De vraag

Mijn zoon van vijf schrijft in spiegelbeeld

Beste Ewald,
Mijn zoon (5) is spelenderwijs bezig met het leren schrijven van cijfers en letters. Nu krijgt hij op school (Montessori) ook ‘cijferwerkjes’, waarbij hij een lijst met cijfers overschrijft van een blaadje. Dat doet hij consequent in spiegelbeeld. Grappig genoeg heeft hij zijn naam er ook in spiegelbeeld boven geschreven, hoewel hij het woordbeeld daarvan heel goed kent en ‘m al heel lang overal opschrijft. Gaat de impliciete regel ‘alles dezelfde kant op’ boven: ‘zo ziet mijn naam eruit’? Leert een kind dat de afspraak is dat wij in het westen van links naar rechts lezen en schrijven, of verwerft het die kennis via herkenning van woordbeelden?

Sterre

Het advies

Beste Sterre,
Schrijven in spiegelbeeld rond 5, 6 jaar is een veel voorkomend verschijnsel, dat ik heel interessant vind. Het heeft te maken met de onomkeerbaarheid van de psychologische operaties in de kleuterleeftijd. Pas rond 7, 8 jaar worden die omkeerbaar. En voor het vatten van de stelregel dat links-rechts en rechts-links niet gelijk zijn aan elkaar zijn omkeerbare denkoperaties een noodzakelijke voorwaarde, hoe raar dat misschien ook klinkt.

Bijna alle kleuters schrijven ook letters omgekeerd, vooral bij de S, de N, de Z, de b, de d, de p en (maar die komt nauwelijks voor in het Nederlands) de q is dat goed te zien. Er is daarom geen enkel bezwaar tegen spelenderwijs leren schrijven en lezen in de kleuterleeftijd – dan bepaalt je zoon immers zelf wanneer ie ermee wil ophouden. Ik maak me echter grote zorgen over het vele schoolse, zogeheten ‘voorbereidende’, leren schrijven en lezen van kleuters in Nederland.
Laat je zoon eens enkele twee of drie regels overschrijven. Dikke kans dat ie dat slingerend zal doen, bijvoorbeeld eerst van rechts naar links en dan meteen op de regel eronder van links naar rechts. Dat heet boustrofedon – ‘op de wijze van een ploegende boer’.

Schrijf je observaties gerust aan de webredactie – die stuurt ze me dan wel door.

Succes en groeten,
Ewald

Meer weten over dit thema? Bekijk Opvoeden
Deel dit artikel:
25 maart 2006 | Laatst gewijzigd op 12 maart 2020

Lees ook deze artikelen

De 5 levensfasen van je kind
Artikel

De 5 levensfasen van je kind

Elk kind maakt bepaalde ontwikkelingsfasen met bijbehorende uitdagingen door. In elke fase lost het een vraagstuk op met een nieuw...
Zó creëer je een kledingkast die bij je past
Branded content

Zó creëer je een kledingkast die bij je past

‘Oh, die blouse met bloemen.’ Je zag ‘m hangen, en was meteen verkocht. Inmiddels hangt hij nog steeds in je kast, nooit ged...
Je hebt geen relatie nodig om je compleet te voelen – dit is waarom
Artikel

Je hebt geen relatie nodig om je compleet te voelen – dit is waarom

Het aantal bewuste singles groeit gestaag. Niet omdat ze de liefde hebben opgegeven, maar omdat ze zonder partner juist meer geluk...
Je hebt geen relatie nodig om je compleet te voelen – dit is waarom
Artikel

Je hebt geen relatie nodig om je compleet te voelen – dit is waarom

Het aantal bewuste singles groeit gestaag. Niet omdat ze de liefde hebben opgegeven, maar omdat ze zonder partner juist meer geluk...
Wanneer leren we liegen?
Kort

Wanneer leren we liegen?

Op welke leeftijd leren we een pokerface opzetten tijdens een leugentje? Volwassenen kunnen immers goed verbergen dat ze ­liegen,...
De 8 levensvaardigheden: de theorie van Erikson
Artikel

De 8 levensvaardigheden: de theorie van Erikson

De Deens-Amerikaanse psycholoog Erik Erikson (1902-1994) zag onze psychische ontwikkeling als een levenslang proces. Volgens zijn ...
De invloed van vroege ervaringen
Interview

De invloed van vroege ervaringen

Ze doet al meer dan 25 jaar onderzoek naar de sociaal-emotionele ontwikkeling van baby's en peuters. Een paar jaar geleden trok ze...
Onze dochter wijst haar vader af
Advies

Onze dochter wijst haar vader af

Beste Jolet, Onze dochter van twee jaar en drie maanden wijst haar vader voortdurend af. Bij alles wat hij haar aanbiedt, roept ze...
De inzichten van Sholeh Rezazadeh: ‘Het is moeilijk om hier echte vrienden te maken’
Interview

De inzichten van Sholeh Rezazadeh: ‘Het is moeilijk om hier echte vrienden te maken’

Aan sommige dingen in Nederland kan schrijver en dichter Sholeh Rezazadeh maar niet wennen, zoals al dat gehaast en die eeuwige ag...
Frank Furedi: ‘Opvoedboeken staan vol klinkklare onzin’
Interview

Frank Furedi: ‘Opvoedboeken staan vol klinkklare onzin’

Socioloog Frank Furedi windt er geen doekjes om: kinderen worden tegenwoordig hopeloos betutteld. Ouders trouwens ook. ‘Zomaar t...
8969