Houd een prikkeldagboek bij – en 4 andere inzichten voor HSP’s
‘Mijn wollen trui jeukt, een bromvlieg kan de opening in mijn raam maar niet vinden en dan besluit de buurman ook nog precies nú wat gaatjes in zijn muur te boren’. Met een overprikkeld gevoel begon Floor Deen aan de online training Hoogsensitiviteit als kracht. Dit is wat het haar bracht.
Als kind werden mijn zusje en ik al hooggevoelig genoemd door mijn ouders. Ik kan me herinneren dat ik goed begreep wat ze bedoelde: ik voelde meer dan anderen. Vervelende opmerkingen – die vaak niet eens over mij gingen – bleven bij mij hangen, harde geluiden deden pijn aan mijn oren en kledinglabels of hoge kragen konden me een benauwd gevoel geven.
De training ‘hoogsensitiviteit als kracht’
Nog steeds worstel ik vaak met mijn hooggevoeligheid. Ik heb andere grenzen dan mensen om mij heen – ik word bijvoorbeeld sneller moe van sociale situaties en ik heb meer tijd nodig om prikkels te verwerken. Ik vind het lastig om naar mijn eigen behoeften te luisteren en om ze aan te geven aan anderen. Vandaar dat ik de online training ‘hoogsensitiviteit als kracht‘ ben gaan volgen.
Deze training heeft als uitgangpunt dat hoogsensitiviteit je niet alleen kwetsbaar kan maken, maar dat het ook een kracht is. In de training reiken Elke van Hoof, professor gezondheidspsychologie aan de Vrije Universiteit Brussel, en Esther Bergsma, expert hoogsensitiviteit en sociaalwetenschappelijk onderzoeker, handvatten aan voor het omgaan met en het optimaal gebruikmaken van hoogsensitiviteit.
Vijf inzichten die ik opdeed uit de training:
1. Hoogsensitiviteit is meer dan een last
Als ik eerlijk ben, zie ik hoogsensitief zijn vooral als een last. Drukke omgevingen kosten me energie, geluiden irriteren me en ik ben snel gestresst. Hierdoor raak ik overprikkeld en word ik vervolgens alleen maar nóg gefrustreerder.
Maar tijdens de training ontdekte ik dat er ook veel mooie kanten aan hoogsensitiviteit zitten. Zo kan ik intens genieten van kunst en muziek, voel ik goed aan wat anderen nodig hebben, heb ik oog voor detail en denk ik creatief. Volgens Van Hoog is dit onder andere toe te schrijven aan hoogsensitiviteit.
Lees ook: Hooggevoelig? Dit zijn de voor- en nadelen
2. Een prikkeldagboek bijhouden helpt
Ik schrijf al sinds de middelbare school in dagboeken, dus toen ik tijdens de training een ‘prikkeldagboek’ moest bijhouden, vond ik dat meteen een fijn idee. Daarin noteer je wanneer je overprikkeld bent en waardoor dat komt, zodat je patronen leert herkennen.
Na een paar weken schrijven, ontdekte ik dat mijn overprikkeling vaak thuis toeslaat, na school of werk. Pas dan komt alles binnen. Door dit te beseffen, kan ik er beter rekening mee houden – bijvoorbeeld door rustmomenten te plannen zodra ik thuiskom.
3. Hersteltijd is belangrijk
Eén van de tests in de training liet zien dat ik een hoge herstelbehoefte heb. Dagelijks hersteltijd inlassen zou voor mij direct een prioriteit moeten worden. Dat vond ik confronterend, maar het is niet zo gek.
Bergsma zegt in de training dat het default mode network bij hoogsensitieve mensen veel actiever is tijdens taken dan bij niet-hoogsensitieve mensen. Ze vertaalt dit ook wel als het ‘mijmernetwerk’. Het kost veel energie als dit netwerk op de achtergrond actief is, waardoor er dus meer hersteltijd nodig is.
Hersteltijd is trouwens níét hetzelfde als afleiding zoeken, leer ik tijdens de training. Op bed liggen en een serie kijken of wandelen en tegelijkertijd een podcast luisteren is niet écht ontspannen. Mediteren, wandelen in stilte, of gewoon even liggen zonder naar een scherm te kijken, werkt beter.
Lees ook: De meestgestelde vragen over hooggevoeligheid
4. Geef grenzen en behoeften aan
Van Hoof zegt dat hoogsensitieve mensen het moeilijk vinden om hun grenzen aan te geven. Volgens haar komt dat omdat ze zich hyperbewust zijn van de behoeften van de ander, iets wat voor mij herkenbaar is. Doordat ik zo bezig ben met het anderen naar de zin maken, vergeet ik soms aan mezelf te denken.
Volgens Van Hoof is het belangrijk om je grenzen aan te geven. Ze geeft hiervoor een soort stappenplan waardoor je dit met respect voor jezelf én de ander kunt doen. Ik ben me door deze training beter gaan beseffen dat ik kan zeggen wat ik voel en vind − zonder dat de ander zich daardoor meteen slecht of aangevallen hoeft te voelen.
5. Gebruik de vuurtorentechniek
Hoogsensitieve mensen nemen vaak de emoties van anderen over. Ook dat herken ik. De vuurtorentechniek uit de training hielp me om mijn impuls te onderdrukken om in actie te komen voor een ander.
Het idee van de techniek is simpel: je moet je voorstellen dat de ander een boot is die in een storm op zee is beland. Jij bent een vuurtoren – en géén reddingsboei. Je schijnt licht, maar blijft stevig op je plek. Je begeleidt de ander, zonder zelf de storm in te gaan. Je neemt dus een coachende rol aan, in plaats van het probleem voor de ander op te lossen.
Ik vond al vrij snel een moment om de techniek toe te passen: mijn vriend wilde een studentenkamer bezichtigen, zegde last minute af en deed geen moeite om de kamer alsnog te kunnen bekijken. Mijn eerste impuls was om het voor hem te regelen en zelf naar de bezichtiging te gaan, omdat ik me rot voelde voor hem.
Toen dacht ik aan de vuurtorentechniek en besloot ik niet in actie te komen en alleen wat open vragen aan hem te stellen. Hierop besloot hij toch contact op te nemen met de bewoner. Hij mocht op een ander moment even komen kijken. Hij loste het dus zelf op. En wat bleek? Hij kreeg ook nog eens de kamer.
Ook interessant: HSP of ‘gewoon’ gevoelig?
Ook benieuwd geworden? In de training ‘Hoogsensitiviteit als kracht’ leer je wat hooggevoeligheid precies is, hoe je je grenzen herkent en bewaakt, hoe je kunt omgaan met overprikkeling en wat je kunt doen om je talenten tot bloei te brengen. Volg de training: Hoogsensitiviteit als kracht.
