We vervelen ons gevaarlijk weinig, zegt hoogleraar Arthur C. Brooks: ‘Het helpt betekenis te vinden’

Het is goed om je dagelijks te vervelen, vertelt Brooks in een video van Harvard Business Review die inmiddels ruim vijf miljoen keer is bekeken. Niet eens zozeer omdat vaker lanterfanten een manier is om jezelf niet voorbij te rennen, maar omdat verveling helpt betekenis te vinden in het leven.

Wat gebeurt er in je brein als je je verveelt?

Als we even niks doen, switcht het brein van de actieve stand naar de ruststand: het default mode network (DMN, oftewel het standaard- of terugvalnetwerk) gaat aan en het brein verkeert in een staat van ‘wakkere rustʼ. Het DMN is onder meer betrokken bij het verwerken van nieuwe gebeurtenissen en bij spontaan opkomende gedachten en associaties.

En dat laatste is volgens Arthur C. Brooks precies waarom we verveling maar niks vinden: als het default mode network actief is, dwalen onze gedachten af – ook naar dingen waarbij we ons niet altijd even prettig voelen. Ineens raken we verzonken in een set existentiële vragen waarop we geen antwoord hebben, en dat vinden we doorgaans onaangenaam. Terwijl juist dat afdwalen en mijmeren volgens de hoogleraar zo belangrijk is.

Verveling geeft betekenis aan het leven

Verveling kan ertoe leiden dat we onszelf vragen gaan stellen waar we normaal niet over nadenken. ʻEn dat is heel goed voor ons,ʼ vertelt Brooks. ʻEen van de redenen waarom depressies en stressklachten steeds vaker voorkomen, is omdat we niet meer stilstaan bij de betekenis van ons leven. We doen dat veel minder dan de generaties voor ons.ʼ

ʻAls je steeds op je telefoon zit, wordt het moeilijk om je leven betekenis te gevenʼ

De verklaring: elk vrij moment grijpen we naar ons scherm voor een eindeloze stroom afleiding. Omdat we ons ongemakkelijk voelen bij de gedachten die oppoppen als we niks doen, proberen we verveling actief te vermijden. Al staan we vijftien seconden op de bus te wachten, we pakken die telefoon en verhinderen zo dat het default mode netwerk actief kan zijn.

ʻEn dat is een groot probleem,ʼ aldus Arthur C. Brooks. ʻAls je steeds op je telefoon zit, ontneem je jezelf de kans om te peinzen over je bezigheden en betekenis te vinden en geven aan het leven.ʼ Met als gevolg dat je je somberder, gestrest en leeg voelt.

Lees ook: CEO met een burn-out: ‘De leegte vond ik beangstigend’

Hoe doe je dat: jezelf prettig vervelen?

Volgens de hoogleraar moeten we leren om verveling toe te laten. Zijn belangrijkste advies: laat je telefoon vaker links liggen en probeer jezelf minstens vijftien minuten per dag te vervelen. Geen podcast, geen radio, geen muziek, geen aflevering van die ene serie en geen scherm, maar echt even helemaal niks en je gedachten de vrije loop laten.

En ja, dat kan ongemakkelijk zijn, maar je kunt het leren. Verveling gaat namelijk ook over de vraag hoe goed je jezelf kunt vermaken. Roger Mannell, emeritus hoogleraar psychologie aan de Canadese Waterloo-universiteit, noemt het de self-as-entertainment-trek. Mensen die zichzelf goed kunnen vermaken, houden zichzelf moeiteloos bezig op een manier die voldoening geeft. Voor hen bestaat er niet zoiets als ‘te veel’ vrije tijd, zegt Mannell in een artikel dat eerder in Psychologie Magazine verscheen.

In hetzelfde artikel stelt neurowetenschapper John Eastwood dat je door social media alleen maar verder afdwaalt van die diepere betekenis: ‘Door altijd maar afleiding buiten jezelf te zoeken raak je uiteindelijk meer en meer verwijderd van je echte verlangens en passies, en van die hogere vorm van voldoening.’

Gun jezelf gezonde gewoonten: Zo ga je om met verveling