Huilen van ontroering, hoe komt dat?
De vraag
Beste Ad, Sinds enkele jaren zijn mijn emotionele gevoelens sterk toegenomen. Vooral als ik dingen bij anderen zie (kan ook op tv), zoals een ziek, arm of gehandicapt persoon, springen de tranen in mijn ogen. Ook bij vrolijke dingen, zoals een wederontmoeting sinds lange tijd, en het einde van een musical waarin iedereen hard klapt en vrolijk is, heb ik het maar zwaar om het droog te houden!
Als ik moe ben is het extra erg. Als vergelijkbare situaties bij mezelf voorkomen ben ik veel nuchterder en minder emotioneel. Is dit normaal of moet ik meer bij mezelf proberen te blijven? Ik hoop dat u het kan verhelderen.
Groeten Noor
Het advies
Beste Noor,
U snijdt een heel interessant onderwerp aan. Maar het is tegelijkertijd ook een hele moeilijke vraag. Want waar het eigenlijk over gaat: sentimentele tranen, ontroering, dat is in de wetenschap nog een totaal onontgonnen terrein. De bekende emotiepsycholoog Nico Frijda denkt dat het vaak iets te maken heeft met een bepaalde vorm van hulpeloosheid, iets dat groter is dan jezelf bent, jezelf klein voelen.
Maar heel recent is ook wel geopperd dat dat soort sentimenten (waar we vaak heel negatief over doen, associëren we met soaps, B-films, etc) juist heel elementaire en essentiële menselijke waarden betreffen, zoals altruïsme, ontzag, rechtvaardigheid, medelijden. Typerend is ook dat we er inderdaad geen controle over lijken te hebben. Het komt vaak totaal onverwacht; het voltrekt zich op een automatisch, onbewust niveau.
De indruk bestaat dat het, met name bij mannen, toeneemt met het ouder worden en dat er ook een toename is na een belangrijke gebeurtenis, zoals een kind krijgen, maar ook een ernstige ziekte of een levensbedreigende situatie hebben meegemaakt. Maar nogmaals, echt goed uitgezocht is dat nog niet.
Het lijkt er op alsof ons onbewuste ons zo af en toe wil laten weten: let op! Dit is waar het in het leven echt om gaat!
Ik zou me er dus absoluut geen zorgen over maken. Als het zo extreem wordt dat je er echt hinder van ondervind, dan zou je kunnen overwegen om het er eens met en psycholoog over te hebben. En als laatste redmiddel zou men (incidenteel) zijn toevlucht kunne zoeken tot een hele lage dosis antidepressivum.
vriendelijke groet,
Ad Vingerhoets
- Ad Vingerhoets is als hoogleraar Klinische Psychologie verbonden aan de Universiteit van Tilburg. Zijn belangrijkste onderzoeksthema's zijn 'stress en emoties in relatie tot gezondheid'; 'kwaliteit van leven en lijdensdruk'; en in het bijzonder huilen. Neem een kijkje op zijn site: www.uvt.nl
Meer lezen?
Vingerhoets A.J.J.M. & Bergsma A. (2003). Huilen is menselijk. De psychologie van tranen. Standaard Uitgeverij: Antwerpen/ Spectrum: Utrecht.
Vingerhoets, A.J.J.M. & Van Tilburg, M.A.L. (2005). De ondraaglijke lichtheid van de liefde. Antwerpen: Standaard Uitgeverij/ Rotterdam: A. Donker.
