De band die een dochter met haar moeder heeft wordt in de psychologische literatuur bestempelt als de meest fundamentele die een vrouw heeft. Wanneer er gebrek is aan moederliefde, kan dit op lange termijn voor emotionele schade zorgen. De Amerikaanse therapeute Susan Forward schrijft in haar boek Mothers Who Can’t Love: A Healing Guide for Daughters over de impact van liefdeloze moeders op hun dochters. Waarom is moederliefde zo fundamenteel? En wat zijn de gevolgen als die liefde ontbreekt?

1. Moederliefde vormt je zelfbeeld

Moeders geven hun dochters onbewust de eerste boodschappen over wie ze zijn. In haar boek beschrijft Forward het ‘jij bent wordt ik ben-principe’. In de beginfase van hun leven hebben de woorden van moeders een grote impact op de identiteitsvorming van hun dochters. ‘Jij bent geweldig’ wordt: ‘ik ben geweldig’.

Maar net zoals dat positieve boodschappen tot op latere leeftijd diepgeworteld kunnen blijven zitten, gebeurt dit ook aan de negatieve kant. ‘Je denkt alleen maar aan jezelf’ of ‘je bent lelijk’ zijn woorden die, zonder dat ze het als volwassenen doorhebben, een blijvend negatief zelfbeeld bij dochters kunnen veroorzaken.

2. Moeder als rolmodel

Als vrouw identificeer je je sterk met je moeder. Zo vertelt Gerrie Reijersen van Buuren, contextueel en systeemtherapeut, dat na de 9 á 10 maanden een jongen hun vader en een meisje hun moeder steeds meer als rolmodel gaan zien.

Tegelijkertijd projecteren moeders hun eigen angsten, dromen en wensen op hun dochters, in wie ze zichzelf herkennen. Het is een beladen relatie, waar het belangrijk is dat de moeder haar dochter de ruimte geeft om haar eigen identiteit te ontwikkelen.

‘Hiervandaan kan vervolgens een nieuwe, volwassen band ontstaan. Een waardevolle relatie die zich kenmerkt door een diep besef van verbondenheid’, aldus Reijersen van Buuren.

3. Ze beïnvloedt je vermogen tot verbinden

De band die een vrouw heeft met haar moeder, is belangrijk voor het aangaan van gezonde relaties. Hoe een dochter dingen als vertrouwen, liefde of steun van haar moeder ervaart, is wat zij als eerste leert dat normaal is in relaties.

Is de moeder afwezig, controlerend of juist afhankelijk van haar dochter, dan wordt het moeilijk om gezonde relaties aan te gaan. Het effect blijft vaak onbewust voelbaar in het volwassen leven.

4. Negatieve impact op keuzes maken

Naast een onzeker zelfbeeld, moeite met identiteitsvorming en gezonde relaties aangaan met anderen, heeft het ontvangen van te weinig moederliefde volgens Forward ook negatieve impact op het kunnen maken van keuzes of het ervaren van depressieve gevoelens.

Moeders die hun dochters geen liefde kunnen geven – bijvoorbeeld omdat ze narcistisch zijn, controlerend of emotioneel afwezig – laten littekens achter. Dochters denken vaak dat het aan henzelf ligt. Pas als ze inzien dat ze iets essentieels hebben gemist, kan heling beginnen.

Niemand is perfect

Naast dat het voor dochters die thuis te weinig moederliefde ontvingen belangrijk is te beseffen dat dit niet aan hunzelf lag, is het ook goed om te erkennen dat geen enkele moeder liefdeloos is zonder reden. Vaak zijn het vrouwen die zelf te weinig liefde of aandacht kregen in hun jeugd. Uit eigen nood geven zij door wat ze zelf gemist hebben.

Niemand is perfect en net als ieder ander mens mogen moeders fouten maken. Maar daarbij zijn een paar dingen wel echt belangrijk: dat ze hun dochters het grootste deel van de tijd het gevoel geven dat ze de moeite waard zijn, hun zelfrespect en zelfvertrouwen voeden en een veilig thuis bieden. Dat ze, kortom, van hen houden.