Mariska van der Klis ging op pelgrimstocht: ‘Stap voor stap kom ik waar ik moet zijn’

Op de camino is nooit de eerste vraag:
‘Wat voor werk doe je?’
Nee, daar vraag je: ‘Waarom loop je?’

Iedereen heeft zijn eigen verhaal en de meeste mensen stellen zich open om dat met jou te delen. Op mijn eerste pelgrimstocht hoorde ik veel tragische verhalen. Bijvoorbeeld dat van een jonge vrouw die met de rugzak van haar zus de route liep die zij had gelopen voordat ze zelfmoord pleegde. Of dat van een man die zijn zoon verloor bij een verkeersongeluk. Dan denk je: mijn hemel, het kan niet erger.

Maar het rare is dat het delen van leed verbindt. En het relativeert, want je denkt ook: dan valt wat ik heb meegemaakt nog mee.

Een rugzak vol verdriet

Op mijn eerste pelgrimstocht had ook ik een verhaal. Omdat ik tussen twee banen in zat, had ik opeens een paar maanden vrij – een diamant die je in je volwassen leven niet vaak in de schoot valt. Mijn kinderen waren uit huis, en ik hou ervan om mezelf uit te dagen.

Ik besloot die bonustijd te benutten door de langste camino van Spanje te gaan lopen: de Via de la Plata. Deze oude route begint in Sevilla, kronkelt omhoog naar Salamanca, om uiteindelijk westwaarts af te buigen naar Santiago de Compostela.

Maar vlak voordat ik zou vertrekken vertelde mijn vriend, met wie ik toen zeven jaar samen was, dat hij was vreemdgegaan. Ik voelde me verdrietig en verraden, en verbrak de relatie.

Vriendinnen zeiden dat ik in deze omstandigheden niet moest gaan lopen, maar er was niks in mij dat overwoog om thuis te blijven. Ik voelde me wel kwetsbaar. Hoe zou het gaan daar, helemaal alleen, met letterlijk en figuurlijk een last op mijn schouders?

Les één: laat ballast los

Achteraf gezien weet ik: ik had toen niks beters kunnen doen dan die camino lopen. Natuurlijk viel ik in de val van veel eerste keer camino-lopers: een te zware rugzak.

Daar kwam ik natuurlijk al vrij snel op terug. Je gaat pas voelen hoe zwaar die rugzak is als je er uur na uur na uur mee rondloopt. Na een paar dagen stuurde ik overbodige spullen terug naar huis. Dat was les één: laat overbodige ballast los.

Ik was totaal ongetraind en ging ineens 25 à 30 kilometer per dag lopen. Tot dan toe had ik sowieso weinig gewandeld; ik rende altijd, figuurlijk gesproken. Op de camino ontdekte ik dat wandelen een beter tempo voor mij is.

De natuur oordeelt niet

Wandelen is bewegen, kijken, ruiken, voelen; een beetje uit je hoofd komen in de natuur, die er gewoon is. De natuur is heel inclusief. Daardoor voel je je er als mens ook geliefd. Er daalde rust op mij neer.

Iedere dag voelde ik mijn lichaam sterker worden. Na een week zag ik in de spiegel haast een ander mens. De stress was van me afgevallen. Het leven op de camino is simpel.

Het is een heel basaal bestaan: je bent daar, in het moment. De dagelijkse zorgen van thuis vallen van je af. Als je de behoefte hebt, loop je alleen, maar je maakt ook makkelijk contact met andere wandelaars.

Iedereen loopt zijn eigen pad, maar ze lopen wel op eenzelfde pad als jij. Bovendien is alles ontdaan van status of geld: iedereen heeft een rugzak, iedereen heeft vieze sokken aan, je ligt naast wildvreemden in een slaapzaal. Je helpt elkaar.

Liefde of leven?

Door langdurig in de natuur te zijn zonder afleiding van deadlines en lawaai ontstond er ruimte om na te denken over mezelf, mijn relatie met mijn ex, mijn eerdere relaties.

Ik zag in dat ik me lang had laten bepalen door het ideaalplaatje van het klassieke gezin: een knappe man, een vrouw en een paar kinderen. Nadat ik was gescheiden van de vader van mijn kinderen wilde ik graag weer zo’n gezin vormen. Ik heb veel mannen op het witte paard gehesen, zonder me af te vragen of dat voor mij wel de juiste mannen waren.

In een podcast maakt therapeut Esther Perel het onderscheid tussen love stories en life stories. Een love story is niet genoeg om met iemand samen oud te worden. Voor een life story zijn er afgezien van verliefdheid ook andere dingen nodig, gedeelde waarden bijvoorbeeld.

Ik viel altijd op avontuurlijke, knappe mannen met wie ik kon lachen – ik richtte me op love stories. Ik lette niet genoeg op wat echt belangrijk is voor de langdurige relatie waarnaar ik verlangde: goede communicatie, betrouwbaarheid, intellectuele stimulans.

Misschien was ik wel iemand van korte love stories en beleefde ik mijn life stories met mijn vriendinnen en vrienden?

Terug naar eenvoud

Mijn eerste camino was een levensveranderende ervaring voor mij. Terug in Nederland wilde ik vasthouden wat ik had ontdekt. Het tempo moest naar beneden. Als eerste ging de auto weg. Ik doe nu alles lopend en met het openbaar vervoer.

Verder ben ik kleiner gaan wonen om minder materiële ballast te hebben en ook mijn werk heb ik aangepast. Nu ben ik redacteur bij een wekelijks programma waar het er rustiger aan toegaat. Dat is beter.

En misschien de grootste verandering: ik vond het niet meer erg als ik niet samen met een man oud zou worden. Voor het eerst kon ik voelen dat mijn leven ook zonder iemand helemaal goed was.

De magie van de camino

Het lopen van een pelgrimstocht is een mogelijkheid om het leven en jezelf iets beter te begrijpen, denk ik. De magie van de camino is misschien wel dat je daar meer openstaat voor je intuïtie en daardoor makkelijker antwoorden vindt op de levensvragen die je hebt.

Als het even kan maak ik nu jaarlijks een lange wandeltocht, liefst een van een paar weken zodat ik echt even kan loskoppelen van het leven hier.

Op een van mijn wandelingen ontmoette ik een Spanjaard met wie ik nu samen ben. We lopen nu vaak samen, maar ik loop ook nog steeds alleen. Ik ben milder voor mezelf geworden.

Ik weet nu: stap voor stap kom ik ook waar ik moet zijn.

Meer lezen?

• Dit is een verkorte versie van het interview met Mariska van der Klis, het hele verhaal lees je in het Zomerboek van Psychologie Magazine
• Mariska van der Klis schreef het boek Finisterre, Alfabet, 2025