De impact van het moederschap: dit doet het met je zelfvertrouwen en relatie

Onderzoekers van de Tilburg Universiteit bestudeerden de gegevens van 85.000 Noorse moeders die tijdens hun zwangerschap en tot drie jaar na de geboorte van hun kind vragenlijsten invulden over het wel en wee van het (naderende) moederschap.

Wat doet het moederschap met je zelfvertrouwen?

Manon van Scheppingen: ‘Het schommelt: tijdens de zwangerschap daalt het zelfvertrouwen, maar zes maanden na de geboorte is er even een flinke piek. Wellicht omdat moeders zich dan meer thuis voelen in de moederrol. Een jaar later zakt het zelfvertrouwen weer in en blijft geleidelijk dalen in de eerste jaren na de geboorte. Maar gelukkig stabiliseert het ook weer. Vrouwen geven hun zelfvertrouwen aan het begin van hun eerste en tweede zwangerschap hetzelfde cijfer.’

Waarom is het krijgen van een kind slecht voor je zelfvertrouwen?

‘Waarschijnlijk doordat je hormonen van slag zijn en je lichaam verandert. Ons lichaamsbeeld hangt sterk samen met ons zelfvertrouwen.’

Test: Heb je een positief lichaamsbeeld?

Hoe denken kersverse moeders over hun relatie?

‘Een kind krijgen heeft grote impact op je romantische relatie. Vrouwen die voor het eerst moeder worden zijn tijdens hun zwangerschap nog erg tevreden. Maar na de geboorte ervaren ze plotseling een sterke relationele dip. Van daaruit neemt de tevredenheid geleidelijk steeds verder af. Het lijkt erop dat met de komst van elk nieuw kind de ontevredenheid over de relatie toeneemt.’

Kan het ook anders?

‘Relatieperikelen na de komst van een kind komen veel voor, maar zijn niet onontkoombaar. Er zijn ook moeders wier relatie en zelfvertrouwen stabiel blijft. Hoe tevredener vrouwen zijn met hun relatie, hoe meer zelfvertrouwen zij bovendien hebben. En andersom geldt hetzelfde: als het zelfvertrouwen toeneemt, dan neemt de kwaliteit van de relatie ook toe.’

Een kind krijgen is dus niet alleen maar doffe ellende?

‘Deze studie gaat niet om levensgeluk. We kunnen niet zeggen dat moeders minder tevreden zijn met hun leven. Met zelfvertrouwen of relatiekwaliteit meten we niet hoe betekenisvol je je leven vindt of hoe blij je bent met je kind. Trouwens, bij koppels die geen kinderen krijgen wordt de relatie op den duur ook minder. Stellen met en zonder kinderen die al lang samen zijn, geven ongeveer dezelfde score aan hun relatie.’

Lees ook: Zo verstevig je de band met je partner

We mogen meer over het kersverse moederschap praten

Dat al die veranderingen een kersverse moeder niet koud laten, dat kunnen veel moeders beamen. Toch is daar vaak maar weinig aandacht voor. Dat legt ook wetenschapsjournalist Lucy Jones uit in haar boek waar Psychologie Magazine al eerder over schreef. Het ‘moederbrein’ is nog onderbelicht in de wetenschap.

Ze schrijft dat je als vrouw wordt geacht om anderen niet te veel tot last te zijn met jouw zwangerschap. En ook na de geboorte wordt van je verwacht dat je gauw de draad weer oppakt en je weer wordt wie je was voordat je moeder werd. Maar, zo zegt Jones, dat gaat niet. Een biologische moeder wordt nooit meer de vrouw die ze was voordat ze een kind kreeg.

Je brein verandert immers sterk als je moeder wordt. Net zo sterk als tijdens de puberteit en adolescentie, laat hersenonderzoek zien. Sommige veranderingen zijn zelfs zo sterk dat je middels een hersenscan kunt zien of een vrouw zwanger is geweest.

Hoe vind je je weg als nieuwe moeder?

En dus worstelen veel vrouwen met de nieuwe rol die ze hebben, het vinden van een gezonde balans en alle bijbehorende gevoelens en verantwoordelijkheden. Maar omdat alle aandacht vaak naar de baby gaat, is het nog lastiger om aan jezelf te denken. Wat helpt dan?

Volgens psycholoog en onderzoeker Maya Schroevers is het belangrijk om jezelf niet weg te cijferen als je merkt dat het allemaal veel is of kampt met schuldgevoelens. Ze tipte eerder aan Psychologie Magazine om in dat geval jezelf te herinner aan de veiligheidsinstructies in vliegtuigen: eerst je eigen zuurstofmasker op doen en dan pas die van je kinderen.

Vraag jezelf daarnaast af op wat voor momenten je merkt dat je over je grenzen gaat. Wat kun je overdag doen – ook klein momenten tellen mee – dat je energie geeft? Kun je sommige taken minder doen of juist de lat wat lager leggen? En hoe kun je milder voor jezelf zijn? En belangrijker: vergeet niet om ook stil te staan bij wat wél goed gaat.

Dit vind je misschien ook interessant: Van je moeder moet je het hebben

Bron: Self-esteem and relationship satisfaction during the transition to motherhood, Journal of Personality and Social Psychology, Vol 114, 2018