Stel je voor: iemand vraagt je of je ooit met een bijzonder dier hebt gezwommen. Je antwoordt dat je ooit een vis tegenkwam, waarna je gesprekspartner enthousiast vertelt dat hij vorig jaar met een reuzenmanta zwom.
Op het eerste gezicht lijkt dat een levendig gesprek, maar in werkelijkheid is hier sprake van boomerasking — ook wel bekend als een boemerang-vraag: je stelt een vraag, laat de ander antwoorden, maar gebruikt dat antwoord vooral als opstapje om zélf iets te vertellen.
Mensen die aan boomerasking doen, denken vaak dat ze een goede indruk maken. In werkelijkheid komen ze egocentrisch en ongeïnteresseerd over, en daardoor minder oprecht, blijkt uit Amerikaans onderzoek. Onderzoekers vroegen ruim 300 mensen om voorbeelden van boomerasking op te schrijven. Maar liefst 90 procent had zich er zelf weleens schuldig aan gemaakt, of was het bij een ander opgevallen. Ze onderscheiden drie vormen:
1. Vraag-opscheppen: een positieve ervaring delen na een vraag (‘Wat ga je dit weekend doen?’ – ‘Ik ga naar een geweldig feest!’);
2. Vraag-klagen: een negatieve ervaring delen (‘Ik ga niets doen, ik heb toch geen vrienden’);
3. Vraag-delen: een neutrale ervaring delen (‘Ik ga naar de markt’).
Waarom we het liefst over onszelf praten
Een belangrijke reden waarom we vaak ongemerkt in dit gedrag vervallen, heeft te maken met hoe ons brein werkt. We praten nu eenmaal het liefst over onszelf. Onderzoek van Harvard liet zien dat wanneer mensen over hun eigen meningen en voorkeuren spraken, de beloningsgebieden in hun hersenen oplichten — dezelfde gebieden die actief worden bij het eten van iets lekkers, seks of drugs. Of iemand nu vertelde hoeveel plezier hij beleefde aan wintersport, of inschatte hoeveel Barack Obama daarvan zou genieten, het verschil in hersenactiviteit was duidelijk: praten over jezelf geeft simpelweg meer plezier. Geen wonder dat echt luisteren soms zo moeilijk is.
Deel je eigen ervaringen met mate
Toch is het belangrijk om die drang om direct je eigen ervaringen te delen te onderdrukken, vooral als iemand iets persoonlijks met je deelt. Volgens managementexpert Raj Soin van de Wright State-universiteit is onze intentie vaak goed — we willen laten zien dat de ander niet alleen is. Maar door meteen ons eigen verhaal te vertellen, geven we onbedoeld de indruk dat we niet echt luisteren en dat het verhaal van de ander ons minder interesseert. ‘Dat wil niet zeggen dat je nooit eigen ervaringen mag delen,’ benadrukt Soin. ‘Soms kan het geruststellend werken. Maar doe het met mate.’
Meer over de kunst van goed luisteren -en waarom dat zo lastig is- vind je hier
