Ik ben veertig jaar getrouwd geweest met – denk ik achteraf – een narcist. Altijd schreeuwen en schelden, gelijk willen hebben, geen kritiek verdragen, alles beter weten, alles omdraaien, enzovoort.
Vier jaar geleden ben ik gescheiden, ik kon er niet meer tegen. Maar wat ik heb meegemaakt, zit nog helemaal in mijn systeem. Hoe kan ik er los van raken?
Anne Campagne, relatiecoach en psycholoog: ‘Wat een moed heb je getoond om na veertig jaar je huwelijk te beëindigen, heel dapper.
Voordat ik advies geef, vind ik het belangrijk aan te geven dat iemand narcistische eigenschappen kan hebben zonder te voldoen aan de diagnostische criteria van een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Neemt niet weg dat je beschrijving zeker de effecten weergeven van leven met iemand die narcistische trekken heeft vertoond.
Stilstaan bij je emoties is een belangrijke eerste stap. Je kunt daarbij een aantal therapeutische methodes overwegen die jou helpen richting meer (emotioneel) welzijn, zodat het geschreeuw naar de achtergrond verdwijnt.
Bijvoorbeeld traumatherapie, zoals EMDR of lichaamsgerichte therapie, waarmee je de impact van de traumatische ervaringen verwerkt. Cognitieve gedragstherapie kan ondersteunend zijn bij het doorbreken van negatieve overtuigingen over jezelf, die door je relatie zijn opgedaan.
Denk verder aan mindfulness en ademhalingsoefeningen om je zenuwstelsel te kalmeren. En: schrijf, schrijf, schrijf. Daarmee orden je je gedachten en verwerk je je emoties.
Tot slot, probeer je eigenwaarde te hervinden. Word je bewust van je eigen verlangens en behoeften. Pak een hobby op, iets waaruit je veel plezier haalt of verander iets aan jezelf, zoals een ander kapsel of nieuwe meubels. Dat symboliseert een nieuw begin.’
Alice Vlottes, psycholoog gespecialiseerd in narcisme: ‘Het is belangrijk dat je systeem tot rust komt. Dat kan een tijdje duren, want je lichaam heeft lange tijd in een stressstand gestaan.
Je zou traumatherapie kunnen overwegen, bijvoorbeeld EMDR. Daarvoor vermindert de fysieke stressrespons in je lichaam en raakt die losgekoppeld van de herinnering.
Daarnaast is het belangrijk dat je inzicht krijgt in de dynamiek die tussen jou en je ex heeft plaatsgevonden. Wat zei en deed je partner en hoe reageerde jij daarop? Jij was ook onderdeel van dit giftige patroon.
Als je een gezond zelfbeeld en gezonde relatie wilt, dan is het van belang om te weten wie jij bent, hoe jij reageert en wat je triggers en grenzen zijn. Daarbij is vaak wel professionele hulp nodig van een psycholoog of therapeut.
Verder adviseer ik om je zenuwstelsel te kalmeren. Ga bewegen, bijvoorbeeld hardlopen, boksen of aan yoga doen. En doe ademhalingsoefeningen. Adem vier tellen in, hou zeven tellen vast en blaas acht tellen uit. Schrijf dingen op in een dagboekje en lees veel over het onderwerp narcisme. Al die dingen doen goed.’
Samen met Alice Vlottes ontwikkelden we de online training ‘Bescherm jezelf tegen gaslighting’. In deze training ontdek hoe je gaslighting – een emotionele manipulatietechniek – kunt herkennen en erop kunt reageren. Met als doel: meer zelfvertrouwen en betere, gelijkwaardigere relaties.
