We hebben het vaak over de winterdip of -depressie, maar hoe zit het eigenlijk met mensen die juist opzien tegen de zomer? In Nederland blijkt dat zo’n 1 op de 1000 mensen last heeft van een zomerdepressie — dat zijn in totaal ongeveer zeventien- tot achttienduizend mensen.

Wat is een zomerdepressie?

Wanneer je in een bepaalde periode neerslachtiger bent dan normaal en je jezelf niet voelt, en dit samenvalt met het begin of einde van een seizoen, spreken we van een seizoensgebonden depressie. De bekendste vorm is de winterdepressie, maar ook in de zomer kunnen klachten ontstaan. In dat geval spreken we van een zomerdepressie – een minder bekende maar serieuze variant van Seasonal Affective Disorder (SAD).

Net als andere vormen van depressie gaat ook een zomerdepressie vaak gepaard met een sombere stemming, minder energie, concentratieproblemen en een verlies aan interesse in activiteiten waar je normaal plezier uit haalt. Daarnaast zijn er klachten die juist bij de zomervariant vaker voorkomen, zoals:

  • Moeite met inslapen
  • Minder eetlust en gewichtsverlies
  • Rusteloosheid
  • Angstgevoelens
  • Agressief of prikkelbaar gedrag

De symptomen houden meestal enkele maanden aan en keren vaak jaarlijks terug. Niet iedereen ervaart alle klachten even sterk, maar als ze langere tijd aanhouden, kunnen ze het dagelijks functioneren flink beïnvloeden.

Bekijk ook: Dip of depressie? 5 veelgestelde vragen over depressie beantwoord

Waar komt het door?

Doordat de winterdepressie het vaakst voorkomt, weten we over die variant meer dan over de zomerdip.

Hoewel er nog weinig bewijs is, lijken de hormonen melatonine en serotonine een belangrijke rol te spelen bij het ontstaan van de zomerdepressie. Beide hormonen helpen bij het reguleren van het dag-nachtritme, en bij een seizoenswisseling kunnen veranderingen in zonlicht zorgen voor schommelingen in die balans.

Bij mensen met een seizoensgebonden depressie lukt het het lichaam niet goed om deze schommelingen te compenseren, waardoor het ritme verstoord raakt. Daardoor wordt het lastiger om je aan te passen aan de veranderende daglengte, wat kan leiden tot problemen met slaap, stemming en gedrag.

Onderzoek uit 2019 wees bovendien op een verband tussen zomerdepressie en een allergie voor pollen. Mensen die hier gevoelig voor zijn, hebben in de zomer voortdurend een ontstekingsreactie in de luchtwegen. Daarbij komen stoffen vrij, zoals cytokines, die het lichaam in een soort ‘ziektemodus’ zetten: ze maken je sloom en teruggetrokken, wat kan bijdragen aan depressieve klachten.

Een andere mogelijke verklaring is dat somberheid in de zomer meer opvalt. De mensen om je heen zijn vrolijk, en dat kan de druk vergroten dat jij ook blij zou moeten zijn. Die sociale druk en het contrast met de uitbundige sfeer kunnen gevoelens van eenzaamheid versterken.

Vijf tips tegen een zomerdepressie

Een zomerdip kan verwarrend en eenzaam voelen, zeker wanneer de buitenwereld juist uitbundig lijkt. Deze vijf tips kunnen helpen om beter met somberheid in de zomer om te gaan.

1. Neem je somberheid serieus

Neem je klachten serieus. Jij kent jezelf het beste en weet dus ook wat er bij jou speelt. Blijf er niet mee rondlopen als je merkt dat je er alleen niet uitkomt en ga naar de huisarts.

2. Waar voel jij je goed bij?

Voel jij je niet goed en word je juist niet blij van de zomer? Dat mag. Je hóeft niet blij te worden van de zomer. Laat het geen verplichting voelen om eropuit te gaan. Laat je gevoel niet bepalen door wat anderen doen, maar doe wat goed voelt voor jou.

3. Praat over je gevoelens

Praten lucht op. Neem iemand in vertrouwen en vertel hoe jij je voelt. Misschien kunnen jullie samen zoeken naar een oplossing. Helpt praten met een naaste niet genoeg? Een psycholoog kan ook een luisterend oor bieden en met je meekijken naar wat jij nodig hebt om je beter te voelen.

4. Zoek ontspanning

Waar word je normaal gesproken blij van? Probeer die dingen te blijven doen. Het kan verleidelijk zijn om in bed te blijven liggen, maar op de lange termijn ga je je daar vaak alleen maar slechter door voelen.

5. Kom in beweging

Bewegen heeft een bewezen positief effect op je mentale gezondheid. Probeer daarom elke dag iets actiefs te doen, zoals wandelen, fietsen, zwemmen of yoga. Kies vooral een vorm van beweging die bij jou past en goed voelt.