De vraag

Hoe kom ik in het reine met mijn narcistische vader?

Beste heer Schalkwijk,

Ik ben een vijftigjarige dochter van een openlijk narcistische vader. Sinds het ziekbed en overlijden van mijn moeder drie jaar geleden, ben ik in psychotherapie om mijn gevoelens van boosheid, onmacht en depressiviteit te hanteren en om te buigen. Ik denk dat ik een flinke dosis verborgen narcisme heb ontwikkeld, en behoor tot de categorie ‘thin-skinned‘.

Nu kom ik in mijn driewekelijkse therapie niet verder dan het telkens opnieuw oproepen van situaties in mijn jeugd. Situaties die mij vreselijk aan het huilen brengen (iets wat vroeger thuis niet mocht) door het gevoel van niet-gezien zijn, er als kind niet toe doen behalve voorzover ik een kunstje kon ter meerdere glorie van mijn ouders. Zo’n therapiesessie en huilbui lucht elke keer wel even op, maar ik raak mijn boosheid jegens mijn narcistische vader niet kwijt.

In één van uw antwoorden lees ik dat u bij de therapie van een verborgen narcist op zoek gaat naar verborgen grootheidsfantasieën. Zou dat een sleutel kunnen zijn om mijn boosheid kwijt te raken? Die boosheid bepaalt mijn denken veel te vaak. Ik kan me er niet van losmaken, en zou er toch graag vanaf willen.

Anderzijds lees ik uit uw reacties wel dat het eigenlijk onbegonnen werk is om in het reine te komen met een narcistische vader. Het beeld verandert niet, dus de enige oplossing zou zijn: zo min mogelijk confrontaties. Maar zelfs als ik het contact zou verbreken, zou ik blijven zitten met die boosheid. Kunt u mij inzicht geven in de aard van mijn boosheid? Heeft u een ’truc’ om daarmee om te gaan?

Vanessa

Het advies

Expert

Frans Schalkwijk

Psychoanalyse

Beste Vanessa,

Ik vrees dat uw laatste vraag het meest eenduidig te beantwoorden is: ‘nee’. Er bestaan bij mijn weten geen eenvoudige handreikingen die als een soort truc uw boosheid jegens uw narcistische vader zouden doen verdwijnen. Ik ken ze in ieder geval niet. Ook over uw woede kan ik niet veel zeggen, dan zou ik er meer over moeten weten.

Een narcistische vader: verdriet, woede en rouw

Wel kan het zo zijn, en dat is dan meer in het algemeen, dat verdriet en woede samengaan in zo’n situatie. Verdriet en woede gaan beiden over hoe het was, en over hoe je het graag gehad zou hebben – maar hoe het niet geworden is. Nu zijn verdriet en woede ook zeer kenmerkende elementen van een rouwproces. In een therapie, zoals u dat beschrijft over uzelf, ‘moet’ het dan gaan over rouw over beide situaties.

Onvervulde verlangens

In het algemeen gaan de grootheidsfantasieën over ‘onbewuste, heftige verlangens’. Over wat het aanpassen zou moeten opleveren rond het thema ‘Maar ooit zal ik beloond worden voor mijn lijden nu, zal de ander inzien dat hij mij tekort heeft gedaan. Eigenlijk bouw ik door mijzelf weg te cijferen een levensverzekering op, die ooit in bakken liefde uitgekeerd zal worden.’ Kijk, daarover is nu rouw nodig: dat dat nooit zal gebeuren. Veel verlangen naar zo’n uitkering wordt gevoed door een verongelijkte, wrokkige woede.

De verandering zit in jezelf

Dergelijke woede kan pas verdwijnen als het verlangen wordt opgegeven en veel mensen willen die prijs niet betalen: ‘Heb ik dan al die aanpassing, al die investering voor niks gedaan?’ Ja. Breken met een ouder is soms een oplossing, maar veel beter is in mijn ervaring de verandering in jezelf te zoeken, in het opgeven van het verlangen. Hoe het contact met de ouder er daarna gaat uitzien, blijkt dan vanzelf. Ik hoop dat u met deze gedachten verder aan de slag kunt.

Vriendelijke groet,
Frans Schalkwijk

In dit artikel vind je meer tips over omgaan met narcistische ouders

Meer weten over dit thema? Bekijk Familie
Bevrijd jezelf van oude pijn
Training

Bevrijd jezelf van oude pijn

  • Ontdek hoe oude ervaringen nu nog meespelen in je keuzes en gedrag
  • Verwerk je mentale pijn met bewezen effectieve technieken
  • Ervaar meer innerlijke rust, zelfvertrouwen en vrijheid
Bekijk de training
Nu maar
69,-
Deel dit artikel:
14 december 2002 | Laatst gewijzigd op 29 juli 2020

Lees ook deze artikelen

Ik uit mijn liefde niet
Advies

Ik uit mijn liefde niet

Ik heb twee jaar een relatie. Het probleem is dat ik mijn liefde niet uit. Ik ben al drie maanden niet wezen kijken in het apparte...
‘We bieden een luisterend oor, dat is vaak al genoeg’
Branded content

‘We bieden een luisterend oor, dat is vaak al genoeg’

Gaat het even niet zo lekker? Dan kun je als jongvolwassene bellen of chatten met de Alles Oké? Supportlijn. Geen onderwerp is te...
In relatietherapie: ‘Nog geen maand nadat ik was gestopt met werken, lag jij te krikken met dat mens’
Column

In relatietherapie: ‘Nog geen maand nadat ik was gestopt met werken, lag jij te krikken met dat me...

Relatietherapeut Jean-pierre van de Ven geeft elke maand een inkijkje in zijn praktijk.
In relatietherapie: ‘Nog geen maand nadat ik was gestopt met werken, lag jij te krikken met dat mens’
Column

In relatietherapie: ‘Nog geen maand nadat ik was gestopt met werken, lag jij te krikken met dat me...

Relatietherapeut Jean-pierre van de Ven geeft elke maand een inkijkje in zijn praktijk.
Dichter bij elkaar met MDMA-therapie?
Artikel

Dichter bij elkaar met MDMA-therapie?

Bij relatieproblemen kan MDMA-therapie voor een doorbraak zorgen – al is er meer onderzoek nodig. ‘We hebben zo goed kunnen pr...
Cabaretier Sara Kroos: ‘Het is een klein wonder dat ik inmiddels anderen weer kan vertrouwen’
Artikel

Cabaretier Sara Kroos: ‘Het is een klein wonder dat ik inmiddels anderen weer kan vertrouwen’

Sinds ze haar beschermlaag heeft afgelegd, is haar leven kleiner en rustiger geworden. En daar ziet cabaretier Sara Kroos, na alle...
Psychodrama: al toneelspelend met je issues aan de slag
Verhaal

Psychodrama: al toneelspelend met je issues aan de slag

Al toneelspelend met je issues aan de slag: het kan met psychodrama, een nieuwe therapievorm die snel aan populariteit wint. Journ...
Stapelgek van die geluiden
Advies

Stapelgek van die geluiden

Ik ben al mijn leven lang heel gevoelig voor geluid. Ik word woedend en agressief als een geluid me stoort – een stationair draa...
Adelheid Roosen: ‘Al buitelend verwerk ik mijn beschadigingen’
Artikel

Adelheid Roosen: ‘Al buitelend verwerk ik mijn beschadigingen’

Haar veelgeprezen voorstellingen en documentaires gaan over heel persoonlijke thema’s als seksueel misbruik, verbroken relaties ...
Heb ik een midlifecrisis?
Advies

Heb ik een midlifecrisis?

Beste Frans, De laatste tijd heb ik het gevoel weinig zelfvertrouwen te hebben en niet echt contact/vriendschappen om me heen te e...
10571