Waarom geven zo goed voelt: 5 redenen om eens flink uit te pakken
Als we iemand een cadeau geven, doen we ook onszelf een plezier, blijkt uit tal van onderzoek. Vijf redenen om eens flink uit te pakken.
1. Het geeft een warm glow-effect
Geven we een cadeau, dan worden direct hersengebieden geactiveerd die verbonden zijn aan plezier, vertrouwen en een gevoel van sociale verbondenheid (met de ontvanger, in dit geval). Neurowetenschappers noemen dat het warm glow-effect, een gevoel van voldoening dat we ook krijgen als we aan een goed doel doneren.
Mooi meegenomen: onderzoekers aan de universiteit van Californië concludeerden dat dat geluksgevoel, mede mogelijk gemaakt door oxytocine (dat knuffelhormoon waar de mens zo goed op gaat), ook al vrijkomt bij het bedenken, kopen en inpakken van een geschenk.
2. Je wordt er zelf gelukkiger van
Geven maakt gelukkiger dan níét geven. Onderzoekers aan de universiteit van Zürich gaven vijftig mensen elke week ongeveer 25 euro. Een deel van hen moest het geld aan een ander besteden, de controlegroep deed dat aan zichzelf. Na een maand bleek dat wie het geld aan anderen had uitgegeven zich aanzienlijk gelukkiger voelde dan wie het geld voor zichzelf had gehouden. Mede doordat de eerste groep ‘oprechte, betekenisvolle interacties’ met de ontvangers had.
3. Geven versterkt je relaties
Presentjes versterken de onderlinge banden. Dimitri Mortelmans, hoogleraar sociologie aan de universiteit van Antwerpen, noemt geschenken ook wel de ‘sociale lijm’ tussen vrienden en familieleden. Want daarmee laat je zien: ik dacht aan je, ik heb me in je verplaatst, ik dénk dat je dit leuk vindt, en ik doe moeite om je te verrassen. Om die laatste reden is een cadeautje ook altijd ingepakt.
Op zoek naar iets speciaals om te geven? 8 cadeau’s die de ontvanger écht blij en gelukkig maken
4. Het zegt iets over onze identiteit
Een sportliefhebber die een voetbaltijdschrift krijgt, een enthousiaste thuiskok die een pannenset ontvangt: cadeaus zeggen iets over onze identiteit. De gever laat de ontvanger ermee zien: ik kén jou, en daardoor wordt het zelfbeeld van de ontvanger bevestigd. Tegelijkertijd zet de gever ook zichzelf in de kijker, want het presentje zegt ook iets over hem of haar; diens smaak, waarden, relatie met de ontvanger.
Want je wilt natuurlijk niet dat die laatste denkt: wat móét ik hiermee? Dat zou pijnlijk zijn, en helaas niet zonder gevolgen. Onderzoekers aan de universiteit van Brits-Columbia stellen dat een slecht cadeau een negatieve invloed kan hebben op relaties. De ontvanger kan zich minder verbonden voelen met de gever – waarom geef je mij een fles wijn terwijl ik geen alcohol drink? – waardoor er juist meer afstand kan ontstaan.
5. Het effect hangt af van je opvoeding
Of je gelukkig wordt van geven, hangt volgens Mara van der Meulen, ontwikkelingspsycholoog en voormalig onderzoeker aan de Universiteit Leiden, deels af van je persoonlijkheid (ben je een gulle gever of niet) en ook van je jeugd. Ben je opgevoed met het motto ‘samen spelen, samen delen’ en heb je geleerd om met vriendjes te delen, dan is de kans groter dat je als volwassene vrijgeviger bent en daar meer plezier uit haalt.
Lees ook: Zo geef je een goed cadeau (en zo niet)
Bronnen: R.T. Bianchi e.a., Is the warm glow actually warm? An experimental investigation into the nature and determinants of warm glow feelings, International Journal of Well-being, 2023 / Q. Park, A neural link between generosity and happiness, Tobler Nature Communications, 2017 / D. Mortelmans, Consumptiepatronen voor kerstgeschenken, Universiteit Antwerpen, 2002 / L. Ashworth, Gifts that keep on giving. Reflected appraisals from gifts and their role in identity and choice, Journal of Experimental Social Psychology, 2025 / E.W. Dunn, The gift of similarity. How good and bad gifts influence relationships, Social Cognition, 2008
