Advies over mentale problemen maakt ons ‘to-do’-lijstje eerder langer dan korter

Heb je last van angst? Misschien kun je dan aan mindfulness doen. Ben je somber? Misschien helpt het je om elke dag even te bewegen. Vind je het moeilijk om je emoties te verwerken? Misschien zou journallen wel helpen.

Als je ooit mentale gezondheidsproblemen hebt besproken, is de kans groot dat je na afloop van het gesprek er een taak bij hebt gekregen. Mensen met mentale klachten krijgen vaker advies om iets te doen voor hun psychische gezondheid dan om iets te laten, blijkt uit een reeks onderzoeken van de universiteit van Bath.

Nog meer moetjes

Deelnemers aan het eerste onderzoek kregen de opdracht om fictieve patiënten van advies te voorzien. Zij bleken die patiënten liever te vertellen dat ze bijvoorbeeld moeten mediteren of een sociale activiteit te ondernemen, dan om te stoppen met roken of te minderen met alcohol.

In daaropvolgende studies werden honderden posts op Reddit-forums over angst en depressie bestudeerd, en analyseerden de onderzoekers adviezen van ChatGPT. De conclusie: de meeste adviezen vergroten het takenlijstje van de vraagsteller.

Het risico is dat mensen zich daardoor overweldigd kunnen voelen, zeggen de onderzoekers in een persbericht over het onderzoek. Hoewel doe-advies goed is bedoeld, kan het gevolg volgens hen zijn dat de ontvangers het idee krijgen dat ze een eindeloze lijst aan huiswerk moet afwerken om hun mentale gezondheid te verbeteren.

Lees ook: We moeten meer leven en minder doen, vindt psycholoog Tony Crabbe

Geef mensen wat ademruimte

De onderzoekers benadrukken dat soms juist beter kan zijn om wat ademruimte te creëren. ‘Goed advies zou de balans moeten vinden tussen meer doen én minder doen.’ Dat geldt zowel voor menselijke als niet-menselijke ‘hulpverleners’, benadrukken ze.

‘Nu AI-chatbots steeds vaker advies geven over mentale gezondheid, lopen we het risico dat ze de bestaande bias vergroten. Het zou goed zijn als ze mensen ook zouden aanmoedigen om te bekijken wat ze uit hun leven kunnen schrappen.’

Lees ook: Als je van alles van jezelf ʻmoetʼ: deze vragen helpen om weer tot jezelf te komen

Bron: Communications Psychology, augustus 2025