Iva Bicanic, psycholoog en hoofd van het Centrum Seksueel Geweld. ‘Kinderen zwijgen omdat ze niet het vertrouwen hebben dat ze zullen worden geloofd, of ze denken: als het uitkomt wordt iedereen boos en verdrietig, en dat wil ik niet.’ Jonge kinderen hebben nog geen besef van misbruik en verantwoordelijkheid. ‘Die noemen het ‘aanzitten’ of ‘rare dingen doen’.’
Aisha werd als kind misbruikt door haar oom: ‘Een van de moeilijkste dingen om te erkennen was dat ik ook van hem hield’
Aisha Dutrieux (42) werd als kind misbruikt door een oom. Op haar vijftiende doorbrak ze haar zwijge...
Als ze doorkrijgen dat het niet hoort, leggen ze vaak de schuld bij zichzelf. ‘Kinderen denken in goed en fout. Misbruik gebeurt stiekem, dus denkt een kind: ik doe iets wat niet mag, ik ben stout. Ze zien zichzelf eigenlijk als de pleger.’
Ruimte maken voor ambivalente gevoelens
Wat het nog verwarrender maakt, is dat de pleger lang niet altijd een eng persoon is. In 85 tot 90 procent van de gevallen is het een goede bekende. ‘Vaak iemand die ook erg lief doet. Die het kind het speciale gevoel geeft dat het belangrijk is.’
De pleger is natuurlijk bang dat het kind gaat praten, dus die probeert het kind medeverantwoordelijk te maken. ‘Die zegt dingen als: ‘Dit is ons geheimpje.’ Als anderen dit weten, kunnen wij elkaar niet meer zien.’ Of er wordt verhuld gedreigd: ‘Als je het vertelt, gaan papa en mama uit elkaar.’
‘Op latere leeftijd hebben slachtoffers vaak dubbele gevoelens naar de pleger. Ze missen ook de tijd waarin ze zich gekoesterd voelden. Het Centrum Seksueel Geweld doet daar momenteel onderzoek naar.
Bicanic: ‘Het normaliseren van deze ambivalentie helpt in het verwerkingsproces. Als hulpverleners of anderen praten in termen van ‘Je zal hem wel haten’, voelen slachtoffers zich niet begrepen.’
Gisèle Pelicot doorbreekt het taboe: waarom de meeste slachtoffers zwijgen over verkrachting
Gisèle Pelicot werd verkracht door haar eigen man en tientallen anderen. De rechtszaak vond op haar...
Meer lezen?
In dit artikel lees je het verhaal van Aisha Dutrieux, die haar ervaringen met seksueel misbruik door haar oom in haar roman “Wat wij verzwijgen” verwerkte. Ze worstelt met de complexiteit van haar gevoelens: “Een van de moeilijkste dingen om te erkennen is dat ik ook van hem hield.”
Dutrieux beschrijft de innerlijke strijd die voortkomt uit de schuld en schaamte die ze voelt, vooral omdat ze jarenlang zwijgt uit liefde en angst voor de gevolgen: “Ik heb geworsteld met de vraag of dat mij tot meer dan alleen slachtoffer maakt.”
Hulp nodig?
Heb je het vermoeden dat iemand seksueel misbruik heeft meegemaakt, of heb je dit zelf meegemaakt? Neem dan contact op met het Centrum Seksueel Geweld of met Veilig Thuis, het advies- en meldpunt voor kindermishandeling.
