10 wetenschappelijk onderbouwde redenen om vaker te dansen
10 redenen om vandaag nog te dansen
1. Dansen verbetert je stemming
Dansen helpt tegen somberheid en zelfs tegen ernstige psychische klachten. Hoe dat kan? Wie danst, beweegt. En van beweging en sport is bekend dat ze psychische klachten enorm kunnen verminderen. Vooral bij mensen met een depressie.
Uit een analyse van tientallen studies door de European Psychiatric Association uit 2018 bleek zelfs dat sporten hetzelfde effect had als antidepressiva en psychotherapie. Ook mensen met ernstige psychische stoornissen kregen minder klachten als ze regelmatig flink bewogen.
Volgens Harvard-hoogleraar psychiatrie John Ratey maakt ons lichaam bij stevig bewegen een hele reeks neurotransmitters aan, zoals serotonine en noradrenaline, die het angstcentrum in het brein kalmeren.
Daarnaast stimuleren deze stoffen het hersengedeelte dat helpt bij planning en het beheersen van impulsen. Hoe intensiever je danst, des te groter het effect.
Zelfs als je geen grote liefhebber bent, is er een goede kans dat dansen een positief effect heeft op je humeur. Alleen al lekkere muziek zorgt voor een dopamineshotje in je beloningssysteem: je geniet.
2. Je raakt minder gestrest
Door plezier te maken versterk je de prefrontale cortex en daardoor kun je in tijden van stress meer aan. Dit deel van je hersenen remt namelijk de amygdala af, waardoor je minder sterk reageert op negatieve en angstige prikkels.
Dansen kan zelfs beter helpen dan de oorzaken van stress wegnemen, schrijft psychotherapeute Carien Karsten in haar Werkboek Uit je burn-out (2018).
Ook wordt het stresshormoon cortisol bij bewegen minder aangemaakt, terwijl door het dansen de productie van feelgood-hormonen testosteron en oxytocine juist worden gestimuleerd.
3. Pasjes leren geeft zelfvertrouwen
Oefening baart kunst – zelfs de grootste stuntel kan een paar danspassen leren. En dat blijkt gunstig voor het zelfvertrouwen. Niet alleen maakt dansen ons fysiek sterker en soepeler, waardoor we ons beter gaan voelen over onszelf, het geeft ook een mentale boost.
Psychologen noemen dit effect self-mastery: als het ons lukt iets te leren met een doel voor ogen (zoals salsadansen), ervaren we ook meer controle op andere vlakken. Die positieve ervaring breidt zich uit naar andere gebieden van ons leven.
Lang niet iedereen heeft aanleg voor salsa of streetdance. Misschien blijkt het na eindeloos oefenen gewoon niet je ding. Maar het feit dat je het geprobeerd hebt, is positief: je hebt een hindernis overwonnen en stond open voor een nieuwe ervaring.
4. Het maakt je aantrekkelijk
Wie soepel en ritmisch over de dansvloer beweegt, straalt uit: ik ben gezond. En dat maakt je aantrekkelijker voor mogelijke partners. De Britse psycholoog Peter Lovatt bestudeert dansende mensen en ontdekte dat mannen die energieke, middelgrote bewegingen maken die complex en gecoördineerd zijn, het aantrekkelijkst werden gevonden.
Vaak waren hun bewegingen ook asymmetrisch – denk aan John Travolta in Saturday night fever. Mannen die op die manier dansten, bleken allemaal veel testosteron aan te maken.
Vrouwen werden juist aantrekkelijker gevonden als ze weinig testosteron hadden en dat is in de meest vruchtbare periode van hun cyclus. Ze maakten dan meer opvallende heupbewegingen en bewogen hun andere ledematen juist minder.
Sexy dansen is goed te leren, denkt Lovatt, je kunt de bewegingen immers gewoon nadoen. Op YouTube zijn allerlei instructiefilmpjes te vinden (zoek op Northumbria University Dance study), net als de moves van grootheden als Travolta. Vrouwen hebben het maar makkelijk: goed zwaaien met de heupen geeft al een heel aardig resultaat.
5. Je smelt samen met de ander
Of je nu aan synchroon ballet doet, wild op en neer springt op stevige rock of samen discodanst – een gedeelde zintuiglijke ervaring zorgt voor emotionele verbondenheid. Volgens de Amerikaanse psycholoog Robert Cialdini heeft dat te maken met het fenomeen unity, ofwel eenheid. Als mensen iets als een eenheid doen, wórden ze ook een eenheid.
Dit bleek een aantal jaar geleden uit een eenvoudig onderzoek van Stanford University. Groepjes studenten moesten samen over de campus wandelen. Dezelfde maat houdend óf ieder in hun eigen ritme. De eerste groepjes voelden zich na afloop meer verbonden: ze vertrouwden elkaar meer en waren minder zelfzuchtig in een spel dat ze speelden.
Hoe meer we ‘als één’ bewegen, hoe meer we de ander waarnemen als een deel van onszelf, en hoe sterker de onderlinge saamhorigheid en loyaliteit, zo luidt de verklaring. Muscular bonding wordt het ook wel genoemd: je bundelt je spieractiviteit door samen maat te houden, stemt je lichaamsbeweging op elkaar af en voelt je één. Zelfs samen met je vingers de maat tikken maakt al dat je elkaar aardiger vindt, bleek uit een studie van Harvard University.
Met een activiteit waarbij je dezelfde zintuiglijke ervaring hebt, zoals dansen, schep je volgens Robert Cialdini sneller een band dan met een goed gesprek.
6. Het is goed voor je relatie
Tango-relatietherapie? Ja, dat bestaat. Doordat je elkaar tijdens het dansen goed moet aanvoelen, kun je stuiten op ongewenste patronen uit het dagelijks leven. En die wellicht daarna bespreken.
Maar dansen met je partner kan ook op een andere manieren goed zijn voor je relatie. Stellen die samen dansen, voelen zich meer verbonden. Niet alleen omdat je elkaar aanraakt en samen uit de dagelijkse sleur stapt, maar vooral doordat je lijfelijk op elkaar afgestemd raakt.
Psychologen noemen dat muscular bonding: je beweegt tegelijk, in hetzelfde tempo, op dezelfde muziek. Je spieren doen hetzelfde – en dat schept diepe verbondenheid. Onderzoek van de universiteit van Stanford laat zien dat mensen die synchroon bewegen elkaar aardiger vinden, meer vertrouwen en minder afstand ervaren.
En dat werkt ook door in de liefde. Samen dansen bevordert niet alleen intimiteit, maar ook seksuele aantrekkelijkheid. Bovendien verhoogt dans de afgifte van oxytocine (het knuffelhormoon) – stuk voor stuk sleutels tot een hechtere band.
7. Het maakt je creatief
Af en toe lekker gek dansen op een hysterisch liedje helpt om even los te komen van dagelijkse beslommeringen en verantwoordelijkheden. Hersenonderzoek laat zien dat onbekommerd gedrag, dat geen enkel ander doel dient dan lol maken, ons creatiever maakt.
Uit onderzoek van het Max Planck Instituut blijkt dat mensen creatiever denken nadat ze expressieve handbewegingen uit de Perzische dans hadden nagedaan. Ze verzonnen daarna meer – én originelere – toepassingen voor simpele voorwerpen.
De onderzoekers verklaren dit met het principe van embodied cognition: het idee dat bewegingen van je lichaam invloed hebben op hoe je denkt. Bewegingen activeren creatieve netwerken in je brein – zeker als die beweging vrij en expressief is. En dat geldt niet alleen voor handgebaren. Ook bij full-body dans is dat effect aangetoond.
8. Dansen maakt je slimmer
Maar ook ingestudeerde pasjes volgen, zoals bij line dance of ballet, is heel goed voor je brein, blijkt uit een experiment van de Engelse psycholoog Peter Lovatt. Het denk- en leervermogen verbeteren erdoor.
Waar vrij dansen divergent denken stimuleert, vergroot het beoefenen van ingewikkelde dansstijlen het vermogen tot convergent denken. Mensen die regelmatig danspassen oefenden, vonden sneller het antwoord op vragen waarvoor je gerichte stappen moest zetten, zoals wiskundige vraagstukken.
In 2019 analyseerden Braziliaanse onderzoekers meer dan duizend studies om de invloed van dans op het volwassen brein te achterhalen.
Ze ontdekten dat bij het regelmatig oefenen van danspassen verschillende hersengebieden beter gaan samenwerken. Het volume van de hippocampus, maar ook de daar aanwezige grijze stof (zenuwcellen) en witte stof (de verbindingen tussen de cellen) namen toe, en dat leidde onder meer tot een beter geheugen en meer focus.
9. Het versterkt je immuunsysteem – en veerkracht
Dansen als boost voor je afweer? Ja, echt. Onderzoekers van de Wenzhou-universiteit in China lieten studenten tien weken lang drie keer per week intensieve ballroomdans doen.
Daarna hadden ze meer CD4⁺ T-lymfocyten – afweercellen die het immuunsysteem niet alleen aanjagen, maar ook helpen weer tot rust te komen. Zo voorkom je dat het lichaam onnodig in de ‘aanvalstand’ blijft, wat chronische ontstekingen kan veroorzaken. En dat werkt ook door op je gemoed.
Volgens de immuno-psychiatrie communiceren je hersenen en immuuncellen voortdurend met elkaar. Minder ontsteking betekent vaak ook minder somberheid en stress. Dans versterkt dus niet alleen je lijf, maar ook je veerkracht.
10. Het houdt je jong
Veel mensen gaan minder dansen naarmate ze ouder worden, terwijl dansen minder vatbaar maakt voor dementie en andere neurologische problemen en ouderdomsproblemen. Symptomen kunnen zelfs verminderen.
De Duitse onderzoeker Kathrin Rehfeld van het German Center for Neurodegenerative Diseases ontdekte recent een wezenlijk verschil tussen gewoon fitnessen of dans beoefenen: alleen ouderen die in een aantal weken verschillende dansen hadden aangeleerd, kregen een duidelijk beter evenwichtsgevoel. Hun hippocampus bleek toegenomen in volume en daardoor konden ze ook nog eens beter leren en onthouden.
Bij parkinsonpatiënten was dat effect nog duidelijker. Niet alleen verminderden symptomen als evenwichtsproblemen, slechte coördinatie en stijfheid, maar bijvoorbeeld ook moeite met probleemoplossen en depressieve klachten.
Nog spectaculairder zijn de resultaten van het meest recente onderzoek van psycholoog Peter Lovatt: muzikale ritmes, die ongeveer de snelheid hadden van de stappen die je neemt als je wandelt, gaven patiënten weer wat controle over hun loopbewegingen.
Want waar patiënten normaal bij elke beweging moeten nadenken, ontstaat op de dansvloer iets magisch: het hoofd gaat uit, het lichaam weer aan. Muziek neemt de regie over, en even is het alsof het lijf zich herinnert hoe het ooit bewoog.
Waarschijnlijk komt dat, zo redeneert Lovatt, doordat muziek de gestokte productie van dopamine – die nodig is om te kunnen lopen – bij parkinsonpatiënten weer enigszins op gang brengt.
