De vraag

Laat ik mijn kleuters op hoogbegaafdheid testen?

Ik ben moeder van een eeneiige meisjestweeling – ze zijn bijna twee jaar. Volgens de logopedist (die hebben ze voor spraakproblemen als gevolg van sondevoeding), het kinderdagverblijf en het consultatiebureau lopen ze ver voor op leeftijdsgenootjes. Hun opa is getest als hoogbegaafd, zelf zijn onze dochters slim en leergierig, hyper en sociaal, en hebben ze erg veel humor.

Nadat ze de eerste twee jaar vrijwel alleen maar ziek waren zijn ze als een speer vooruit gegaan. En ze lijken niet meer te stuiten. Als kinderen redelijk in hun vel zitten, is testen van voorlopen, dus testen op hoogbegaafdheid, dan zinvol of niet? Of kan je beter wachten totdat ze tegen problemen aanlopen? Ze zijn immers met zijn tweeën en hebben altijd een gelijke.

Hun opa had tijdens het testen een IQ van 140. Hij is sociaal alleen erg zwak: hij heeft bijvoorbeeld ook geen vrienden – die heeft hij nooit gehad en hij wil ze ook niet. Zelf geeft hij als reden op dat hij zich van huis uit niet mocht ontwikkelen en tot zijn vierde jaar niet met andere kinderen mocht spelen. En dat je het dan met vier jaar al verleerd bent om vriendjes te hebben. En dan komt dat op school niet meer goed. Dat klinkt mij raar in de oren, gaat dat echt zo? Mijn zoon heeft namelijk PDD-NOS, dus ik vind het dan meer daarop lijken.

Wat ik graag wil weten: is hoogbegaafdheid erfelijk? Hij is namelijk zo trots op zijn slimme kleindochters…

Het advies

Om uw laatste vraag als eerste te beantwoorden: intelligentie is zeker deels erfelijk bepaald. Hoogbegaafdheid is een veel complexer begrip. Daarbij spelen veel factoren een rol, zowel erfelijke als omgevingsfactoren.

Hoogbegaafdheid testen – de overwegingen

De kenmerken die u beschrijft bij uw dochters kunnen wijzen op hoogbegaafdheid. Testen, of liever gezegd een psychologisch onderzoek, is mogelijk, maar niet noodzakelijk. Wel is het van belang dat uw dochters, die nu waarschijnlijk naar het basisonderwijs gaan, onderwijs krijgen dat bij hun manier van ontwikkelen past. U zegt: ‘ze lijken niet meer te stuiten’, en ze stuiten is ook het laatste wat u nu moet doen. Dit betekent dat u snel in gesprek moet gaan met school, zodat ze daar goed kijken wat uw dochters mogelijkheden en interesses zijn. Als die sterk afwijken van het gemiddelde, zal men het onderwijs daar op moeten aanpassen. Dit kan door middel van het verrijken en/of versnellen van de leerstof.

Aandachtspunten voor de school

Op school zal men alert moeten zijn op mogelijk aanpassingsgedrag: kinderen denken soms dat er verwacht wordt dat ze dezelfde dingen moeten doen als hun klasgenoten. Dat kan leiden tot onderpresteren. De school moet zeker niet wachten worden tot uw dochters tegen problemen aanlopen. Dit kunnen ze voorkomen door een adequaat schoolprogramma te bieden, en voldoende kans te bieden om in contact te komen met ontwikkelingsgelijken.

Mogelijkheden buiten school

Natuurlijk hebben uw dochters elkaar, maar een wat bredere sociale groep is natuurlijk fijner. Als dat niet of te weinig lukt op school, raad ik u aan contact op te nemen met één van de verenigingen van ouders van hoogbegaafde kinderen, verenigd in ‘de Koepel’ (www.koepelhb.nl).

Tot slot nog even over uw vader’s redenering

Het verhaal van opa is herkenbaar. Een hoge intelligentie zorgt er vaak voor dat de interesses van een kind, in ieder geval qua niveau, afwijken van dat van andere kinderen. Als daar onvoldoende in begeleid wordt kan dat leiden tot sociale problemen.

Bekijk ook deze video, waarin psycholoog Nienke Wijnants vijf vragen beantwoordt over hoogbegaafdheid

Meer weten over dit thema? Bekijk Hoogbegaafd
Deel dit artikel:
1 september 2009 | Laatst gewijzigd op 23 oktober 2020

Lees ook deze artikelen

Robert Sternberg: succesvolle intelligentie is meer dan een hoog IQ
Artikel

Robert Sternberg: succesvolle intelligentie is meer dan een hoog IQ

Een hoog IQ lijkt een garantie voor succes. De Amerikaanse IQ-expert Robert J. Sternberg denkt daar heel anders over. Succesvolle ...
Dit is waarom we in de zomer meer zin in seks hebben
Branded content

Dit is waarom we in de zomer meer zin in seks hebben

Van barbecues en stranddagen tot vakanties en festivals. De zomer heeft veel te bieden als het om plezier gaat. En ja, dat geldt o...
Als je geen kinderwens hebt
Artikel

Als je geen kinderwens hebt

Dat je als vrouw vroeg of laat moeder wilt worden, lijkt nog steeds de norm. Wie twijfelt, wordt zélf betwijfeld. Hoe maak je ond...
Als je geen kinderwens hebt
Artikel

Als je geen kinderwens hebt

Dat je als vrouw vroeg of laat moeder wilt worden, lijkt nog steeds de norm. Wie twijfelt, wordt zélf betwijfeld. Hoe maak je ond...
Complimenten die het zelfvertrouwen versterken
Advies

Complimenten die het zelfvertrouwen versterken

Ik werk in het onderwijs en heb in mijn opleiding tot remedial teacher (een leraar die hulp geeft aan leerlingen met leerproblemen...
Is ontgroening noodzakelijk?
Interview

Is ontgroening noodzakelijk?

De ontgroeningen van de studentenverenigingen zijn weer volop aan de gang. De vaak zo verafschuwde inwijdingsrituelen zien we niet...
Fantasievriendjes
Artikel

Fantasievriendjes

Bijna dagelijks parkeert Lotte haar fietsje tegen Sara’s huis. Alleen kan niemand Lotte zien: Sara heeft haar namelijk verzonnen...
Als je autisme of ADHD doorgeeft aan je kind
Interview

Als je autisme of ADHD doorgeeft aan je kind

Veel ouders herkennen zichzelf in hun kind. Dat is fijn, want daardoor begrijpen ze het beter. Maar wat als je AD(H)D of autisme h...
Vreemdgaan zit in de genen
Kort

Vreemdgaan zit in de genen

Er is een manier gevonden om notoire vreemdgangers te veranderen in hondstrouwe partners.
Het Cito-dilemma
Artikel

Het Cito-dilemma

Oefenen of niet oefenen? Dat is op veel basisscholen deze maand dé vraag. Want februari is Citotoetsmaand. En extra oefenen lever...
6091