De vraag

Laat ik mijn kleuters op hoogbegaafdheid testen?

Ik ben moeder van een eeneiige meisjestweeling – ze zijn bijna twee jaar. Volgens de logopedist (die hebben ze voor spraakproblemen als gevolg van sondevoeding), het kinderdagverblijf en het consultatiebureau lopen ze ver voor op leeftijdsgenootjes. Hun opa is getest als hoogbegaafd, zelf zijn onze dochters slim en leergierig, hyper en sociaal, en hebben ze erg veel humor.

Nadat ze de eerste twee jaar vrijwel alleen maar ziek waren zijn ze als een speer vooruit gegaan. En ze lijken niet meer te stuiten. Als kinderen redelijk in hun vel zitten, is testen van voorlopen, dus testen op hoogbegaafdheid, dan zinvol of niet? Of kan je beter wachten totdat ze tegen problemen aanlopen? Ze zijn immers met zijn tweeën en hebben altijd een gelijke.

Hun opa had tijdens het testen een IQ van 140. Hij is sociaal alleen erg zwak: hij heeft bijvoorbeeld ook geen vrienden – die heeft hij nooit gehad en hij wil ze ook niet. Zelf geeft hij als reden op dat hij zich van huis uit niet mocht ontwikkelen en tot zijn vierde jaar niet met andere kinderen mocht spelen. En dat je het dan met vier jaar al verleerd bent om vriendjes te hebben. En dan komt dat op school niet meer goed. Dat klinkt mij raar in de oren, gaat dat echt zo? Mijn zoon heeft namelijk PDD-NOS, dus ik vind het dan meer daarop lijken.

Wat ik graag wil weten: is hoogbegaafdheid erfelijk? Hij is namelijk zo trots op zijn slimme kleindochters…

Het advies

Om uw laatste vraag als eerste te beantwoorden: intelligentie is zeker deels erfelijk bepaald. Hoogbegaafdheid is een veel complexer begrip. Daarbij spelen veel factoren een rol, zowel erfelijke als omgevingsfactoren.

Hoogbegaafdheid testen – de overwegingen

De kenmerken die u beschrijft bij uw dochters kunnen wijzen op hoogbegaafdheid. Testen, of liever gezegd een psychologisch onderzoek, is mogelijk, maar niet noodzakelijk. Wel is het van belang dat uw dochters, die nu waarschijnlijk naar het basisonderwijs gaan, onderwijs krijgen dat bij hun manier van ontwikkelen past. U zegt: ‘ze lijken niet meer te stuiten’, en ze stuiten is ook het laatste wat u nu moet doen. Dit betekent dat u snel in gesprek moet gaan met school, zodat ze daar goed kijken wat uw dochters mogelijkheden en interesses zijn. Als die sterk afwijken van het gemiddelde, zal men het onderwijs daar op moeten aanpassen. Dit kan door middel van het verrijken en/of versnellen van de leerstof.

Aandachtspunten voor de school

Op school zal men alert moeten zijn op mogelijk aanpassingsgedrag: kinderen denken soms dat er verwacht wordt dat ze dezelfde dingen moeten doen als hun klasgenoten. Dat kan leiden tot onderpresteren. De school moet zeker niet wachten worden tot uw dochters tegen problemen aanlopen. Dit kunnen ze voorkomen door een adequaat schoolprogramma te bieden, en voldoende kans te bieden om in contact te komen met ontwikkelingsgelijken.

Mogelijkheden buiten school

Natuurlijk hebben uw dochters elkaar, maar een wat bredere sociale groep is natuurlijk fijner. Als dat niet of te weinig lukt op school, raad ik u aan contact op te nemen met één van de verenigingen van ouders van hoogbegaafde kinderen, verenigd in ‘de Koepel’ (www.koepelhb.nl).

Tot slot nog even over uw vader’s redenering

Het verhaal van opa is herkenbaar. Een hoge intelligentie zorgt er vaak voor dat de interesses van een kind, in ieder geval qua niveau, afwijken van dat van andere kinderen. Als daar onvoldoende in begeleid wordt kan dat leiden tot sociale problemen.

Bekijk ook deze video, waarin psycholoog Nienke Wijnants vijf vragen beantwoordt over hoogbegaafdheid

Meer weten over dit thema? Bekijk Hoogbegaafd
Deel dit artikel:
1 september 2009 | Laatst gewijzigd op 23 oktober 2020

Lees ook deze artikelen

Het effect van het milieu waarin je opgroeit
Artikel

Het effect van het milieu waarin je opgroeit

Iedereen die slim genoeg is, kan in principe naar het hbo of de universiteit. Toch lukt dit nog altijd relatief weinig kinderen va...
Zó creëer je een kledingkast die bij je past
Branded content

Zó creëer je een kledingkast die bij je past

‘Oh, die blouse met bloemen.’ Je zag ‘m hangen, en was meteen verkocht. Inmiddels hangt hij nog steeds in je kast, nooit ged...
Zo stimuleer je eerlijkheid bij je kind (en waarom jouw voorbeeld telt)
Artikel

Zo stimuleer je eerlijkheid bij je kind (en waarom jouw voorbeeld telt)

Kinderen beginnen al rond hun derde met liegen – een normaal, maar soms lastig onderdeel van hun ontwikkeling. Wat ouders doen e...
Zo stimuleer je eerlijkheid bij je kind (en waarom jouw voorbeeld telt)
Artikel

Zo stimuleer je eerlijkheid bij je kind (en waarom jouw voorbeeld telt)

Kinderen beginnen al rond hun derde met liegen – een normaal, maar soms lastig onderdeel van hun ontwikkeling. Wat ouders doen e...
De wereld bekeken door kinderogen
Kort

De wereld bekeken door kinderogen

Geef kinderen een wegwerpcamera, en je krijgt leuke foto’s terug van huisdieren, ouders en voorwerpen in het huis. Onderzoek...
Zo komt een hoogbegaafd kind het best tot zijn recht
Artikel

Zo komt een hoogbegaafd kind het best tot zijn recht

Wat helpt een hoogbegaafd kind om zich goed te blijven ontwikkelen? Voor ouders is het soms lastig inschatten waar ze goed aan doe...
Leren praten in 14 stappen: zo voorkom je een taalachterstand
Artikel

Leren praten in 14 stappen: zo voorkom je een taalachterstand

Taalverwerving verloopt in een vaste volgorde: er is geen kind dat ‘ik’ zegt voor het zijn eigen neus kan aanwijzen. De veerti...
‘Computers horen niet op school, net zomin als alcohol’
Interview

‘Computers horen niet op school, net zomin als alcohol’

Hoe meer kennis er in ons brein zit, hoe meer er nog bij kan. Vandaar dat kinderen gewoon gedegen moeten leren in plaats van op in...
Zo eten kinderen wél groente
Kort

Zo eten kinderen wél groente

Kinderen groente laten eten kan behoorlijk lastig zijn. Hoe vergroot je de slagingskans?
Goed idee, het leerlingvolgsysteem? ‘Leg kinderen niet onder vergrootglas’
Artikel

Goed idee, het leerlingvolgsysteem? ‘Leg kinderen niet onder vergrootglas’

Kinderen worden tegenwoordig overdreven vaak getoetst, vindt hoogleraar orthopedagogiek en spraakpathologie Sieneke Goorhuis-Brouw...
6091