De vraag

Mijn zoon van vijf schrijft in spiegelbeeld

Beste Ewald,
Mijn zoon (5) is spelenderwijs bezig met het leren schrijven van cijfers en letters. Nu krijgt hij op school (Montessori) ook ‘cijferwerkjes’, waarbij hij een lijst met cijfers overschrijft van een blaadje. Dat doet hij consequent in spiegelbeeld. Grappig genoeg heeft hij zijn naam er ook in spiegelbeeld boven geschreven, hoewel hij het woordbeeld daarvan heel goed kent en ‘m al heel lang overal opschrijft. Gaat de impliciete regel ‘alles dezelfde kant op’ boven: ‘zo ziet mijn naam eruit’? Leert een kind dat de afspraak is dat wij in het westen van links naar rechts lezen en schrijven, of verwerft het die kennis via herkenning van woordbeelden?

Sterre

Het advies

Beste Sterre,
Schrijven in spiegelbeeld rond 5, 6 jaar is een veel voorkomend verschijnsel, dat ik heel interessant vind. Het heeft te maken met de onomkeerbaarheid van de psychologische operaties in de kleuterleeftijd. Pas rond 7, 8 jaar worden die omkeerbaar. En voor het vatten van de stelregel dat links-rechts en rechts-links niet gelijk zijn aan elkaar zijn omkeerbare denkoperaties een noodzakelijke voorwaarde, hoe raar dat misschien ook klinkt.

Bijna alle kleuters schrijven ook letters omgekeerd, vooral bij de S, de N, de Z, de b, de d, de p en (maar die komt nauwelijks voor in het Nederlands) de q is dat goed te zien. Er is daarom geen enkel bezwaar tegen spelenderwijs leren schrijven en lezen in de kleuterleeftijd – dan bepaalt je zoon immers zelf wanneer ie ermee wil ophouden. Ik maak me echter grote zorgen over het vele schoolse, zogeheten ‘voorbereidende’, leren schrijven en lezen van kleuters in Nederland.
Laat je zoon eens enkele twee of drie regels overschrijven. Dikke kans dat ie dat slingerend zal doen, bijvoorbeeld eerst van rechts naar links en dan meteen op de regel eronder van links naar rechts. Dat heet boustrofedon – ‘op de wijze van een ploegende boer’.

Schrijf je observaties gerust aan de webredactie – die stuurt ze me dan wel door.

Succes en groeten,
Ewald

Meer weten over dit thema? Bekijk Opvoeden
Deel dit artikel:
25 maart 2006 | Laatst gewijzigd op 12 maart 2020

Lees ook deze artikelen

James Pennebaker: ‘Je woordgebruik voorspelt je gedrag’
Interview

James Pennebaker: ‘Je woordgebruik voorspelt je gedrag’

Hij onderzocht de helende kracht van schrijven en analyseerde het woordgebruik van Obama en Bush. Psycholoog James Pennebaker is g...
5 tips om je brein te prikkelen met water
Branded content

5 tips om je brein te prikkelen met water

In, op of bij het water zijn heeft een heilzaam effect op ons. Het nodigt uit tot actie én ontspanning. En dat is precies waarnaa...
‘Misbruik gebeurt stiekem, dus denkt een kind: ik doe iets wat niet mag’
Artikel

‘Misbruik gebeurt stiekem, dus denkt een kind: ik doe iets wat niet mag’

Kinderen die slachtoffer worden van seksueel misbruik zwijgen daar vaak over, zegt klinisch psycholoog Iva Bicanic. Dit is waarom....
‘Misbruik gebeurt stiekem, dus denkt een kind: ik doe iets wat niet mag’
Artikel

‘Misbruik gebeurt stiekem, dus denkt een kind: ik doe iets wat niet mag’

Kinderen die slachtoffer worden van seksueel misbruik zwijgen daar vaak over, zegt klinisch psycholoog Iva Bicanic. Dit is waarom....
‘We hoeven onze afwijkingen niet weg te moffelen’
Interview

‘We hoeven onze afwijkingen niet weg te moffelen’

Ze lijkt misschien een oproerkraaier die opzettelijk overal tegenaan trapt. Maar muzikant en presentator Ryanne van Dorst (36) ká...
‘Mama, ik ben bang!’
Artikel

‘Mama, ik ben bang!’

Ieder kind is wel eens bang: voor de hond van de buren, voor het donker, voor een proefwerk. Met die angsten kunnen kinderen zelf ...
‘Ik dacht meteen: dat is een leuk meisje!’
Artikel

‘Ik dacht meteen: dat is een leuk meisje!’

Juist in ruzies met vriendjes kun je experimenteren met agressie, en leer je de betekenis van geheimen en trouw. De diepgang van k...
Seks in het bejaardenhuis
Kort

Seks in het bejaardenhuis

Relaties Bewoners van verzorgingstehuizen hebben vaak nog seksuele behoeften, maar hun verzorgers weten niet goed hoe daar mee om ...
Moeder van een kind met het downsyndroom: ‘Er werd ons steeds een stukje hoop afgenomen’
Verhaal

Moeder van een kind met het downsyndroom: ‘Er werd ons steeds een stukje hoop afgenomen’

Het was een schok voor Stephanie dat haar dochter het syndroom van Down bleek te hebben. Toen ze aan het idee begon te wennen, vol...
Bescherm jezelf tegen gaslighting
Training

Bescherm jezelf tegen gaslighting

8969