De vraag

Zit alzheimer in de familie?

Ik ben benieuwd of je kunt voorspellen dat je een verhoogde kans hebt op alzheimer. Mijn opa van moeders kant is dement overleden, net als de oudere broer en zus van mijn moeder. Ze zijn alledrie wel (ruim) tachtig geworden. Mijn moeder (bijna 85) dementeert ook licht. Maar gezien hun leeftijd is dat allemaal misschien wel heel normaal? En klopt het dat mensen die dement worden minder vaak kanker krijgen – en andersom?

Het advies

Wiesje van der Flier

Dementie- en alzheimerexpert

‘Zit alzheimer in de familie?’ Dit is een van de meestgestelde vragen over alzheimer. En deze vraag is niet zo eenvoudig te beantwoorden. We besteden er daarom in ons boek het Alzheimermysterie een heel hoofdstuk aan. Alzheimer als familiaire ziekte betekent dat de ziekte wordt veroorzaakt door ƩƩn gen en als ƩƩn van de ouders het heeft, krijgt de helft van de kinderen het ook. Dit komt wel voor, maar zeer zelden. Het gaat om zo’n ƩƩn procent van de patiĆ«nten met dementie, en in deze vorm komt de ziekte altijd op jonge leeftijd tot uiting, dat wil zeggen: (ruim) voor het 65e levensjaar. In het overgrote andere gedeelte van de alzheimer-patiĆ«nten spreken we van ā€œsporadische alzheimerā€. Maar ook hier speelt aanleg een rol. Het gaat hier echter om een combinatie van (vele) risicogenen, die ieder voor zich het risico op de ziekte een heel klein beetje verhogen. Intussen zijn zo’n 25 risicogenen voor alzheimer ontdekt; men denkt dat er in de komende jaren nog vele bij zullen komen.
Daarnaast spelen ook omgevingsfactoren een rol. En vermoedelijk spelen genetische aanleg en omgeving ook nog op elkaar in. Uitvinden hoe dat precies werkt, is een vraag die onderzoekers dagelijks bezig houdt. Voor uw specifieke vraag geldt: de belangrijkste risicofactor voor alzheimer is een hoge leeftijd. Boven de 85 lijdt zo’n ƩƩn op de drie ouderen aan een vorm van dementie, het komt dus heel veel voor. Als het in de familie voor komt, is het risico iets hoger. Maar net zo goed kan het zo zijn dat alzheimer bij andere familieleden nĆ­et ontstaat. Op dit moment kunnen we dat nog niet goed voorspellen.

Het antwoord op de laatste vraag: ā€˜klopt het dat mensen die dement worden minder vaak kanker krijgen?’. Dit zou te maken hebben met een overactief immuunsysteem, dat zou kanker helpen voorkomen, maar alzheimer juist bevorderen.

Meer weten over dit thema? Bekijk Dementie
Deel dit artikel:
4 oktober 2017 | Laatst gewijzigd op 7 april 2020

Lees ook deze artikelen

De moordenaar in elk van ons
Artikel

De moordenaar in elk van ons

Wat bezielt die vriendelijke buurman om op een nacht zijn vrouw en kinderen af te slachten? Dat vroeg evolutionair psycholoog Davi...
Coaching en je zorgverzekering: hoe zit het?
Branded content

Coaching en je zorgverzekering: hoe zit het?

Je zou wel wat meer zelfvertrouwen willen hebben. Of advies over omgaan met veel prikkels. Of iemand die met je meedenkt over je r...
Hormoontherapie is slecht – en andere fabels over de overgang
Artikel

Hormoontherapie is slecht – en andere fabels over de overgang

Hormoontherapie heeft in Nederland lang een negatieve reputatie gehad, maar volgens Dorenda van Dijken, gynaecoloog in het OLVG en...
Hormoontherapie is slecht – en andere fabels over de overgang
Artikel

Hormoontherapie is slecht – en andere fabels over de overgang

Hormoontherapie heeft in Nederland lang een negatieve reputatie gehad, maar volgens Dorenda van Dijken, gynaecoloog in het OLVG en...
Seksdebuut: genen spelen mee
Kort

Seksdebuut: genen spelen mee

Je genen bepalen deels wanneer je je maagĀ­delijkheid verliest. Om precies te zijn: ongeveer eenderde van de verschillen in de lee...
Zit traumagevoeligheid in de genen?
Kort

Zit traumagevoeligheid in de genen?

Hoe kan het dat de een nog jaren geplaagd wordt door een traumatische gebeurtenis, terwijl een ander er niets aan overhoudt? Emoti...
Cynthia: ā€˜Mijn man is 39 en heeft erfelijke dementie’
Interview

Cynthia: ā€˜Mijn man is 39 en heeft erfelijke dementie’

Aan kleine dingen merkte Cynthia dat haar man begon te veranderen. Een jaar geleden kwam de klap: Michel, pas 39, blijkt te lijden...
Hoe je een trauma kunt erven van je ouders
Artikel

Hoe je een trauma kunt erven van je ouders

Opgroeien in armoede, het verlies van een kind: via psychologische overerving en het zogenaamde celgeheugen kunnen onverwerkte tra...
ā€˜PatiĆ«nten hebben behoefte aan regie’
Interview

ā€˜PatiĆ«nten hebben behoefte aan regie’

Vermoeidheid, verdriet, angst, boosheid: de psychische klap van kanker trilt vaak nog lang na. Wat vooral helpt, is de regie over ...
Liefde voor vissticks is erfelijk
Kort

Liefde voor vissticks is erfelijk

ontwikkeling Heeft uw kind een gruwelijke hekel aan vis, of spuugt het zijn worteltjes meteen weer uit? Grote kans dat u vroeger p...
28124