De vraag

Zit alzheimer in de familie?

Ik ben benieuwd of je kunt voorspellen dat je een verhoogde kans hebt op alzheimer. Mijn opa van moeders kant is dement overleden, net als de oudere broer en zus van mijn moeder. Ze zijn alledrie wel (ruim) tachtig geworden. Mijn moeder (bijna 85) dementeert ook licht. Maar gezien hun leeftijd is dat allemaal misschien wel heel normaal? En klopt het dat mensen die dement worden minder vaak kanker krijgen – en andersom?

Het advies

Wiesje van der Flier

Dementie- en alzheimerexpert

‘Zit alzheimer in de familie?’ Dit is een van de meestgestelde vragen over alzheimer. En deze vraag is niet zo eenvoudig te beantwoorden. We besteden er daarom in ons boek het Alzheimermysterie een heel hoofdstuk aan. Alzheimer als familiaire ziekte betekent dat de ziekte wordt veroorzaakt door ƩƩn gen en als ƩƩn van de ouders het heeft, krijgt de helft van de kinderen het ook. Dit komt wel voor, maar zeer zelden. Het gaat om zo’n ƩƩn procent van de patiĆ«nten met dementie, en in deze vorm komt de ziekte altijd op jonge leeftijd tot uiting, dat wil zeggen: (ruim) voor het 65e levensjaar. In het overgrote andere gedeelte van de alzheimer-patiĆ«nten spreken we van ā€œsporadische alzheimerā€. Maar ook hier speelt aanleg een rol. Het gaat hier echter om een combinatie van (vele) risicogenen, die ieder voor zich het risico op de ziekte een heel klein beetje verhogen. Intussen zijn zo’n 25 risicogenen voor alzheimer ontdekt; men denkt dat er in de komende jaren nog vele bij zullen komen.
Daarnaast spelen ook omgevingsfactoren een rol. En vermoedelijk spelen genetische aanleg en omgeving ook nog op elkaar in. Uitvinden hoe dat precies werkt, is een vraag die onderzoekers dagelijks bezig houdt. Voor uw specifieke vraag geldt: de belangrijkste risicofactor voor alzheimer is een hoge leeftijd. Boven de 85 lijdt zo’n ƩƩn op de drie ouderen aan een vorm van dementie, het komt dus heel veel voor. Als het in de familie voor komt, is het risico iets hoger. Maar net zo goed kan het zo zijn dat alzheimer bij andere familieleden nĆ­et ontstaat. Op dit moment kunnen we dat nog niet goed voorspellen.

Het antwoord op de laatste vraag: ā€˜klopt het dat mensen die dement worden minder vaak kanker krijgen?’. Dit zou te maken hebben met een overactief immuunsysteem, dat zou kanker helpen voorkomen, maar alzheimer juist bevorderen.

Meer weten over dit thema? Bekijk Dementie
Deel dit artikel:
4 oktober 2017 | Laatst gewijzigd op 7 april 2020

Lees ook deze artikelen

Mist in het brein
Artikel

Mist in het brein

Waarom raakt ƩƩn op de drie 85-plussers verward, vergeetachtig en gedesoriƫnteerd? De wetenschap is er nog steeds niet uit, al ...
Kinderverdriet: zo kun je het beste troosten
Branded content

Kinderverdriet: zo kun je het beste troosten

Groter worden gaat met vallen en opstaan. Dus ja, daar hoort ook af en toe een geschaafde knie Ć©n een traan bij. Een ā€˜kusje ero...
Echte liefde of foute boel? Zo herken je traumabonding
Artikel

Echte liefde of foute boel? Zo herken je traumabonding

Een traumabond is een intense verbinding gebaseerd op oude, meestal onbewuste pijn. Vaak wordt die connectie verward met liefde, t...
Echte liefde of foute boel? Zo herken je traumabonding
Artikel

Echte liefde of foute boel? Zo herken je traumabonding

Een traumabond is een intense verbinding gebaseerd op oude, meestal onbewuste pijn. Vaak wordt die connectie verward met liefde, t...
De kracht van kwetsbaarheid
Artikel

De kracht van kwetsbaarheid

Sommige mensen zijn veel gevoeliger dan andere. Hun genetische opmaak maakt hen kwetsbaarder, maar ze hebben het ook in zich om ve...
Evolutie: Fluisterende genen
Artikel

Evolutie: Fluisterende genen

De vrees dat manipulatie van onze genen kan leiden tot een nieuwe menselijke soort, is ongegrond. Het neurale netwerk dat ons gedr...
Erfelijke stress
Kort

Erfelijke stress

Dat stress van de moeder tijdens de zwangerschap kan doorsijpelen naar de volgende generatie was al aangetoond. Maar stressvolle g...
Te veel eten en kanker
Kort

Te veel eten en kanker

Dikke darmkanker is in de westerse wereld de op ƩƩn na meest voorkomende tumor. Niet wƔt we eten, maar te vƩƩl eten is volgen...
Dement door eenzaamheid
Kort

Dement door eenzaamheid

Ouderen die zich eenzaam voelen, hebben tweemaal zoveel kans om Alzheimer te ontwikkelen, zeggen Amerikaanse wetenschappers. In he...
Erfelijk belast, leven met een tijdbom
Interview

Erfelijk belast, leven met een tijdbom

Wie een ernstige erfelijke ziekte in de familie heeft, leeft misschien wel met een tijdbom. Hoe houd je dan de angst buiten de deu...
28124