De vraag

Zit alzheimer in de familie?

Ik ben benieuwd of je kunt voorspellen dat je een verhoogde kans hebt op alzheimer. Mijn opa van moeders kant is dement overleden, net als de oudere broer en zus van mijn moeder. Ze zijn alledrie wel (ruim) tachtig geworden. Mijn moeder (bijna 85) dementeert ook licht. Maar gezien hun leeftijd is dat allemaal misschien wel heel normaal? En klopt het dat mensen die dement worden minder vaak kanker krijgen – en andersom?

Het advies

Wiesje van der Flier

Dementie- en alzheimerexpert

‘Zit alzheimer in de familie?’ Dit is een van de meestgestelde vragen over alzheimer. En deze vraag is niet zo eenvoudig te beantwoorden. We besteden er daarom in ons boek het Alzheimermysterie een heel hoofdstuk aan. Alzheimer als familiaire ziekte betekent dat de ziekte wordt veroorzaakt door ƩƩn gen en als ƩƩn van de ouders het heeft, krijgt de helft van de kinderen het ook. Dit komt wel voor, maar zeer zelden. Het gaat om zo’n ƩƩn procent van de patiĆ«nten met dementie, en in deze vorm komt de ziekte altijd op jonge leeftijd tot uiting, dat wil zeggen: (ruim) voor het 65e levensjaar. In het overgrote andere gedeelte van de alzheimer-patiĆ«nten spreken we van ā€œsporadische alzheimerā€. Maar ook hier speelt aanleg een rol. Het gaat hier echter om een combinatie van (vele) risicogenen, die ieder voor zich het risico op de ziekte een heel klein beetje verhogen. Intussen zijn zo’n 25 risicogenen voor alzheimer ontdekt; men denkt dat er in de komende jaren nog vele bij zullen komen.
Daarnaast spelen ook omgevingsfactoren een rol. En vermoedelijk spelen genetische aanleg en omgeving ook nog op elkaar in. Uitvinden hoe dat precies werkt, is een vraag die onderzoekers dagelijks bezig houdt. Voor uw specifieke vraag geldt: de belangrijkste risicofactor voor alzheimer is een hoge leeftijd. Boven de 85 lijdt zo’n ƩƩn op de drie ouderen aan een vorm van dementie, het komt dus heel veel voor. Als het in de familie voor komt, is het risico iets hoger. Maar net zo goed kan het zo zijn dat alzheimer bij andere familieleden nĆ­et ontstaat. Op dit moment kunnen we dat nog niet goed voorspellen.

Het antwoord op de laatste vraag: ā€˜klopt het dat mensen die dement worden minder vaak kanker krijgen?’. Dit zou te maken hebben met een overactief immuunsysteem, dat zou kanker helpen voorkomen, maar alzheimer juist bevorderen.

Meer weten over dit thema? Bekijk Dementie
Deel dit artikel:
4 oktober 2017 | Laatst gewijzigd op 7 april 2020

Lees ook deze artikelen

Cynthia: ā€˜Mijn man is 39 en heeft erfelijke dementie’
Interview

Cynthia: ā€˜Mijn man is 39 en heeft erfelijke dementie’

Aan kleine dingen merkte Cynthia dat haar man begon te veranderen. Een jaar geleden kwam de klap: Michel, pas 39, blijkt te lijden...
Waarom wandelen je dichter bij elkaar brengt
Branded content

Waarom wandelen je dichter bij elkaar brengt

Wandelen helpt tegen depressieve gevoelens. En samen wandelen is als ā€˜sociale lijm’: je voelt meer aansluiting en verbondenhei...
Column Jean-Pierre van de Ven: ā€˜Ik weet nooit hoe je eraan toe bent als ik thuiskom,’ zegt Claire. ā€˜Eigenlijk loop ik altijd op eieren’
Column

Column Jean-Pierre van de Ven: ā€˜Ik weet nooit hoe je eraan toe bent als ik thuiskom,’ zegt Clair...

Relatie-therapeut Jean-Pierre van de Ven geeft elke maand een inkijkje in zijn praktijk.
Column Jean-Pierre van de Ven: ā€˜Ik weet nooit hoe je eraan toe bent als ik thuiskom,’ zegt Claire. ā€˜Eigenlijk loop ik altijd op eieren’
Column

Column Jean-Pierre van de Ven: ā€˜Ik weet nooit hoe je eraan toe bent als ik thuiskom,’ zegt Clair...

Relatie-therapeut Jean-Pierre van de Ven geeft elke maand een inkijkje in zijn praktijk.
‘Ineens hadden we allebei een tweelingbroer’
Artikel

‘Ineens hadden we allebei een tweelingbroer’

Kort na hun geboorte werd de eeneiige tweeling Peter en Erik gescheiden. Ze groeiden apart op en wisten niet dat de ander bestond....
Eenzaamheid is erfelijk
Kort

Eenzaamheid is erfelijk

35 Procent van de mannen en 50 procent van de vrouwen voelt zich eenzaam.
Irma Verdonck-de Leeuw: ā€˜Kanker laat je nooit meer los’
Interview

Irma Verdonck-de Leeuw: ā€˜Kanker laat je nooit meer los’

Zo ziek geweest en dan hoogleraar worden? Het leek Irma Verdonck-de Leeuw in eerste instantie geen goed idee. Maar ze kon het toch...
6 manieren om met angst voor kanker om te gaan
Artikel

6 manieren om met angst voor kanker om te gaan

Kanker roept nog steeds veel angst op. Ga daar niet voor op de loop, adviseert deskundige Goedele Van Edom. Want wie die angst ond...
PTSS-symptomen door diagnose borstkanker
Artikel

PTSS-symptomen door diagnose borstkanker

De diagnose borstkanker leidt vaak tot symptomen van een posttraumatische stressstoornis (PTSS) bij vrouwen, blijkt uit onderzoek....
De genen en memen van Susan Blackmore
Interview

De genen en memen van Susan Blackmore

Paranormale verschijnselen bestaan. Deze overtuiging was de leidraad tijdens de eerste vijfentwintig jaar van de loopbaan van Susa...
28124