De vraag

Wat is de beste behandeling voor een narcistische persoonlijkheidsstoornis?

Ik zou graag meer willen weten over narcisme, en specifiek over de behandeling van een narcistische persoonlijkheidsstoornis.

Is er een boek dat ik kan lezen over dit onderwerp? Engels is op zich geen probleem. Ik maak uit de beschrijvingen van uw boeken op internet niet op of ze specifiek over narcisme gaan.

Het advies

Expert

Frans Schalkwijk

Psychoanalyse

Behandeling van een narcistische persoonlijkheidsstoornis is een moeilijke zaak. Vooral als u de vraag formuleert als ‘Wat behelst de behandeling van een narcistische persoonlijkheidsstoornis.’

Openlijk narcisme versus verborgen narcisme

Narcistische persoonlijkheidsstoornis is een term uit de DSM-IV, het medische classificatiesysteem voor psychische stoornissen. In dit boekje wordt eigenlijk alleen verwezen naar de openlijke narcist, die hier ‘thick-skinned‘ wordt genoemd.

Het lastige is: openlijke narcisten melden zich zelden of nooit voor behandeling. Als ze zich al melden, dan is dat vaak omdat een narcistische krenking heeft geleid tot ineenstorting van het kaartenhuis, leidend tot gevoelens van waardeloosheid of zinloosheid. Omdat het karakter van deze mensen vaak grotendeels gebaseerd is op de narcistische afweerstructuur, is een behandeling moeizaam als deze gericht zou zijn op verandering. Vandaar dat er meestal wordt gezocht naar herstel van het narcisme.

Over de behandeling van verborgen narcisme

Bij verborgen narcisme (‘thin-skinned‘) ligt dit anders. Verborgen narcisten lijden nogal eens aan gevoelens van leegheid en depressie, en zijn wel gemotiveerd voor behandeling. Echter ook hier geldt dat de verborgen grootheidsfantasieën vaak moeilijk te bereiken zijn in een behandeling, en erg lastig toegankelijk voor verandering.

Kortom, het blijft tobben. Een behandeling van (verborgen) narcisme is vaak langdurig, maar kan wel leiden tot resultaten. In mijn ervaring als psychoanalyticus zijn er met psychoanalytische psychotherapie of psychoanalyse wel veranderingen te bereiken, maar makkelijk is dit niet.

Literatuur over narcisme

Wat betreft literatuur: in mijn boek ‘Het diepst van je gevoel’ wordt een voorbeeld geschetst van een behandeling van narcistische problematiek middels psychoanalyse. In mijn boek ‘Vrouwenlevens’ wordt de dynamiek van het narcisme wel vaak beschreven, maar niet de behandeling. Vanuit de psychoanalyse is met name de stroming van de zelfpsychologie van Kohut bij uitstek het gebied van het narcisme. Zijn boeken gaan steevast over de behandeling, zoals ‘The restoration of the Self’ (1977) of ‘How does analysis cure?’ (1984). Voor een goed overzicht is de ‘bijbel’ van G.O. Gabbard (2000) het standaardwerk: ‘Psychodynamic psychiatry in clinical practice’.

Deel dit artikel:
14 december 2002 | Laatst gewijzigd op 9 januari 2025

Lees ook deze artikelen

Hoge pieken en diepe dalen
Artikel

Hoge pieken en diepe dalen

Over de bipolaire stoornis worden ontdekkingen gedaan die revolutionair mogen heten. Bijvoorbeeld dat het eigenlijk geen breinkwaa...
Creatiever en relaxter: dit doen bomen voor je brein
Branded content

Creatiever en relaxter: dit doen bomen voor je brein

Wandelen in de natuur werkt niet alleen stressverlagend, bomen zouden ook nog eens ontstekingsremmende stofjes uitscheiden. Over d...
Spreek je meerdere talen? 5 mentale voordelen volgens psychologen
Artikel

Spreek je meerdere talen? 5 mentale voordelen volgens psychologen

Meerdere talen kunnen spreken is niet alleen handig op vakantie, het doet wonderen voor je brein, verruimt de blik en geeft creati...
Spreek je meerdere talen? 5 mentale voordelen volgens psychologen
Artikel

Spreek je meerdere talen? 5 mentale voordelen volgens psychologen

Meerdere talen kunnen spreken is niet alleen handig op vakantie, het doet wonderen voor je brein, verruimt de blik en geeft creati...
Hoe overwin ik mijn angst om te dansen?
Advies

Hoe overwin ik mijn angst om te dansen?

Geachte heer Van de Sanden, Als jong meisje heb ik heel veel aan ballet gedaan. Ik was heel goed in dansen, behalve in improvisere...
‘Die beelden blijf ik voor me zien’
Artikel

‘Die beelden blijf ik voor me zien’

Militairen die zijn uitgezonden naar een oorlogsgebied, worden soms jaren later nog geteisterd door hun herinneringen. Via het Vet...
In therapie: Hoe haal ik VOLDOENING uit m’n werk?
Video

In therapie: Hoe haal ik VOLDOENING uit m’n werk?

Altijd al willen weten wat er nou gebeurt tijdens een therapiesessie met een psycholoog? In deze video staat Bram (34) centraal. H...
Wie kan mijn pleegdochter (22) helpen?
Advies

Wie kan mijn pleegdochter (22) helpen?

Getriggerd door het artikel Borderline in het februarinummer van Psychologie Magazine, leg ik u het volgende voor. Ik ben de pleeg...
Ik wil ook graag een sociaal leven en ander werk
Advies

Ik wil ook graag een sociaal leven en ander werk

Beste Ursela, Ik ben 26 jaar en ik heb de laatste tijd het gevoel dat ik niet verder durf te komen met mijn leven. Ik heb twee pro...
Pieter had een pornoverslaving: ‘Twee dagen zonder porno, dat kon ik niet’
Verhaal

Pieter had een pornoverslaving: ‘Twee dagen zonder porno, dat kon ik niet’

Miljoenen mannen en vrouwen kijken weleens naar porno. Maar Pieter (32) had een pornoverslaving, hij keek het elke dag, urenlang, ...
10565