De vraag

Hoe kom ik in het reine met mijn narcistische vader?

Beste heer Schalkwijk,

Ik ben een vijftigjarige dochter van een openlijk narcistische vader. Sinds het ziekbed en overlijden van mijn moeder drie jaar geleden, ben ik in psychotherapie om mijn gevoelens van boosheid, onmacht en depressiviteit te hanteren en om te buigen. Ik denk dat ik een flinke dosis verborgen narcisme heb ontwikkeld, en behoor tot de categorie ‘thin-skinned‘.

Nu kom ik in mijn driewekelijkse therapie niet verder dan het telkens opnieuw oproepen van situaties in mijn jeugd. Situaties die mij vreselijk aan het huilen brengen (iets wat vroeger thuis niet mocht) door het gevoel van niet-gezien zijn, er als kind niet toe doen behalve voorzover ik een kunstje kon ter meerdere glorie van mijn ouders. Zo’n therapiesessie en huilbui lucht elke keer wel even op, maar ik raak mijn boosheid jegens mijn narcistische vader niet kwijt.

In één van uw antwoorden lees ik dat u bij de therapie van een verborgen narcist op zoek gaat naar verborgen grootheidsfantasieën. Zou dat een sleutel kunnen zijn om mijn boosheid kwijt te raken? Die boosheid bepaalt mijn denken veel te vaak. Ik kan me er niet van losmaken, en zou er toch graag vanaf willen.

Anderzijds lees ik uit uw reacties wel dat het eigenlijk onbegonnen werk is om in het reine te komen met een narcistische vader. Het beeld verandert niet, dus de enige oplossing zou zijn: zo min mogelijk confrontaties. Maar zelfs als ik het contact zou verbreken, zou ik blijven zitten met die boosheid. Kunt u mij inzicht geven in de aard van mijn boosheid? Heeft u een ’truc’ om daarmee om te gaan?

Vanessa

Het advies

Expert

Frans Schalkwijk

Psychoanalyse

Beste Vanessa,

Ik vrees dat uw laatste vraag het meest eenduidig te beantwoorden is: ‘nee’. Er bestaan bij mijn weten geen eenvoudige handreikingen die als een soort truc uw boosheid jegens uw narcistische vader zouden doen verdwijnen. Ik ken ze in ieder geval niet. Ook over uw woede kan ik niet veel zeggen, dan zou ik er meer over moeten weten.

Een narcistische vader: verdriet, woede en rouw

Wel kan het zo zijn, en dat is dan meer in het algemeen, dat verdriet en woede samengaan in zo’n situatie. Verdriet en woede gaan beiden over hoe het was, en over hoe je het graag gehad zou hebben – maar hoe het niet geworden is. Nu zijn verdriet en woede ook zeer kenmerkende elementen van een rouwproces. In een therapie, zoals u dat beschrijft over uzelf, ‘moet’ het dan gaan over rouw over beide situaties.

Onvervulde verlangens

In het algemeen gaan de grootheidsfantasieën over ‘onbewuste, heftige verlangens’. Over wat het aanpassen zou moeten opleveren rond het thema ‘Maar ooit zal ik beloond worden voor mijn lijden nu, zal de ander inzien dat hij mij tekort heeft gedaan. Eigenlijk bouw ik door mijzelf weg te cijferen een levensverzekering op, die ooit in bakken liefde uitgekeerd zal worden.’ Kijk, daarover is nu rouw nodig: dat dat nooit zal gebeuren. Veel verlangen naar zo’n uitkering wordt gevoed door een verongelijkte, wrokkige woede.

De verandering zit in jezelf

Dergelijke woede kan pas verdwijnen als het verlangen wordt opgegeven en veel mensen willen die prijs niet betalen: ‘Heb ik dan al die aanpassing, al die investering voor niks gedaan?’ Ja. Breken met een ouder is soms een oplossing, maar veel beter is in mijn ervaring de verandering in jezelf te zoeken, in het opgeven van het verlangen. Hoe het contact met de ouder er daarna gaat uitzien, blijkt dan vanzelf. Ik hoop dat u met deze gedachten verder aan de slag kunt.

Vriendelijke groet,
Frans Schalkwijk

In dit artikel vind je meer tips over omgaan met narcistische ouders

Meer weten over dit thema? Bekijk Familie
Bevrijd jezelf van oude pijn
Training

Bevrijd jezelf van oude pijn

  • Ontdek hoe oude ervaringen nu nog meespelen in je keuzes en gedrag
  • Verwerk je mentale pijn met bewezen effectieve technieken
  • Ervaar meer innerlijke rust, zelfvertrouwen en vrijheid
Bekijk de training
Nu maar
69,-
Deel dit artikel:
14 december 2002 | Laatst gewijzigd op 29 juli 2020

Lees ook deze artikelen

Ik word snel boos
Advies

Ik word snel boos

Ik (vrouw, 32) merk dat ik soms erg heftig reageer op kleine, onbelangrijke dingen. Achteraf bedenk ik dan dat ik tot tien had mo...
Waarom de zon ons gezonder en gelukkiger maakt
Branded content

Waarom de zon ons gezonder en gelukkiger maakt

Hoera, de zon laat zich weer vaker zien. En dat is fijn, want een dagelijkse portie zon maakt ons gezonder, gelukkiger en vergroot...
Slimste mens-jurylid Paulien Cornelisse: ‘Kritiek die helemaal uit het niets komt, is vaak jaloezie’
Artikel

Slimste mens-jurylid Paulien Cornelisse: ‘Kritiek die helemaal uit het niets komt, is vaak jal...

Paulien Cornelisse volgt Maarten van Rossem op als jurylid bij De slimste mens. In Psychologie Magazine schreef ze over haar belan...
Slimste mens-jurylid Paulien Cornelisse: ‘Kritiek die helemaal uit het niets komt, is vaak jaloezie’
Artikel

Slimste mens-jurylid Paulien Cornelisse: ‘Kritiek die helemaal uit het niets komt, is vaak jal...

Paulien Cornelisse volgt Maarten van Rossem op als jurylid bij De slimste mens. In Psychologie Magazine schreef ze over haar belan...
Vliegen in een virtuele wereld
Artikel

Vliegen in een virtuele wereld

'Mensen met spinnenangst kun je steeds dichter bij een echte spin laat komen, maar mensen met vliegangst kun je niet stapje voor s...
Mijn dochter vond haar dode vader
Advies

Mijn dochter vond haar dode vader

Mijn man heeft drie jaar geleden zelfmoord gepleegd. Mijn vijfjarige dochter heeft hem gevonden. Na overleg met de huisarts en een...
Ik wil van mijn bloosangst af
Advies

Ik wil van mijn bloosangst af

Als puber heb ik bloosangst ontwikkeld, ik ben hier uiteindelijk zelf voor een groot deel vanaf gekomen. Maar de laatste jaren heb...
‘Ik was een einzelgänger’
Artikel

‘Ik was een einzelgänger’

‘Onze moeder heeft autisme’
Artikel

‘Onze moeder heeft autisme’

Wat er met hun moeder aan de hand was, wisten ze niet, maar dat ze ‘anders’ was, voelden Eline en Amanda maar al te goed. Nu w...
In hoeverre is borderline erfelijk?
Artikel

In hoeverre is borderline erfelijk?

Borderlinepersoonlijkheidsstoornis treft naar schatting 2 procent van de bevolking, meer vrouwen dan mannen. Wanneer een van de ou...
10571