Beste An,
Je wilt weten hoe je in de toekomst anders kunt communiceren met je vriend, wellicht nog met de man die je net hebt verlaten.
De vraag die je me stelt hield en houd me lang bezig: relaties, ik zou er van alles over kunnen zeggen, er zijn boeken over volgeschreven. Het eerste wat me te binnen schiet is het volgende: er wordt gezegd dat 80% van alle conflicten ontstaan, omdat mensen zich niet begrepen voelen. Het misverstand kan zijn dat we denken dat een ander ons pas begrijpt wanneer we zijn gelijk krijgen, dus vechten we voor dat ‘gelijk’, maar verliezen daardoor de verbinding met onszelf en de ander.
Het willen begrijpen van een ander is ons openstellen voor wat op dat moment in diegene leeft – gedachten, gevoelens en behoeften – zonder daarover te oordelen of het op te vatten als verwijt. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, omdat we namelijk zelf ook begrepen willen worden. Dus wie begint er met zich open te stellen? Daarom is het vaak beter om met een derde persoon te gaan praten zodat jij je eigen pijn kunt uiten, en daar begrip voor kunt krijgen. Dan heb je meer ruimte om de ander te begrijpen.
Ten tweede geloof ik dat wij als mensen verantwoordelijk zijn voor onze daden en woorden, maar niet voor hoe de ander hierop reageert. De opmerking: ‘Je doet me pijn als je dat zegt’, heeft tot gevolg dat een ander zich gaat verdedigen, schuldig voelt of in de tegenaanval gaat. Je geeft de ander namelijk de indruk dat hij de oorzaak is van jouw pijn, maar jouw pijn wordt veroorzaakt door een onvervulde behoefte (bijvoorbeeld: troost, begrip, liefde). De opmerking is de aanleiding, niet de oorzaak.
Stel dat je je ex tegenover je hebt zitten… Wat is nu het belangrijkste dat je hem zou willen zeggen? Wat zou jij willen dat je vriend zou horen? Gebruik hiervoor het model van compassievol communiceren: ‘Als ik denk aan onze relatie, dan voel ik me…, omdat ik behoefte heb aan… . Hoe is dat voor jou om dit horen?
En wat zou je vriend willen dat jij zou horen? Ook weer met behulp van het model: ‘Als jij dit hoort …, voel je je dan…, omdat je behoefte hebt aan…?’ Probeer de behoeften van jou en hem op tafel te krijgen, doe een stapje achteruit en kijk daar naar.
Wanneer je vriend boos wordt, wat doet dat met jou? Ben je bang, boos, verdrietig of…? Durf je dat ook te zeggen? Stel je voor dat je het zegt, maar dan zonder verwijt: ‘De toon waarop je dit zegt roept angst bij me op waardoor ik me afsluit (waarneming), en dat maakt me verdrietig (gevoel) omdat ik contact (behoefte) wil houden, hoe is dat voor jou als ik dit zeg?’ Je zou ook empathisch naar hem kunnen luisteren, en hem helpen te verwoorden wat hem raakt:
Jij ’Ben je geïrriteerd (gevoel) omdat je respect (behoefte) wil voor jouw eigen mening?’
Hij: ‘Inderdaad!’
Vervolgens kun jij weer uiten wat dat met jou doet en ontstaat er een liefdevolle dialoog.
Oké, beste An, ik hoop dat je hiermee vooruit kunt en hoor dat graag eens terug.
Sterkte op je pad!
Hartelijke groet, Bart
