De vraag

Wat is de beste behandeling voor een narcistische persoonlijkheidsstoornis?

Ik zou graag meer willen weten over narcisme, en specifiek over de behandeling van een narcistische persoonlijkheidsstoornis.

Is er een boek dat ik kan lezen over dit onderwerp? Engels is op zich geen probleem. Ik maak uit de beschrijvingen van uw boeken op internet niet op of ze specifiek over narcisme gaan.

Het advies

Expert

Frans Schalkwijk

Psychoanalyse

Behandeling van een narcistische persoonlijkheidsstoornis is een moeilijke zaak. Vooral als u de vraag formuleert als ‘Wat behelst de behandeling van een narcistische persoonlijkheidsstoornis.’

Openlijk narcisme versus verborgen narcisme

Narcistische persoonlijkheidsstoornis is een term uit de DSM-IV, het medische classificatiesysteem voor psychische stoornissen. In dit boekje wordt eigenlijk alleen verwezen naar de openlijke narcist, die hier ‘thick-skinned‘ wordt genoemd.

Het lastige is: openlijke narcisten melden zich zelden of nooit voor behandeling. Als ze zich al melden, dan is dat vaak omdat een narcistische krenking heeft geleid tot ineenstorting van het kaartenhuis, leidend tot gevoelens van waardeloosheid of zinloosheid. Omdat het karakter van deze mensen vaak grotendeels gebaseerd is op de narcistische afweerstructuur, is een behandeling moeizaam als deze gericht zou zijn op verandering. Vandaar dat er meestal wordt gezocht naar herstel van het narcisme.

Over de behandeling van verborgen narcisme

Bij verborgen narcisme (‘thin-skinned‘) ligt dit anders. Verborgen narcisten lijden nogal eens aan gevoelens van leegheid en depressie, en zijn wel gemotiveerd voor behandeling. Echter ook hier geldt dat de verborgen grootheidsfantasieën vaak moeilijk te bereiken zijn in een behandeling, en erg lastig toegankelijk voor verandering.

Kortom, het blijft tobben. Een behandeling van (verborgen) narcisme is vaak langdurig, maar kan wel leiden tot resultaten. In mijn ervaring als psychoanalyticus zijn er met psychoanalytische psychotherapie of psychoanalyse wel veranderingen te bereiken, maar makkelijk is dit niet.

Literatuur over narcisme

Wat betreft literatuur: in mijn boek ‘Het diepst van je gevoel’ wordt een voorbeeld geschetst van een behandeling van narcistische problematiek middels psychoanalyse. In mijn boek ‘Vrouwenlevens’ wordt de dynamiek van het narcisme wel vaak beschreven, maar niet de behandeling. Vanuit de psychoanalyse is met name de stroming van de zelfpsychologie van Kohut bij uitstek het gebied van het narcisme. Zijn boeken gaan steevast over de behandeling, zoals ‘The restoration of the Self’ (1977) of ‘How does analysis cure?’ (1984). Voor een goed overzicht is de ‘bijbel’ van G.O. Gabbard (2000) het standaardwerk: ‘Psychodynamic psychiatry in clinical practice’.

Deel dit artikel:
14 december 2002 | Laatst gewijzigd op 9 januari 2025

Lees ook deze artikelen

Nog steeds moeite met eten
Advies

Nog steeds moeite met eten

Beste Jolet Ik heb anorexia gehad, momenteel zit ik op een gezond gewicht. Toch heb ik moeite met eten. Het is dubbel: ik voel mez...
Coaching en je zorgverzekering: hoe zit het?
Branded content

Coaching en je zorgverzekering: hoe zit het?

Je zou wel wat meer zelfvertrouwen willen hebben. Of advies over omgaan met veel prikkels. Of iemand die met je meedenkt over je r...
Minder vermoeid en angstig? Dit helpt (en je krijgt het waarschijnlijk al dagelijks binnen)
Artikel

Minder vermoeid en angstig? Dit helpt (en je krijgt het waarschijnlijk al dagelijks binnen)

Probiotica kunnen niet alleen je darmgezondheid verbeteren, maar ook je mentale gezondheid. Dat toonden Leidse onderzoekers onlang...
Minder vermoeid en angstig? Dit helpt (en je krijgt het waarschijnlijk al dagelijks binnen)
Artikel

Minder vermoeid en angstig? Dit helpt (en je krijgt het waarschijnlijk al dagelijks binnen)

Probiotica kunnen niet alleen je darmgezondheid verbeteren, maar ook je mentale gezondheid. Dat toonden Leidse onderzoekers onlang...
Een kijkje in de spreekkamer met dit boek
Recensie

Een kijkje in de spreekkamer met dit boek

Psychiater Esther van Fenema, psychodynamisch psychotherapeut, laat met levendige patiëntbeschrijvingen uit haar praktijk zien me...
Hoe kan ik beter communiceren met mijn psychiater?
Advies

Hoe kan ik beter communiceren met mijn psychiater?

Beste Bart, Ik lig steeds in de clinch met mijn psychiater, met wie ik relatiegesprekken heb na het overspel van mijn man. Hij wil...
‘Zijn dood bleek een godsgeschenk’
Artikel

‘Zijn dood bleek een godsgeschenk’

Als haar vader zelfmoord pleegt, dissocieert Mieke Terlouw (41) van haar gevoelens; ze laat de pijn niet toe. Pas in therapie leer...
Helpt EMDR bij de gevolgen van incest?
Advies

Helpt EMDR bij de gevolgen van incest?

Beste Ad de Jongh, Ik heb een langdurige incestervaring. Ik ben daarnaast enkele malen verkracht. Fysiek en emotioneel geweld door...
Koopverslaving: ‘Je koopt die onzekerheid nooit helemaal weg’
Verhaal

Koopverslaving: ‘Je koopt die onzekerheid nooit helemaal weg’

Ze halen tien flessen shampoo tegelijk, kopen twee keer per week nieuwe kleren. Maar achter shopverslaving gaat altijd een dieper ...
Pijn is persoonlijk
Artikel

Pijn is persoonlijk

In overleg stellen psycholoog en arts samen een behandelplan op: 'Pijn is subjectief en de aanpak verschilt per individu.' Meer da...
10565