Stelen van de baas? Niet als je hem persoonlijk kent

Elke werknemer zal onder bepaalde omstandigheden geneigd zijn om te stelen van de baas, tenzij het bedrijf duidelijk maakt dat het onethisch is om dat te doen. Dat blijkt uit een experiment van Jerald Greenberg, hoogleraar human resources management aan de Ohio State University.

Greenberg gaf 270 werknemers de gelegenheid om wat geld te stelen, nadat ze hadden deelgenomen aan een overwerkproject waarvoor ze onderbetaald waren. De hoogleraar liet de medewerkers alleen in een kamer waar een pot met geld op een tafeltje stond en zei erbij dat ze hun povere betaling konden aanvullen.

Bijna de helft, 130 mensen, bezweek voor de verleiding en stal geld uit de pot, bijna allemaal werknemers van bedrijven zonder expliciete gedragscodes.

Hoewel de hoogleraar het gedrag min of meer uitlokte, lieten toch nog 140 mensen het geld liggen. Deze mensen werkten bij bedrijven met duidelijk omschreven normen en waarden; zo hadden ze een morele training gekregen waarin het bedrijf hen waarschuwde voor diefstal. Overigens wilde niemand van de 270 werknemers geld wegnemen als ze dachten dat het van hun leidinggevende was. Kennelijk is persoonlijke betrokkenheid de beste diefstalpreventie.

Journal of Organizational Behavior and Human Processes, september 2002