoonlijk verhaal.
Korte geschiedenis van de tattoo
Tatoeages bestaan al duizenden jaren en hadden in verschillende tijden ook uiteenlopende betekenissen. In de prehistorie geloofde men dat ze konden helpen tegen pijn of bescherming boden tegen kwade krachten. Later, in de tijd van de Romeinen en Grieken, werden tatoeages vooral gebruikt om criminelen en slaven te merken. In de middeleeuwen raakten tatoeages in Europa uit de gratie, vooral doordat de kerk ze afwees en bestempelde als iets slechts of onreins.
Dat veranderde toen Europeanen tijdens verre reizen in contact kwamen met culturen waar tatoeëren nog altijd een belangrijk gebruik was. Vanaf de 19e eeuw werden tatoeages zelfs een trend onder welgestelde mensen, mede dankzij beroemdheden en koninklijke figuren die er een lieten zetten. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kregen tatoeages een donkere lading, toen gevangenen in kampen een nummer op hun arm kregen. Tegenwoordig zijn tatoeages juist vooral persoonlijk: een manier om iets te herinneren, te laten zien wie je bent, of simpelweg iets moois op je huid te dragen.
