Hoe verder na het overlijden van mijn moeder?
De vraag
Drie weken geleden is mijn moeder overleden in het rusthuis waar ze al een jaar verbleef. Door haar herseninfarct 2,5 jaar geleden was haar leven en dat van ons overhoop gegooid. We hebben haar een jaar thuis verzorgd: ze kon niet meer staan, praten, huilen, of lachen. Behoorlijk ingrijpend. Mijn broer, zus en ik waren dagelijks bij haar. Mijn vader verzorgde mijn moeder door haar eten en liefde te geven.
De band met mijn vader was en is sterk. Maar sinds het overlijden van mijn moeder is het verdriet immens. Ik huil elke dag, en zie mijn vader lijden. Elke nieuwe dag worstel ik om de dag te beginnen. Ik slaap heel slecht en het dringt niet altijd tot me door dat het definitief is. Dat ze nooit meer zal terugkomen. Ik weet niet hoe ik verder moet.
Het advies
Allereerst wil ik jou en je familie condoleren met het overlijden van je moeder. Wat hebben jullie een moeilijke tijd achter de rug. Maar ook een bijzondere tijd, met zo’n intensieve langdurige verzorging. Je moeder moet wel heel bijzonder zijn geweest, dat jullie zo’n sterke band hadden en nu zo verdrietig zijn.
Als je moeder overlijdt: een bijna niet te bevatten verlies
Als iemand van wie je veel gehouden hebt doodgaat is dat bijna niet te begrijpen. Je kunt haast niet geloven dat ze er niet meer is en ook nooit meer zal zijn. Elke ochtend als je wakker wordt is dan erg moeilijk, zoals je al schrijft. Want dan word je weer met de werkelijkheid geconfronteerd: ze is er niet meer. Hoe lukt het je toch om op te staan en de dag door te komen? Wat helpt, al is het maar een heel klein beetje? En wat helpt je vader en je broer en zus?
Deze rouwtips kunnen helpen
Kunnen jullie thuis samen praten over het overlijden en verlies van je moeder? Er samen over praten helpt, ook al is het moeilijk en ga je soms weer huilen. Emoties als verdriet en soms ook boosheid horen bij het overlijden van iemand van wie je veel gehouden hebt. Je zou kunnen zeggen dat dat de prijs is die je moet betalen voor het zoveel hebben gehouden van je moeder. Het zou ook wel raar zijn als je niet verdrietig (of misschien ook boos) zou zijn.
Soms helpt het ook om erover te schrijven. Koop een mooi boekje en schrijf daarin aan je moeder wat je voelt en meemaakt sinds haar overlijden. Je kunt ook mooie herinneringen aan je moeder opschrijven, bijvoorbeeld aan een leuke vakantie of iets geks dat je met haar meemaakte. Heb je bijzondere spulletjes of een mooie foto van je moeder waarnaar je kunt kijken? Dan kun je misschien een speciaal plekje voor haar maken thuis.
Ook goed om jezelf af te vragen: wat zou je moeder je nu toewensen?
En dan heb ik tot slot nog een paar vragen aan je. Stel dat je moeder zou kunnen zien hoe het nu met jullie thuis gaat. Wat zou zij dan graag willen zien, qua hoe jullie het zonder haar samen redden? Welke lieve dingen zou ze tegen jullie zeggen? Welk advies zou ze jullie geven om door deze moeilijke tijd heen te komen?
‘Rouw gaat over liefde’, zegt ook rouwexpert Manu Keirse – het artikel lees je hier
