Zijn we in Nederland narcistischer dan in andere landen? Dit laat onderzoek zien
Iedereen heeft wel iets narcistisch in zich, zegt psychoanalyticus Thijs de Wolf. Maar is het ook zo dat mensen in Nederland en andere westerse culturen, waar het individualisme hoogtij viert, vaker narcistisch zijn dan elders op de wereld?
Ondanks dat het de laatste jaren steeds vaker over narcisme gaat, komt het maar bij een paar procent van de bevolking voor. Naar schatting heeft 0,1 tot 6 procent van de mensheid een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Toch komen we in Nederland overal om ons heen mensen met narcistische trekjes tegen. Niet gek, want onze samenleving is een stuk individualistischer dan eeuwen geleden en kijkende naar de tijdgeest van nu is het best handig om een beetje zelfgericht te zijn, aldus psycholoog Hessel Zondag.
‘Voor het nemen van beslissingen moet je nu steeds bij jezelf te rade gaan’, zei Zondag eerder tegen Psychologie Magazine. ‘Wil je je tegenwoordig redden in de maatschappij dan móét je wel meer met jezelf bezig zijn.’ En dus geven we persoonlijke doelen voorrang op het groepsbelang en vertonen we meer gezonde ijdelheid, ambitie en eigenliefde.
Lees ook: Zo belangrijk is gezond narcisme
Komt narcisme wereldwijd evenveel voor?
We zijn dus allemaal wat meer op onszelf gericht en de bijbehorende narcistische trekjes zijn tekenend voor de maatschappij waarin we leven. Betekent dat dan ook dat narcisme vaker voorkomt in culturen waar het individu meer centraal staat (zoals in Nederland) dan in landen waar het collectief belangrijker is? Volgens een recente studie is dat niet het geval. Sterker nog: Nederland is een van de minst narcistische landen.
Uit internationaal onderzoek van Michigan State University blijkt dat narcisme geen typisch westers fenomeen is, maar overal ter wereld voorkomt. De onderzoekers analyseerden enquêtegegevens van ruim 45.000 mensen uit 53 landen en onderzochten hoe narcisme samenhangt met leeftijd, gender, het bruto binnenlands product, statusverschillen en culturele waarden zoals individualisme en collectivisme.
Landen die het hoogst scoren op narcisme:
- Duitsland
- Irak
- China
- Nepal
- Zuid-Korea
Landen die het laagst scoren op narcisme:
- Servië
- Ierland
- Verenigd Koninkrijk
- Nederland
- Denemarken
Volgens de onderzoekers zijn landen of culturen waar het individu centraal staat dus niet per se zelfzuchtiger; narcisme komt in alle culturen voor. Ook komen in alle 53 landen consistent dezelfde patronen naar voren: jongvolwassenen scoren hoger op narcisme dan oudere volwassenen en mannen vertonen vaker narcistische eigenschappen dan vrouwen.
En dat is opvallend, want vaak wordt gedacht dat culturen die de groep vooropzetten minder narcistisch zijn. In Nederland en andere individualistische landen vertonen we misschien meer zelfgericht gedrag waardoor het lijkt alsof we narcistischer zijn. Maar in werkelijkheid maakt het ons vooral zelfredzaam. Zoals psycholoog Hessel Zondag al zei: we hebben deze eigenschappen nodig om mee te draaien in de maatschappij.
Lees ook: Waarom narcisme bij vrouwen minder makkelijk wordt herkend
