Jean-Pierre van de Ven: ‘Ik wil niet meer bij je zijn. Je bent al tien jaar vooral met jezelf bezig’
Door omstandigheden kan het eerste gesprek pas drie maanden plaatsvinden nadat ik Steven aan de telefoon heb gehad. Ik weet het, drie maanden is niets in de reguliere GGZ, waar je zomaar een jaar moet wachten voordat iemand überhaupt de telefoon opneemt. Maar ik probeer de mensen snel te bedienen. Er is ook meestal haast bij relatietherapie. De bom is gebarsten, de dijk is doorgebroken, de scherven liggen op de keukenvloer. Wat nu? Snel naar de relatietherapeut.
Maar Steven is relaxed als ik zeg dat ik niet meteen tijd heb: ‘Geeft niets.’ Sterker nog, hij stelt zelf de eerste afspraak nog een weekje uit. En als we dan eindelijk tegenover elkaar zitten, hij met zijn vrouw Joan op de bank en ik op een stoel, en als ik zoals gewoonlijk heb gevraagd wat ze willen bespreken, kijkt Steven me verbaasd aan, alsof hij zo’n vraag niet had verwacht.
‘Kom op Stief,’ zegt Joan ongeduldig. ‘Ik wacht al zó lang.’
Wat is het geval? In maart heeft Steven gezegd dat hij niet meer verder wilde met hun relatie. Maar hij weigerde te zeggen waarom. Dat wilde hij per se doen bij een relatietherapeut. Een snelle berekening leert dat Joan al ruim een halfjaar wacht op dit gesprek.
‘Het antwoord op Joans vragen heb ik bewaard in een kistje,’ zegt Steven, ‘en dat kistje ga ik nu openmaken.’ Joan en ik kijken hem aan. Ik onderdruk de neiging om een aantekening te maken (‘Houdt van drama’), omdat dat het drama juist zou aanwakkeren.
‘Ik wil niet meer bij je zijn…’ Stevens stem stokt. ‘Omdat… Ja, laten we eerlijk zijn, je bent al tien jaar vooral met jezelf bezig. Met je werk, de club, je vriendinnen. Ik voel me…’ Weer dat stokken. ‘…de sluitpost van jouw leven.’
‘O, Stief!’ Joan slaat een hand voor haar mond. ‘Is dat het?!’ Ze kijkt me aan. ‘Ik had me de ergste dingen voorgesteld!’ Ik vraag me af wat de ergste dingen zijn, maar Joan praat alweer tegen Steven: ‘Ik bedoel niet dat dit níét erg is. En je hebt gelijk. Ik wás ook bezig met mezelf. Ik ben je vergeten. Maar weet je, ik ben ook vaak bang geweest voor jou. Want je hebt me vaak…’ Joan kiest haar woorden zorgvuldig. ‘… heel hard afgewezen.’
Ze geeft voorbeelden van dat afwijzen. Steven geeft voorbeelden van die sluitpost. Ze geven elkaar gelijk. Ze hebben spijt. Ik heb eerste zittingen meegemaakt waarin cliënten minder bereikten.
‘Dit gesprek moeten we thuis zeker voortzetten,’ zegt Steven als het uur om is. Dat vindt Joan ook. Ik heb cliënten gehad die moeilijker met elkaar in gesprek bleven. Na een week komen ze terug. Ik vraag of dat kistje al leeg is. ‘Of zijn er nog zaken die jullie hier moeten be-spreken?’
‘Ben je gek. We hebben zelfs weer seks gehad,’ zegt Joan. Steven zit erbij en glimlacht. En ik denk: houdt van drama.
