Koningsdag extra betekenis geven? Zo maak je je eigen traditie

Ze bestaan al in overvloed, maar is het niet veel leuker om je eigen tradities vorm te geven? Hier zijn tien ingrediënten die een feest of andere bijeenkomst een extra laag kunnen geven en zo een nieuwe traditie tot leven kunnen roepen.

1. Bedenk symbolen

Symbolen geven betekenis zonder woorden. Daarbij is het effect vooral sterk als de symbolische en de letterlijke betekenis overeenkomen. Dat komt doordat symbolen en datgene waarnaar ze verwijzen dicht bij elkaar worden verwerkt in onze hersenen. Denk aan: water om te zuiveren, een ring voor verbondenheid, een kaars voor warmte en licht, de kleur oranje voor het Nederlandse koningshuis.

2. Kies vaste momenten

Elk jaar tussen kerst en oud en nieuw het bekentenissenspel doen, elke keer als iemand in het gezin de basisschool afrondt een ouder-kind-stedentrip maken of op Earth Day om half negen alleen kaarsjes aandoen en elkaar verhalen te vertellen. Wat je ook bedenkt: een vast moment helpt om duidelijk te maken dat het niet om ‘gewone tijd’ gaat maar om ‘speciale tijd’, aldus de Amerikaanse familietherapeut Evan Imber-Black, die onderzoek doet naar rituelen.

3. Neem vertrouwde voorwerpen mee

Een voorwerp dat bij jullie hoort, kan helpen om de viering kracht bij te zetten: eten van de borden die jullie ooit samen beschilderden, een foto uit de begintijd van de vriendschap neerzetten of dekken voor het familiediner met het kleed dat vroeger thuis ook op tafel lag. Vandaag is de dag om die knaloranje zonnebril weer eens van de plank te halen.

4. Ga naar een speciale plaats

Natuurlijk kun je gewoon samenkomen, maar een andere, betekenisvolle plaats maakt vaak wel meer indruk. Denk aan een kerk of ander heiligdom, de stad waar jullie samen studeerden, een plek waar een dierbare overledene graag kwam, de kroeg waar het allemaal begon of de heuvel waar jullie altijd gingen sleeën.

5. Spreek zoveel mogelijk zintuigen aan

Onze zintuigen hebben een sterke verbinding met onze emoties en herinneringen. De eerste pepernoten roepen een hele wereld aan sinterklaasherinneringen en associaties op. De geur van zonnebrandcrème neemt ons mee naar een warm strand. Kerkklokken kunnen ons tot tranen roeren. Kleed rituelen daarom aan met geur, geluid, muziek, licht en smaak, voor een diepere beleving. Het hele land viert vandaag feest: de perfecte gelegenheid om jezelf compleet in de omgeving op te laten gaan. Voel de vrolijkheid van de mensen om je heen, luister en geniet van de muziek, ruik en proef van alle lekkere voedselkraampjes en kijk je ogen uit – wie weet scoor je nog een parel op de vrijmarkt.

6. Zorg voor lekker eten

Eten is erg geschikt als symbool en zorgt voor gezelligheid. Maak de soep die oma altijd maakte. Of vraag iedereen een gerecht mee te nemen met een persoonlijk verhaal. Begint jouw Koningsdag met een oranje tompouce bij het ontbijt?

7. Verzin een ritueel

Ook in handelingen kun je veel symboliek leggen. Een boom planten voor een nieuw begin, zand erover om iets af te sluiten, elkaars handen vasthouden voor verbondenheid of iemand bij je dragen met een fotootje aan een ketting. Het verkopen van oude spullen op de vrijmarkt of mensen blij maken met broodjes warme beenham met honing-mosterdsaus, wat voor betekenis heeft dit voor jou?

8. Geef ruimte voor verandering en spontaniteit

Als je te star vasthoudt aan een bestaande viering, wordt het rigide en saai en verliest een geest betekenis, waarschuwt Imber-Black. Zo kan de invulling van een feestdag of -maand met een traditioneel stuk vlees in eerste instantie heel feestelijk en verbindend zijn. Maar als steeds meer familieleden vegetariër zijn geworden, maken deze onderdelen de kans op een gezellig feest samen juist kleiner. Om rituelen levend te houden, moeten ze genoeg ruimte bieden voor verandering en verrassing.

9. Betrek iedereen erbij

Geef iedereen een eigen taak. In groepen denken mensen snel dat ánderen zich wel verantwoordelijk voelen, zo blijkt uit onderzoek. Een feest of viering slaagt echter pas als iedereen z’n steentje bijdraagt. Geef alle aanwezigen dus een kleine opdracht: vraag ze een voorwerp mee te nemen, iets te bakken, een levensles van afgelopen jaar op te schrijven of de Spotify-lijst aan te vullen. Wie bedenkt in jullie groep dit jaar de route die gaat worden afgelegd langs de grachten van Amsterdam? En wie regelt de afterparty?

10. Las een pauze in

De Amerikaanse psycholoog Kathleen Vohs ontdekte dat een pauze tussen het uitvoeren van een culinair ritueel en het opeten ervan een sterker effect gaf: nóg meer voorpret, smaak en plezier bij het opeten. Verstop de paaseitjes in de ochtend en ga ze pas ’s middags zoeken. Of maak samen soep en eet die pas na een stevige boswandeling.

Meer lezen over de kracht van rituelen? Lees het uitgebreide artikel hier