Hoe narcisten het ver weten te schoppen in politiek, kunsten en zaken

Sommige narcisten weten het ver te schoppen. Niet gehinderd door enige terughoudendheid of bescheidenheid, kunnen ze alle middelen inzetten om hun doel te bereiken: de top.

Robert Maxwell

Robert Maxwell (1923-1991) regeerde als een dictator over een wereldwijd vertakt media-imperium – waar onder andere de Daily Mirror deel van uitmaakte – dat na zijn geheimzinnige verdrinkingsdood in 1991 als een kaartenhuis ineenstortte. Zijn imperium bleek gebaseerd op geschuif met schulden, gesjoemel met waardeloze aandelen, gebruik van de pensioenfondsen van zijn werknemers, op leugens en bedrog. De extreme wijze waarop hij zichzelf in zijn bedrijf centraal had gesteld, was een schoolvoorbeeld van narcistisch leiderschap. Zoals een collega het ooit samenvatte: ‘Maxwell heeft het vermogen alles te laten verdwijnen wat hem ervan weerhoudt te krijgen wat hij wil. Er is geen sprake van moraliteit of een geweten. Maxwell is Nummer Een, want Maxwell wil is het enige wat telt en de rest kan barsten.’

Training Bescherm jezelf tegen narcisme
Training

Training Bescherm jezelf tegen narcisme

  • Leer omgaan met een narcistische ex, ouder of baas
  • Ontdek de belangrijkste kenmerken van narcisme
  • Inspirerende sessies met video en achtergrondartikelen
Bekijk de training
Nu maar
45,-

Na zijn dood kwam een stroom roddels op gang die zijn narcistische persoonlijkheid illustreerde: zijn gebrek aan vertrouwen in anderen en het blinde vertrouwen dat hij van zijn werknemers eiste, bijvoorbeeld door ze documenten te laten ondertekenen waarvan ze alleen de laatste pagina te zien kregen; de ongevoeligheid waarmee hij zijn zoon Ian publiekelijk schoffeerde en ontsloeg, omdat deze hem niet van het vliegveld was komen halen; de voorkeursbehandeling die hij verwachtte, zelfs als het om

het eten van een broodje kaas in de kantine ging; zijn onbegrensde eigenwaan, die zover ging dat hij beweerde persoonlijk verantwoordelijk te zijn voor de beslissingen van de Israelische premier Shamir ten opzichte van Saddam Hussein.

Waarom had Maxwell een zo grote behoefte zich te bewijzen en alles onder controle te houden dat hij de realiteit volledig uit het oog verloor? Een beroerde jeugd, waarin hij helemaal niets onder controle had, wordt vaak als oorzaak genoemd: Maxwell ontsnapte als enige van een groot en arm orthodox-joods gezin in Tsjecho-Slowakije aan de nazi’s.

Pim Fortuyn

‘Ik ben een man met een missie en een groot commitment. In de loop der tijd heb ik daardoor een unieke positie opgebouwd in de Nederlandse samenleving en in het publieke domein, er is geen tweede.’ Met deze uitspraak illustreerde Pim Fortuyn (1948 -2002) een eigenschap die narcisten eigen is: hij overdreef zijn eigen prestaties en verwachtte erkenning als superieur persoon. Er zijn talloze uitspraken van hem opgetekend die in deze richting wijzen, zoals: ‘In navolging van generaal De Gaulle: men arresteert geen Sartre, men ontslaat geen Fortuyn.’

Log in om verder te lezen.

auteur

Ranne Hovius

Ranne Hovius is psychologe, freelance wetenschapsjournalist en schrijver.

» profiel van Ranne Hovius

Lees ook deze artikelen

‘Het gedrag van mijn narcistische ex dreunt nog steeds na’
Advies

‘Het gedrag van mijn narcistische ex dreunt nog steeds na’

Ik ben veertig jaar getrouwd geweest met – denk ik achteraf – een narcist. Vier jaar geleden ben ik gescheiden, ik kon er niet...
5 tips om je brein te prikkelen met water
Branded content

5 tips om je brein te prikkelen met water

In, op of bij het water zijn heeft een heilzaam effect op ons. Het nodigt uit tot actie én ontspanning. En dat is precies waarnaa...
Seks voor het slapengaan? Dit doet het met je nachtrust
Artikel

Seks voor het slapengaan? Dit doet het met je nachtrust

Seks voor het slapengaan blijkt niet alleen goed voor je relatie, maar ook voor je nachtrust. Uit Austrialisch onderzoek blijkt da...
Seks voor het slapengaan? Dit doet het met je nachtrust
Artikel

Seks voor het slapengaan? Dit doet het met je nachtrust

Seks voor het slapengaan blijkt niet alleen goed voor je relatie, maar ook voor je nachtrust. Uit Austrialisch onderzoek blijkt da...
Gelukkig getrouwd met een dominante vrouw
Kort

Gelukkig getrouwd met een dominante vrouw

Huwelijken waarin de vrouw dominanter is dan de man, zijn voor beide partijen vaak zeer bevredigend.
‘Elke leider is een narcist’
Interview

‘Elke leider is een narcist’

De rol van leiders is de afgelopen tien jaar veel ingewikkelder geworden, vindt Manfred Kets de Vries, econoom en psychoanalyticus...
Waar hoogsensitieve leiders in uitblinken
Kort

Waar hoogsensitieve leiders in uitblinken

Gevoeligheid voor de emoties van anderen en snelle overprikkeling zijn misschien geen eigenschappen die we direct met sterk leider...
Narcist is testosteronbommetje
Kort

Narcist is testosteronbommetje

Narcisten vertonen een beduidend hoger niveau van het mannelijke geslachtshormoon testosteron dan niet-narcisten.
Wennen aan vrijheid: ‘keuzes maken vind ik nog steeds moeilijk’
Interview

Wennen aan vrijheid: ‘keuzes maken vind ik nog steeds moeilijk’

Jarenlang moesten ze leven zoals anderen dat dicteerden. Nu ze eindelijk vrij zijn, vertellen drie vrouwen over de sporen die dat ...
Hoe ga je om met een Alfamannetje?
Advies

Hoe ga je om met een Alfamannetje?

Beste Bert, Een docent op mijn academie is een echt Alfamannetje. Voor de vakantie vernederde hij mij, terwijl er allemaal klasgen...
10651